Άσθμα: ώρα για ενημέρωση και δράση

Το βρογχικό άσθμα είναι μια από τις πιο κοινές χρόνιες νόσους σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συχνότητα εμφάνισής της αυξάνει χρόνο με το χρόνο σαν αποτέλεσμα της αστικοποίησης και της υιοθέτησης του δυτικού τρόπου ζωής. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας καθιέρωσε από το 1998 την 6η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος για να επισημάνει την ανάγκη συντονισμένης προσπάθειας για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Π.Ο.Υ., το 1998 ο αριθμός των πασχόντων από άσθμα σε ολόκληρο τον κόσμο άγγιζε τα 155 εκατομμύρια. Νεώτερες μελέτες, που έλαβαν υπ’ όψη στοιχεία από 80 χώρες, πιθανολογούν ότι αυτό το νούμερο βρίσκεται κοντά στα 300 εκατομμύρια σήμερα. Ακόμη και αν η ακρίβεια των παραπάνω υπολογισμών δεν είναι απόλυτη, εν τούτοις τα νούμερα είναι ενδεικτικά της αυξητικής τάσης που παρουσιάζουν τα κρούσματα της νόσου καθώς και του μεγέθους του προβλήματος.

Η αντίφαση είναι έκδηλη, σύμφωνα με τους ειδικούς: ενώ το άσθμα γίνεται ολοένα και πιο κοινό, η σωστή φροντίδα για τους ασθματικούς παραμένει σχετικά σπάνια. Σε αρκετές περιοχές του πλανήτη οι ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση σε φάρμακα που θεωρούνται βασικά για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στο άσθμα να αποδίδεται ποσοστό 0,4% των θανάτων παγκοσμίως, ή, για να το εκφράσουμε αλλιώς, ένας στους 250 θανάτους οφείλεται στη συγκεκριμένη νόσο. Λυπηρό είναι, όμως, ότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί με τα κατάλληλα μέτρα. Η ελλιπής ιατρική φροντίδα και η απουσία πληροφόρησης του κοινού είναι οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν σ’ αυτή την κατάσταση.

Από το 1993 έχει δημιουργηθεί μια Διεθνής Ομάδα Εργασίας από ειδικούς στο χώρο του άσθματος, υπό την αιγίδα της Π.Ο.Υ., που ονομάζεται GINA (Global Initiative for Asthma). Σκοπός της είναι να βοηθήσει στη συνειδητοποίηση του μεγέθους του προβλήματος και των συνεπειών που έχει στη δημόσια υγεία. Επίσης, να βελτιώσει την πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου μέσα από μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια.

Πέρα από τα γενικότερα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν σε επίπεδο πολιτείας, απαραίτητο είναι και ο κάθε ασθενής με άσθμα να οργανώσει την προσωπική του «στρατηγική», που θα τον βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσει την ασθένεια με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σύμφωνα με τους ειδικούς της GINA, αν πάσχετε από άσθμα, απαραίτητο είναι να κάνετε πέντε βασικά βήματα:

1. Ζητήστε από το θεράποντα ιατρό σας ένα γραπτό ατομικό πλάνο θεραπείας. Αυτό θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στον τρόπο ζωής σας παραμένοντας αποτελεσματικό. Θα πρέπει να είναι γραπτό και να περιλαμβάνει, εκτός από τη θεραπευτική αγωγή, τους παράγοντες που θα πρέπει ν’ αποφεύγετε ώστε να μην έχετε κρίσεις.

2. Συμμορφωθείτε με το πλάνο, λαμβάνοντας τακτικά τη θεραπεία στις συνιστώμενες δόσεις και με το σωστό τρόπο.

3. Ενημερωθείτε για οτιδήποτε θα μπορούσε να χειροτερεύσει την εικόνα της νόσου, εκλύοντας μια κρίση. Μάθετε για τα αλλεργιογόνα και τους άλλους εκλυτικούς παράγοντες και αποφύγετέ τους στο μέτρο του δυνατού.

4. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα που φανερώνουν επιδείνωση της νόσου. Τέτοια είναι ο αυξανόμενος σε ένταση βήχας, το αίσθημα σύσφιξης στο στήθος, η συρίττουσα αναπνοή, η δύσπνοια, διαταραχές του ύπνου και η ελαττωμένη εκπνευστική ικανότητα παρά την αύξηση στη δοσολογία των φαρμάκων.

5. Μάθετε τι θα πρέπει να κάνετε σε μια ασθματική κρίση. Μην υποτιμάτε τη βαρύτητα μιας κρίσης. Έχετε μαζί σας (σε μια κάρτα) τις οδηγίες του ιατρού σας για την αντιμετώπισή της, έτσι ώστε να βοηθηθείτε εσείς και οι παριστάμενοι στην παροχή της κατάλληλης βοήθειας. Σε κάθε περίπτωση, παραμείνετε ήρεμοι και ακολουθείστε τις οδηγίες.

Το άσθμα είναι υπεύθυνο για την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής πάρα πολλών ανθρώπων και επίσης έχει τεράστιο κόστος αν συνυπολογίσει κανείς τα νοσήλεια και τις χαμένες ανθρωποώρες εργασίας. Με τον αστικό πληθυσμό να προβλέπεται ότι θα φτάσει το 59% το έτος 2025, σε σχέση με το 45% που είναι σήμερα, το βέβαιο είναι ότι η τάση θα παραμείνει αυξητική όσον αφορά τα περιστατικά άσθματος. Μόνο η υιοθέτηση ριζικών μέτρων και ο συντονισμός όλων των αρμόδιων υπηρεσιών υγείας σε διακρατικό επίπεδο μπορούν να παράσχουν βάσιμες ελπίδες ότι η κατάσταση δύναται να βελτιωθεί.

health.in.gr