Ο παιδικός σταθμός

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι γύρω στα τρία χρόνια είναι η πιο κατάλληλη
ηλικία για να πάει το παιδάκι σας στον παιδικό σταθμό. Αφενός μεν είναι αναπτυξιακά
ώριμο να αποχωρίζεται τη μαμά του για λίγη ώρα και να συνυπάρχει και να παίζει
μαζί με άλλα παιδιά στην ίδια ομάδα, αφετέρου είναι ανεξάρτητο από πλευράς αυτοεξυπηρέτησης:
Ξέρει να τρώει μόνο του με το κουτάλι, πηγαίνει μόνο του στην τουαλέτα, πλένει
και σκουπίζει τα χεράκια του, ντύνεται και γδύνεται μόνο του ή με μικρή βοήθεια.
Αυτό το πέρασμα από την οικογένεια στο σχολείο είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία
για το μικρούλι σας, μια έμπρακτη απόδειξη της πολυπόθητης ανεξαρτησίας του.
Σημαίνει χωρισμό από εσάς, σημαίνει βοήθεια και φροντίδα από ανθρώπους που δεν
γνωρίζει, σημαίνει καθημερινή επαφή και σχέση με άλλα παιδάκια. Στην αρχή όλα
αυτά μπορεί να το φοβίσουν ή να του δημιουργήσουν άγχος και ανασφάλεια, αλλά
γρήγορα θα προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και θα ενταχθεί στο νέο κοινωνικό
περιβάλλον. Πώς μπορείτε να καταλάβετε ότι το παιδάκι σας είναι ψυχολογικά έτοιμο
να κάνει το μεγάλο βήμα; Αν δεν είναι «κολλημένο» πάνω σας και δεν έχει αντίρρηση
να φύγει από το σπίτι με κάποιον από το περιβάλλον σας που γνωρίζει καλά και
εμπιστεύεται, για μικρά χρονικά διαστήματα. Αν συνεννοείται με άλλους ενηλίκους
χωρίς να χρειάζεται τη δική σας παρέμβαση ως διερμηνέα. Αν δείχνει ενδιαφέρον,
όταν παίζουν τα άλλα παιδάκια. Όλα αυτά είναι σημάδια ότι το μικρό σας είναι
έτοιμο. Υποδηλώνουν ότι το παιδάκι σας μπορεί να δοκιμάσει τον παιδικό σταθμό
και τις σχέσεις του με τους συνομήλικούς του, αντί να επικεντρώνει όλο του το
ενδιαφέρον στους ενηλίκους.

Αν είστε έγκυος, είναι προτιμότερο να μη συμπέσει ο παιδικός σταθμός με τον
ερχομό του νέου μωρού στη ζωή σας. Το παιδάκι θα αισθανθεί ότι το απορρίπτετε
και το διώχνετε μακριά από το σπίτι για να μείνετε μόνη με το νεογέννητο. Εξάλλου,
δεν θα μπορέσετε να του συμπαρασταθείτε όσο χρειάζεται τον πρώτο καιρό στη νέα
εμπειρία του, το σταθμό. Αφού το συζητήσετε με το σύντροφό σας και αποφασίσετε
από κοινού σε ποιο παιδικό σταθμό θα στείλετε το παιδί, έρχεται η ώρα της προετοιμασίας.
Όσο και αν εξηγήσετε όμως στο παιδάκι σας τι ακριβώς θα συμβεί εκεί που θα πάει,
δεν πρόκειται να καταλάβει. Δεν μπορείτε να το προετοιμάσετε με τα λόγια, γιατί
ο παιδικός σταθμός είναι κάτι καινούριο που δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα
στη μέχρι τώρα ζωή του. Και αφού δεν έχει προηγούμενες παραστάσεις, η σύγκριση
και η κατανόηση δεν είναι εφικτές. Ωστόσο, κάποια ιδέα μπορείτε να του δώσετε
με την κουβεντούλα σας.

Πιο εύκολο, όμως, και πιο εύστοχο θα είναι αν το πάτε να γνωρίσει από κοντά
τι σημαίνει σχολείο. Γνωρίστε το στη δασκάλα, στα άλλα παιδάκια, δείξτε του
τα παιχνίδια. Αφήστε το παιδάκι σας να εξοικειωθεί με το χώρο, ώστε να πάρει
μια πρώτη γεύση από αυτό που πρόκειται να μπει στην καθημερινότητά του. Η πρώτη
αυτή επίσκεψη θα γίνει ένα μήνα περίπου πριν αρχίσει το σχολείο.

