Το δίδυμο των χαμένων καταθέσεων και επενδύσεων

Ένα από τα κομβικότερα ζητήματα σε μία οικονομία, για να κατανοήσει κανείς την πορεία της και αν πραγματικά υπάρχει ανάπτυξη, δεν είναι μόνο η αύξηση του ΑΕΠ και ο ρυθμός μεταβολής του, αλλά η διαχρονική πορεία των επενδύσεων σε συνδυασμό με τις καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα, καθώς και η ροή του τραπεζικού δανεισμού σε σχέση με την ζήτηση της οικονομίας.

Στην Ελλάδα της μεταμνημονιακής εποχής, δυστυχώς παρά τις σκληρές θυσίες του ελληνικού λαού και τις συνεχόμενες δημοσιονομικές περικοπές, τόσο σε επίπεδο δαπανών όσο και μισθών και συντάξεων, η κανονικότητα στο τραπεζικό σύστημα επιστρέφει πολύ αργά και με βίαιες προσαρμογές, για να επιτευχθούν οι στόχοι διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Να θυμίσουμε ότι οι καταθέσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ανέρχονταν το 2009 στα 237 δις ευρώ, όταν εν έτει 2019 μετά βίας ξεπερνούν τα 131 δις, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχει ένα σημαντικό κενό άνω των 100 δις ευρώ χρηματοδότησης του συστήματος.

Αυτό με την σειρά του, δημιουργεί σημαντικές παρενέργειες στην οικονομία, καθώς η αρνητική αποταμίευση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, λόγω της υπερφορολόγησης και της συνεχούς απομείωσης του αποθέματος των καταθέσεων, προκαλεί ένα νέο παραγωγικό κενό στις επενδύσεις, πρόσθετο της απότομης περικοπής τόσο των δημοσίων επενδύσεων στα χρόνια της κρίσης, όσο και της μείωσης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας λόγω έλλειψης ρευστότητας.

Το λεγόμενο funding gap που υπάρχει σήμερα στο τραπεζικό σύστημα, είναι επί της ουσίας ένα κενό επενδύσεων που απαιτεί αναπροσαρμογές στο εσωτερικό της χώρας σε θέματα προϊόντων, υπηρεσιών και εξαγωγικού προσανατολισμού, όσο και σε προσέλκυση νέων επενδύσεων, για βελτίωση του δείκτη καταθέσεων χορηγήσεων και ταυτόχρονη αύξηση της απασχόλησης και των φορολογικών εσόδων.

Τα παραπάνω χρηματοδοτικά κενά, σαφώς και συνδέονται με τα capital controls τα οποία συνεχίζουν να υφίστανται από το 2015 παρά τις όποιες χαλαρώσεις στο σύστημα, καθώς η εμπιστοσύνη επιστρέφει αργά, χωρίς όμως να δέχεται κάποιο ισχυρό θετικό σοκ από τις χρηματαγορές, όπως αυτό αποτυπώνεται τόσο στα επιτόκια των ομολόγων όσο και στα ασφάλιστρα κινδύνου.

Είναι λοιπόν καιρός, τόσο η παρούσα κυβέρνηση όσο και όποια προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές, να ενσκήψουν στο πρόβλημα των καταθέσεων και επενδύσεων, μέσω της ενίσχυσης της αξιοπιστίας του κράτους αλλά και την διαρκή συνεργασία της δημόσιας διοίκησης με το τραπεζικό σύστημα, για την επιτάχυνση της κανονικότητας και την αύξηση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα που τόσο έχει ανάγκη για την βιωσιμότητά του.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός