Μιλώντας για τον Θεό

!function(d,s,id){var js,fjs=d.getElementsByTagName(s)[0];if(!d.getElementById(id)){js=d.createElement(s);js.id=id;js.src=»//platform.twitter.com/widgets.js»;fjs.parentNode.insertBefore(js,fjs);}}(document,»script»,»twitter-wjs»);

Σελίδες: 224

Από το βιβλίο:

» Ερώτηση: Η λειτουργία του νου είναι να σκέφτεται. Έχω αφιερώσει πάρα πολλά χρόνια στο να σκέφτομαι τα πράγματα που ξέρουμε όλοι – την εργασία, την επιστήμη, τη φιλοσοφία, την ψυχολογία, τις τέχνες, και λοιπά – και τώρα σκέφτομαι πάρα πολύ για τον Θεό. Από τη μελέτη της μαρτυρίας πολλών μυστικιστών και άλλων θρησκευόμενων συγγραφέων, έχω πειστεί ότι ο Θεός υπάρχει και μπορώ να συνεισφέρω τις σκέψεις μου στο θέμα. Τι λάθος υπάρχει σ’ αυτό; Το να σκεφτόμαστε τον Θεό δεν μας βοηθά να φέρουμε συνειδητοποίηση της ύπαρξης του Θεού;

Κρισναμούρτι: Μπορείτε να «σκέφτεστε για τον Θεό»; Μπορείτε να πειστείτε για την ύπαρξη του Θεού επειδή έχετε διαβάσει όλες τις μαρτυρίες των άλλων; Και ο άθεος έχει τις δικές του μαρτυρίες· πιθανόν να έχει μελετήσει όσο κι εσείς και λέει ότι δεν υπάρχει Θεός. Εσείς πιστεύετε ότι υπάρχει Θεός, κι εκείνος πιστεύει ότι δεν υπάρχει· και οι δύο έχετε τα «πιστεύω» σας, και οι δύο αφιερώνετε το χρόνο σας στο να σκέφτεστε για τον Θεό. Αλλά πριν σκεφτείτε για κάτι που δεν το γνωρίζετε, πρέπει να ανακαλύψετε τι είναι η σκέψη, δεν πρέπει; Πώς μπορείτε να σκέφτεστε για κάτι που δεν γνωρίζετε; Μπορεί να έχετε διαβάσει τη Βίβλο, τη Μπαγκαβάντ Γκιτά, ή άλλα βιβλία στα οποία διάφοροι πολυμαθείς λόγιοι έχουν περιγράψει επιδέξια τι είναι ο Θεός, υποστηρίζοντας το ένα και αντικρούοντας το άλλο· αφού, όμως, δεν γνωρίζετε τη διαδικασία της σκέψης σας, αυτό που σκέφτεστε για τον Θεό ίσως να είναι κουτό και ασήμαντο — και κατά κανόνα είναι. Μπορεί να συγκεντρώνετε πολλές μαρτυρίες για την ύπαρξη του Θεού και να γράφετε πολύ έξυπνα άρθρα γι’ αυτό το θέμα, αλλά σίγουρα η πρώτη ερώτηση είναι, πώς ξέρετε ότι όσα σκέφτεστε είναι αλήθεια; Μπορεί ποτέ η σκέψη να φέρει την εμπειρία του άγνωστου; Που δεν σημαίνει ότι πρέπει να δέχεστε με το αίσθημα, συναισθηματικά, κάποιες ανοησίες για τον Θεό.

Δεν είναι, λοιπόν, πιο σημαντικό να ανακαλύψετε αν ο νους σας είναι διαμορφωμένος, από το να αναζητάτε εκείνο που δεν είναι διαμορφωμένο; Σίγουρα αν ο νους σας είναι διαμορφωμένος – που είναι – όσο κι αν ερευνά την πραγματικότητα του Θεού, το μόνο που μπορεί είναι να συγκεντρώνει γνώσεις ή πληροφορίες ανάλογα με τη διαμόρφωσή του. Η σκέψεις, λοιπόν, που κάνετε για τον Θεό είναι μια φοβερή σπατάλη χρόνου, είναι μια θεωρητικολογία που δεν έχει καμία αξία. Είναι σαν εγώ που κάθομαι εδώ σε αυτό το άλσος, να εύχομαι να βρεθώ στην κορυφή εκείνου του βουνού, στο βάθος. Αν πραγματικά θέλω να ανακαλύψω τι υπάρχει στην κορυφή του βουνού και πιο πέρα, πρέπει να πάω εκεί. Δεν ωφελεί να κάθομαι εδώ, να θεωρητικολογώ, να χτίζω ναούς, εκκλησίες, και να ενθουσιάζομαι με αυτά. Εκείνο που πρέπει να κάνω είναι να σηκωθώ, να περπατήσω, να παλέψω, να επιμένω, να φτάσω εκεί, και να ανακαλύψω στην πράξη· αλλά καθώς οι περισσότεροι από εμάς είμαστε απρόθυμοι να το κάνουμε αυτό, μας ικανοποιεί να καθόμαστε και να θεωρητικολογούμε για κάτι που δεν γνωρίζουμε. Και λέω ότι μια τέτοια θεωρητικολογία είναι εμπόδιο, είναι φθορά του νου και δεν έχει καμία απολύτως αξία· απλώς φέρνει περισσότερη σύγχυση, περισσότερη θλίψη στον άνθρωπο.

Ο Θεός είναι κάτι που δεν μπορεί να συζητηθεί, κάτι που δεν μπορείς να το περιγράψεις, που δεν μπορείς να το βάλεις σε λέξεις, γιατί δεν μπορεί παρά να είναι για πάντα το άγνωστο. Τη στιγμή που γίνεται μια διαδικασία αναγνώρισης, ξαναγυρνάς στο πεδίο της μνήμης. Καταλαβαίνετε; Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι έχετε μια στιγμιαία εμπειρία κάτι εξαιρετικού. Σε εκείνα ακριβώς τα δευτερόλεπτα της εμπειρίας, δεν υπάρχει ο σκεπτόμενος που λέει, «δεν πρέπει να το ξεχάσω», υπάρχει μόνο η κατάσταση της εμπειρίας. Αλλά όταν εκείνη η στιγμή περάσει, γεννιέται η διαδικασία της αναγνώρισης. Σας παρακαλώ, παρακολουθήστε το. Ο νους λέει: «Είχα μια θαυμάσια εμπειρία και μακάρι να μπορούσα να έχω περισσότερες», οπότε αρχίζει ο αγώνας για το περισσότερο. Το ένστικτο της απληστίας, το κτητικό κυνήγι του περισσότερου, γεννιέται για διάφορους λόγους: επειδή σας δίνει ευχαρίστηση, κύρος, γνώσεις, γίνεστε μια αυθεντία, και όλα τα υπόλοιπα αυτής της ανοησίας.
Ο νους κυνηγάει πάντα να ξαναζήσει μια εμπειρία που έχει βιώσει, αλλά αυτό που έχει βιώσει έχει ήδη τελειώσει, έχει πεθάνει, έχει φύγει. Για να ανακαλύψει ο νους «εκείνο που είναι», πρέπει να πεθάνει ως προς ό,τι έχει βιώσει. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί σιγά σιγά, που μπορεί να συγκεντρωθεί, να συσσωρευτεί, να «αποθηκευτεί», και έπειτα να μιλάς ή να γράφεις γι’ αυτό. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δούμε ότι ο νους είναι διαμορφωμένος και με την αυτογνωσία, να κατανοήσουμε τη διαδικασία της σκέψης μας. Πρέπει να γνωρίσω τον εαυτό μου, όχι όπως θα ήθελα ιδανικά να είμαι, αλλά όπως πραγματικά είμαι, όσο άσχημος ή όμορφος, όσο ζηλιάρης, φθονερός και κτητικός κι αν είμαι. Αλλά είναι πολύ δύσκολο, μόνο να δει κανείς τι είναι, χωρίς να θέλει να το αλλάξει· και αυτή ακριβώς η επιθυμία να το αλλάξει είναι άλλη μια μορφή διαμόρφωσης· κι έτσι συνεχίζουμε να κινούμαστε από διαμόρφωση σε διαμόρφωση, χωρίς ποτέ να βιώνουμε κάτι πέρα από τον περιορισμένο νου…»

Ο Τζίντου Κρισναμούρτι γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1895 στο Μαντάναπαλι, ένα μικρό χωριό της νότιας Ινδίας. Η μητέρα του πέθανε όταν εκείνος ήταν ακόμα παιδί και πολύ σύντομα, αυτόν και τον αδελφό του, τους υιο­θέτησε η δρ Annie Besant, πρόεδρος τότε της Θεοσοφικής Εταιρείας, όπου εργαζόταν ο πατέρας των δύο αγοριών. Η Annie Besant και άλλα ηγετικά στελέχη της εταιρείας διακήρυξαν ότι ο Κρισναμούρτι επρόκειτο να γίνει ο Παγκό­σμιος Διδάσκαλος, του οποίου τον ερχομό οι Θεοσοφιστές τον είχαν προφητεύσει και τον περίμεναν χρόνια πριν. Για να προετοιμάσουν το έδαφος, δημιούργησαν έναν παγκόσμιο οργανισμό που τον ονόμασαν «Το Τάγμα του Άστρου της Ανατολής» και όρισαν τον Κρισναμούρτι επικεφαλής. Εκείνος ό­μως, μερικά χρόνια αργότερα, το 1929, απαρνήθηκε το ρόλο που περίμεναν να παίξει οι Θεοσοφιστές, διέλυσε το τάγμα με τον τεράστιο αριθμό οπαδών και τους επέστρεψε όλα τα χρήματα και τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία είχαν δωρίσει στον οργανισμό. Η ομιλία που έκανε την ημέρα της διάλυσης του τάγματος άρχισε με την πρόταση: «Πιστεύω ότι η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς κανένα μονοπάτι προς αυτήν και ότι δεν μπορεί να πλησιαστεί μέσα από κανένα δρόμο, καμιά θρησκεία, καμιά οργάνωση». Από τότε και για εξήντα σχεδόν χρόνια, μέχρι το θάνατό του στις 17 Φεβρουαρίου 1986, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, μίλησε σε μεγάλα ακροατήρια αλλά και σε προσωπικές συναντήσεις, τονίζοντας πάντα την ανάγκη για μια ριζική αλλαγή της ανθρωπότητας.

