Σφοδρή κριτική από το Bruegel για τα λάθη του ΔΝΤ στην Ελλάδα

Κριτική στον επικεφαλής οικονομολόγο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ολιβιέ Μπλανσάρ για το γεγονός ότι σε πρόσφατη επισκόπηση (9 Ιουλίου) που έκανε για το ελληνικό πρόγραμμα απέτυχε να αναγνωρίσει δύο μεγάλα λάθη του ΔΝΤ στην Ελλάδα άσκησε σήμερα Τρίτη ο επικεφαλής του οικονομικού Ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες, Γκούντραμ Βολφ.

Ο Μπλανσάρ επιχείρησε να απαντήσει στις κριτικές που υποστηρίζουν ότι α) το πρόγραμμα του ΔΝΤ το 2010 μόνο αύξησε το χρέος και απαίτησε υπερβολική δημοσιονομική προσαρμογή, β) η χρηματοδότηση που δόθηκε στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε για την αποπληρωμή ξένων τραπεζών, γ) οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σκότωσαν την ανάπτυξη, και σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική λιτότητα, οδήγησαν σε οικονομική ύφεση και δ) οι πιστωτές δεν έμαθαν τίποτε και συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.

Ο επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ υποστήριξε για την καθυστερημένη αναδιάρθρωση του χρέους – ακόμη και ο Ντομινίκ Στρος-Καν έχει παραδεχθεί πως πρόκειται για λάθος- τα εξής: «Η αναδιάρθρωση του χρέους καθυστέρησε κατά δύο χρόνια. Υπήρχαν λόγοι γι’ αυτό. Συγκεκριμένα, υπήρχαν ανησυχίες για τον κίνδυνο επιμόλυνσης (η πτώχευση της Lehman ήταν νωπή στις μνήμες), και δεν υπήρχαν προστατευτικές δικλείδες για την αντιμετώπιση της επιμόλυνσης. Υπάρχουν αμφίπλευρα επιχειρήματα για το αν οι λόγοι αυτοί ήταν επαρκείς. Σε πραγματικό χρόνο, οι κίνδυνοι θεωρήθηκαν πολύ μεγάλοι για να προχωρήσει η αναδιάρθρωση».

Για το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας ο Μπλανσάρ υποστήριξε στις 9 Ιουλίου ότι: «Λόγω του πενιχρού ρεκόρ της Ελλάδας στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας πριν από το πρόγραμμα, θεωρήθηκε αναγκαίο ένα φάσμα μεταρρυθμίσεων που περιλάμβανε τη μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης, τη μείωση των εμποδίων εισόδου σε πολλά επαγγέλματα, τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, τη μεταρρύθμιση στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τη μεταρρύθμιση στο δικαστικό σύστημα, κλπ. Πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις είτε δεν εφαρμόστηκαν καθόλου, ή δεν εφαρμόστηκαν σε επαρκή κλίμακα».

Η κριτική του Bruegel

Ο επικεφαλής του οικονομικού Ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες, Γκούντραμ Βολφ υποστήριξε σήμερα Τρίτη πως το ΔΝΤ απέτυχε παταγωδώς σε δύο μέτωπα: στο μέτωπο της έγκαιρης αναδιάρθρωσης του χρέους και στο σκέλος της έγκαιρης και ουσιαστικής εφαρμογής μεταρρυθμίσεων για την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας. Το πρώτο θα επέτρεπε να υπάρξουν μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα στο μέλλον και θα καθιστούσε το πρόγραμμα πιο αξιόπιστο επιτρέποντας στην εμπιστοσύνη να αποκατασταθεί. Το δεύτερο θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για να ελαχιστοποιηθεί η αναπόφευκτη συρρίκνωση της ελληνικής φούσκας πριν από την κρίση, ενισχύοντας τις εξαγωγές.

«Ένας συνδυασμός πολλών παραγόντων είναι υπεύθυνος για την αποτυχία του ελληνικού προγράμματος. Έχουμε υποστηρίξει ότι η δημοσιονομική πολιτική, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η διεφθαρμένη ελίτ, η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και οι αδύναμες παραγωγικές δομές εξηγούν συνδυαστικά την αξιοθρήνητη απόδοση στην Ελλάδα», αναφέρει ο επικεφαλής του οικονομικού Ινστιτούτου Bruegel.

Ο Βολφ σημείωσε πως κάποιος μπορεί να διαφωνήσει για το αν το ΔΝΤ είναι ο κύριος θεσμός που είναι υπεύθυνος για τις αποτυχίες στο σχεδιασμό του προγράμματος. «Βεβαίως, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, το ΔΝΤ συμμετείχε στο πρόγραμμα ως ανεξάρτητο και έμπειρο θεσμικό όργανο. Αν έκανε αυτά τα λάθη, διότι τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα τον υπερκέρασαν, θα πρέπει να αντλήσει τα σωστά διδάγματα από τη διακυβέρνηση και τη συμμετοχή του στα προγράμματα οικονομικής βοήθειας ως εταίρος μειοψηφίας (junior partner)», υποστηρίζει ο γερμανός οικονομολόγος.

«Πηγαίνοντας προς τα εμπρός, το ΔΝΤ θα πρέπει πράγματι να είναι η αμερόληπτη φωνή της λογικής στην Ελλάδα και να αντισταθεί στις πολιτικές πιέσεις. Οι αριθμοί είναι ανελέητοι και η πολιτική μπορεί τελικά να μην τους αγνοήσει», τονίζει ο Βολφ . Κατά τον ίδιο:

• Το ΔΝΤ θα πρέπει να επιμείνει σε χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς η επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% θα προκαλέσει περαιτέρω σημαντική συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας.«Η εισαγωγή σε ένα τρίτο πρόγραμμα με αυτούς τους αριθμούς και μεταθέτοντας για αργότερα την ελάφρυνση του χρέους είναι αντιπαραγωγικό. Ο φόβος του Grexit δεν κάνει ένα πρόγραμμα βιώσιμο», επισημαίνει ο Βολφ.

• Το ΔΝΤ θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία των νέων συζητήσεων για το πρόγραμμα και να επιμείνει στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν σημασία για την ανάπτυξη. Η πολιτική οικειοποίηση των μεταρρυθμίσεων είναι ζωτικής σημασίας.

• Τέλος, το ΔΝΤ θα πρέπει να επανεξετάσει τη διακυβέρνηση και τη συμμετοχή του σε προγράμματα οικονομικής βοήθειας ως εταίρος μειοψηφίας.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