Να αλλάξουμε την ατζέντα

Του Αλέξανδρου Τσιατσιάμη

Η χώρα μας θα λάβει μέσα στην επόμενη επταετία πόρους και προνομιακή δανειοδότηση που θα ξεπεράσουν τα 50 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι περίπου 30% του ΑΕΠ της θα εισρεύσει στην πραγματική οικονομία (περίπου 4% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση). Αν θέλουμε να δούμε τι πρέπει να γίνει πρέπει να δούμε ποιοτικά τις επιδόσεις μας τα τελευταία 40 χρόνια που δεκάδες δισ. ευρώ ήρθαν στην πατρίδα μας από την ΕΕ. Σαράντα χρόνια τώρα το μόνο που κάναμε σχετικά καλά ήταν βαριές υποδομές (δρόμοι, δίκτυα και μεταφορές). Σίγουρα ήταν σημαντικές, να που όμως σε περιόδους κρίσης που βιώνουμε τα τελευταία 11 χρόνια αποδείχτηκαν ανεπαρκείς από μόνες τους να στηρίξουν την οικονομία της χώρας. Στη νέα εποχή που οι ψηφιακές δεξιότητες και υποδομές φαίνεται να κυριαρχούν παγκοσμίως παράλληλα με την έξυπνη διαχείριση και παραγωγή ενέργειας, στην Ελλάδα η ατζέντα φαίνεται να έχει κολλήσει δεκαετίες πίσω.

Οσους μάγους της οικονομίας και να φέρουμε, όσοι σοφοί και να καταπιαστούν με την επόμενη μέρα στην οικονομία υπάρχουν δυο – τρία πράγματα που μας κρατάν και θα μας κρατάν πίσω. Και το κακό είναι ότι τα γνωρίζουμε χρόνια τώρα.

Πρώτον, το πλαίσιο παραγωγής έργων και μελετών. Πολύπλοκο, διαρκώς μεταβαλλόμενο και κυρίως δύσκολο να εφαρμοστεί από τους φορείς που θα το χρησιμοποιούν. Πολλά πειράματα έχουν γίνει χωρίς ουσιαστική επιτυχία και σε μόνιμη βάση βρίσκονται μακριά από την κοινή λογική. Θέλουμε γρήγορες μελέτες, που θα είναι επίκαιρες όταν υλοποιείται το έργο και όρους υλοποίησης που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της στιγμής που το έργο ολοκληρώνεται. Τι νόημα έχει ένα έργο που σχεδιάζεται σήμερα και ολοκληρώνεται σε δέκα χρόνια;

Δεύτερον, η γρήγορη απονομή δικαιοσύνης. Το πολύπλοκο πλαίσιο δημιουργεί ακόμα περισσότερες δυσκολίες στο αρκετά αργό ελληνικό δικαστικό σύστημα παραγωγής αποφάσεων. Προφανώς η σύγκρουση του γράμματος του νόμου με την κοινή λογική και τη διαρκώς μεταβαλλόμενη καθημερινότητα, πιο αβέβαιη από ποτέ, θέτει σε διαρκή αμφισβήτηση την ικανότητα της χώρας να παράγει δίκαιο που θα προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Τρίτον, η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Τελικά έχουμε ή δεν έχουμε τράπεζες; Τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά και πριν που τα πράγματα κινούνταν χωρίς σχεδιασμό και βασικές αρχές, η πραγματική οικονομία πάσχει από πραγματική ρευστότητα. Θα ήταν αστείο αν δεν ήταν θλιβερό ο τρόπος που συνήθως το ερώτημα μιας επιχείρησης απαντάται από τους «αρμοδίους»… «η αίτηση σας δεν πληροί τα τραπεζικά κριτήρια…». Ποια είναι αυτά; Γιατί δεν μπορούν οι στρατηγικές παρεμβάσεις μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα να βοηθήσουν στο να ξεπεραστούν αυτά δομικά και οριζόντια προβλήματα για τις επιχειρήσεις.

Θα είχαμε και άλλα να πούμε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην ουσία του, τις ψηφιακές δεξιότητες, την πραγματική κατάρτιση εργαζομένων και επιχειρηματιών, τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, την παραγωγή καινοτομίας, ζητήματα που η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε στο έπακρο και αποτελούν την συζήτηση της επόμενης μέρας. Αλλά αυτά για τους άλλους, εμείς έχουν ακόμα βασικά ζητήματα να ξεπεράσουμε.

Ο Αλέξανδρος Τσιατσιάμης είναι γενικός γραμματέας στο Δήμο Αθηναίων