Ο Κρισναμούρτι θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές και πνευματικούς δασκάλους όλων των εποχών. Δεν ανέπτυξε καμία φιλοσοφική θεωρία ή θρησκεία, αλλά μίλησε, κυρίως, για πράγματα που αφορούν όλους μας, για τα προβλήματα της ζωής μας στις σύγχρονες κοινωνίες όπου επικρατούν η βιαιότητα και η διαφθορά, για την αναζήτηση της ασφάλειας και της ευτυχίας, αλλά και για την ανάγκη του ανθρώπου να ελευθερωθεί από τα εσωτερικά εμπόδια του φόβου, του θυμού, του πόνου και της θλίψης. Εξήγησε με μεγάλη ακρίβεια τους λεπτούς μηχανισμούς του νου και τόνισε την ανάγκη για στοχασμό και πνευματικότητα στην καθημερινή μας ζωή.

Ο Κρισναμούρτι δεν ανήκε σε καμία θρησκευτική οργάνωση, δεν επιδοκίμασε καμία πολιτική ιδεολογία. Αντιθέτως, υποστήριζε ότι αυτοί ακριβώς είναι οι παράγοντες που διαιρούν τους ανθρώπους και γεννάνε συγκρούσεις και πολέμους. Υπενθύμιζε στους ακροατές του ξανά και ξανά ότι πρώτα απ’ όλα είμαστε άνθρωποι και όχι ινδουιστές, μουσουλμάνοι, βουδιστές, χριστιανοί ή κομμουνιστές, ότι δεν διαφέρουμε ψυχολογικά μεταξύ μας. Ζητούσε να μην καταστρέφουμε ο ένας τον άλλον ή το περιβάλλον, μεταδίδο­ντας ένα βαθύ σεβασμό για τη φύση. Η διδασκαλία του, διαχρονική και παγκόσμια, δίνει καινούργια σημασία και κατεύθυνση στην αναζήτηση της αλήθειας.

Ο Κρισναμούρτι δεν μιλούσε ως γκουρού αλλά ως φίλος, ενώ οι ομιλίες και οι συζητήσεις που έκανε δεν στηρίζονταν σε γνώση βασισμένη στην παράδοση, αλλά στη δική του αντίληψη του ανθρώπινου νου, στην αίσθηση που είχε ο ίδιος για το ιερό. Έτσι, ο λόγος του είχε πάντα φρεσκάδα και αμεσότητα, παρόλο που η ουσία όσων έλεγε παρέμενε ίδια. Όταν απευθυνόταν σε μεγάλα ακροατήρια, οι άνθρωποι ένιωθαν σαν να μιλούσε στον καθένα προσωπικά, σαν να ήξερε τα προσωπικά τους προβλήματα. Διάφοροι μελετητές θρησκειών έβρισκαν ότι τα λόγια του έριχναν καινούργιο φως σε παραδοσιακές ιδέες, ενώ σύγχρονοι επιστήμονες και ψυχολόγοι που συζήτησαν διεξοδικά μαζί του τις θεωρίες τους συχνά διέκριναν τα περιορισμένα όρια των θεωριών αυτών. Επιπλέον, για τον Κρισναμούρτι έχουν γράψει κείμενα συγγραφείς όπως ο Aldus Huxley, ο Henry Miller και η Iris Murdoch.

Ο Κρισναμούρτι άφησε ένα πολύ μεγάλο υλικό από δημόσιες ομιλίες, συζητήσεις (με δασκάλους, μαθητές, επιστήμονες, σημαντικούς εκπροσώπους διαφόρων θρησκειών, ιδιώτες), τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, γραπτά κείμενα και επιστολές. Ένα μεγάλο μέρος από αυτό το υλικό έχει καταγραφεί σε βιβλία, κασέτες ήχου και DVD.