Μία εβδομάδα πριν από την έναρξη του προγράμματος στο σταθμό, θα αρχίσετε σποραδικά
να αναφέρετε το σχολείο: "Θυμάσαι εκείνο το ωραίο παιχνίδι που είδαμε στο
σχολείο;» «Πώς λένε τη δασκάλα σου;» Την προηγούμενη μέρα θα του εξηγήσετε,
θα του υπενθυμίσετε και θα απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις και τις απορίες
του. Κάντε του σαφές, χρησιμοποιώντας το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, ότι θα είστε
κοντά του. «Θα πάμε στο σχολείο», «θα δούμε τ’ άλλα παιδάκια», «θα παίξουμε
με τα παιχνίδια». Την πρώτη μέρα του σχολείου μη βιαστείτε να πάτε το παιδάκι
σας αμέσως μόλις ξυπνήσει. Δώστε του αρκετό χρόνο να φάει ένα καλό πρωινό και
να ντυθεί με την ησυχία του. Μόλις ετοιμαστεί, θα ξεκινήσετε. Είναι πολύ σημαντικό
αυτές τις πρώτες φορές να συνοδεύσετε εσείς ή ο μπαμπάς το παιδί στο σχολείο.
Να πάει με τους γονείς του και όχι με τον παππού, τη γιαγιά ή κάποιο άλλο πρόσωπο.
Έτσι, διευκολύνεται η «γέφυρα» των συναισθημάτων. Το παιδάκι νιώθει ότι οι γονείς
του είναι αυτοί που έχουν επιλέξει το συγκεκριμένο χώρο, έχουν εμπιστοσύνη να
το αφήσουν εκεί, με αποτέλεσμα να τον εμπιστευθεί πιο εύκολα και το ίδιο. Μέχρι
να φτάσετε στο σχολείο, βοηθήστε το παιδάκι σας να εγκλιματιστεί στο καινούριο
περιβάλλον.

Συζητήστε για την τσάντα του ή για το τι θα φάει στο διάλειμμα, έτσι ώστε να
αρχίσει σιγά σιγά να προσαρμόζεται. Πρέπει να δείχνετε ότι είστε πολύ χαρούμενη
που θα πάει το μικρούλι σας στο σχολείο, ότι έχετε εμπιστοσύνη να το αφήσετε
εκεί και ότι είστε σίγουρη ότι θα περάσει πολύ καλά. Μην έχετε απολογητικό ύφος,
μην αφήσετε να διαφανεί κάποια νευρικότητα, μη δείξετε ενοχές γιατί το παμπόνηρο
πλασματάκι σας θα το καταλάβει αμέσως και θα το εκμεταλλευτεί. Τις πρώτες δύο,
τρεις ημέρες θα μείνετε με το παιδί στο σχολείο μέχρι να συνηθίσει το χώρο και
τους ανθρώπους. Σημειώστε ότι το κάθε παιδάκι αντιδρά διαφορετικά. Πρέπει λοιπόν
να σεβαστείτε το ρυθμό προσαρμογής του παιδιού σας. Το παιδάκι σας χρειάζεται
κάποιο χρόνο για να αφομοιώσει όλες αυτές τις καινούριες πληροφορίες. Ίσως,
λοιπόν, να χρειάζεται να μείνετε λίγες ημέρες παραπάνω κοντά του, ώσπου να νιώσει
σιγουριά στο νέο περιβάλλον. Τις πρώτες αυτές ημέρες της προσαρμογής φροντίστε
να είστε σχετικά «αόρατη». Να συμπεριφέρεστε σαν να μην είστε εκεί. Αν το μικρούλι
σας βγαίνει από την τάξη του και έρχεται διαρκώς σε εσάς για να σας δείξει το
ένα και τοάλλο, προσπαθήστε να το πείσετε να το δείξει στη δασκάλα. Μην παρεμβαίνετε
ανάμεσα στο παιδί σας και τα άλλα παιδάκια. Αν χρειάζεται προστασία, θα το προστατεύσει
η δασκάλα, σε περίπτωση που παρατηρηθεί πρόβλημα συμπεριφοράς εκ μέρους άλλου
παιδιού. Μην προσπαθήσετε να ξεγλιστρήσετε και να φύγετε κάποια στιγμή που το
παιδάκι σας φαίνεται χαρούμενο ή είναι απορροφημένο με κάποιο παζλ και δεν σας
βλέπει. Αν σας χάσει ξαφνικά, θα αισθανθεί προδομένο.

Ύστερα από δύο, τρεις ημέρες (ανάλογα με τις αντιδράσεις που θα συναντήσετε)
πείτε στο παιδί σας ότι πρέπει να φύγετε για λίγο. Μια καλή δικαιολογία είναι
ότι πρέπει να ψωνίσετε στο σούπερ μάρκετ (ή το μανάβη, το χασάπη, το φούρνο
κ.λπ.). Μια συνηθισμένη ρουτίνα δηλαδή, έτσι ώστε το παιδί να μην αισθανθεί
ότι χάνει κάτι σπουδαίο. Υποσχεθείτε του ότι θα γυρίσετε σε λίγο πίσω, διαβεβαιώστε
το για την αγάπη σας και φροντίστε ώστε ο αποχαιρετισμός να είναι σύντομος και
γλυκός. Αν και το μικρούλι σας δεν έχει ακόμη συναίσθηση του χρόνου, φροντίστε
αυτές τις πρώτες ημέρες να γυρνάτε λίγο νωρίτερα, πριν αρχίσει η τελευταία δραστηριότητα
της ημέρας και το παιδάκι αρχίσει να σας ψάχνει με αγωνία. Μην αργήσετε να το
πάρετε. Αν μείνει τελευταίο, όταν όλα τα άλλα παιδιά θα έχουν φύγει, θα αισθανθεί
εγκαταλειμμένο. Τέλος, ποτέ μην κάνετε το λάθος να αρχίσετε τις διάφορες ανταμοιβές
και δωροδοκίες για να πηγαίνει το παιδάκι στο σταθμό.