Γενετικοί παράγοντες καθορίζουν την άμυνα του οργανισμού στον ιό Έμπολα

Γενετικές αποδείξεις ότι ορισμένα άτομα έχουν καλύτερη φυσική άμυνα έναντι του ιού Έμπολα παρουσίασε ομάδα αμερικανών ερευνητών, σύμφωνα με σχετικό άρθρο του Science. Κάνοντας πειράματα σε ποντίκια, διαπίστωσαν ότι συγκεκριμένοι γενετικοί παράγοντες καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την επιβίωση ή τον θάνατο ενός οργανισμού από τον ιό.

Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να επιταχύνει την ανακάλυψη νέων φαρμάκων και εμβολίων. Ανάλογη διαπίστωση για τον ρόλο των γονιδίων έχει ήδη γίνει και για άλλους ιούς.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μάικλ Κάτζε του Τμήματος Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, πραγματοποίησαν πειράματα με γενετικά τροποποιημένα ποντίκια (ώστε να έχουν διαφορετικά γονιδιώματα) στις εγκαταστάσεις υψίστης ασφάλειας (επιπέδου 4) των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ, στη Μοντάνα.

Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι, χάρη στα διαφορετικά γονίδια, είναι δυνατό να υπάρξει ένα είδος φυσικής ανοσίας έναντι του ιού Έμπολα, καθώς ορισμένα πειραματόζωα εμφάνισαν πλήρη ανθεκτικότητα έναντι του ιού, μερικά ξεπέρασαν γρήγορα την ασθένεια, χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα, ενώ πολλά άλλα νόσησαν βαριά (αιμορραγία, πολυοργανική ανεπάρκεια, σοκ) και πέθαναν. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει και στους ανθρώπους, πράγμα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί θεραπευτικά στο μέλλον.

Όλα τα ποντίκια έχασαν βάρος κατά τις πρώτες ημέρες της λοίμωξης, όμως, σχεδόν το 20% όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά επιπλέον επανέκτησαν πλήρως το βάρος τους μέσα σε δύο εβδομάδες. Μετά από ένα δεκαπενθήμερο, δεν εμφάνιζαν κανένα ίχνος της ασθένειας και το ήπαρ τους λειτουργούσε κανονικά. Ένα 10% περίπου των πειραματοζώων εμφάνισε ικανότητα μερικής αντίστασης στον ιό και από αυτά σχεδόν τα μισά τελικά πέθαναν. Η πλειονότητα -το υπόλοιπο 70%- ασθένησε σοβαρά και πάνω από τα μισά πέθαναν.

Το «κλειδί» φαίνεται να είναι η αντίδραση των γονιδίων που εμπλέκονται στην επιδιόρθωση των αιμοφόρων αγγείων και στην παραγωγή των λευκοκυττάρων, των βασικών αμυντικών όπλων του ανοσοποιητικού συστήματος.

Στους φορείς του ιού που πεθαίνουν, τα γονίδιά τους προωθούν τη φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων και τον γρήγορο θάνατο των υγιών κυττάρων, ενώ αντίθετα σε όσους έχουν μεγαλύτερη έμφυτη ικανότητα αντίστασης, τα γονίδιά τους ευνοούν την επιδιόρθωση των αγγείων και την παραγωγή περισσότερων λευκοκυττάρων.

Γενετικές διαφορές υπάρχουν, επίσης, όσον αφορά την ανθεκτικότητα των κυττάρων του ήπατος να καταπολεμήσουν τον ιό. Οι πιο ευάλωτοι οργανισμοί εμφανίζουν μεγάλες ποσότητες του ιού Έμπολα στο ήπαρ, πράγμα που διευκολύνει τον πολλαπλασιασμό του γενικότερα στο σώμα. Αντίθετα, οι ανθεκτικοί οργανισμοί έχουν σχεδόν καθαρό ήπαρ.

Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί παγκοσμίως περίπου 13.700 περιστατικά Έμπολα και από αυτά σχεδόν τα 5.000 υπήρξαν θανατηφόρα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι όσοι άνθρωποι κατάφεραν να επιζήσουν μέχρι σήμερα, έχουν μια φυσική ικανότητα αντίστασης λόγω διαφορετικού γονιδιώματος. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην έκβαση της νόσου», υπογραμμίζει ο Δρ Κάτζε.

Βρετανοί επιστήμονες συμφωνούν συντάσσονται με την άποψη των αμερικανών συναδέλφων τους ότι το πόσο θανατηφόρος θα αποδειχτεί ο ιός, εν μέρει εξαρτάται από τα γονίδια του ασθενούς. Επισημαίνουν όμως ότι, με δεδομένη τη μεγάλη γενετική ποικιλομορφία των ανθρώπων, αποτελεί ερώτημα κατά πόσο η νέα έρευνα μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε σωστή και πρακτικά χρήσιμη αξιολόγηση του ρόλου των ανθρωπίνων γονιδίων, όσον αφορά τον ιό Έμπολα.

Επιπλέον, στο κατά πόσο θα επιζήσει ένας ασθενής με λοίμωξη από τον ιό Έμπολα, εξαρτάται και από διάφορους μη γενετικούς παράγοντες, όπως η ηλικία του, η γενικότερη κατάσταση της υγείας του τη στιγμή της λοίμωξης, το επίπεδο των ιατρικών και νοσοκομειακών υπηρεσιών στη χώρα του κ.α.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