Στροφή… στη ζωή των εφήβων

Η εφηβεία είναι για την πλειοψηφία των παιδιών μια περίοδος εσωτερικής αναζήτησης. Η πρόκληση του διαφορετικού έχει οδηγήσει χιλιάδες εφήβους στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, καθιστώντας επιτακτική την ανάληψη οργανωμένης δράσης. Η ΣΤΡΟΦΗ δίνει μια ολοκληρωμένη λύση για την απεξάρτηση και επανένταξη των εφήβων αυτών στο κοινωνικό σύνολο.

Τι είναι το Δίκτυο Υπηρεσιών ΣΤΡΟΦΗ
Το Δίκτυο Υπηρεσιών ΣΤΡΟΦΗ ανήκει στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕ.Θ.Ε.Α) και ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 21 Ιουνίου του 1988. Οι υπηρεσίες του απευθύνονται σε εφήβους που κάνουν χρήση, κατάχρηση ή και είναι εξαρτημένοι από ψυχότροπες ουσίες και στις οικογένειες των χρηστών.
Οι υπηρεσίες προσφέρονται δωρεάν, ενώ η προσέλευση είναι εθελοντική. Οι υπηρεσίες παρέχονται σε εσωτερική βάση και απαιτούν την εμπλοκή όλης της οικογένειας του χρήστη.

Προϋποθέσεις εισαγωγής στη ΣΤΡΟΦΗ
Για να ενταχθεί κάποιος χρήστης στην ΣΤΡΟΦΗ πρέπει:

– να είναι ηλικίας από 13 έως 20 ετών
– να κάνει κατάχρηση ή να είναι εξαρτημένος από ψυχότροπες ουσίες
– να μην υπάρχει σοβαρή διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή και
– να συμμετάσχουν οι γονείς του στο πρόγραμμα

Τα προγράμματα της ΣΤΡΟΦΗΣ
Κέντρο Συμβουλευτικής Εφήβων (Κ.Σ.Ε.): πρόκειται για τη μονάδα υποδοχής των χρηστών. Μετά τις αρχικές διαδικασίες υποδοχής και αξιολόγησης, παραπέμπεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του στις ομάδες προετοιμασίας του Κ.Σ.Ε.

Η υποδοχή και η προετοιμασία του εφήβου γίνεται σταδιακά και με συγκεκριμένα βήματα και άλλες ψυχοεκπαιδευτικές δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες του Κέντρου περιλαμβάνουν:

– ενημέρωση του εφήβου για τις λειτουργίες του Δικτύου υπηρεσιών της ΣΤΡΟΦΗΣ

– υποστήριξη και κινητοποίηση για τη σταδιακή μείωση της χρήσης με στόχο την πλήρη αποχή από τη χρήση ουσιών. Μέσα από ειδικά σεμινάρια για τα ναρκωτικά και την αποφυγή κινδύνων από τη χρήση ουσιών ο έφηβος περνάει το στάδιο της αποτοξίνωσης χωρίς τη χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών ή υποκατάστατων

– συστηματική φροντίδα της υγείας του εφήβου μέσω της διενέργειας πλήρων ιατρικών εξετάσεων σωματικής και ψυχικής κατάστασης

– συμβουλευτική υποστήριξη με στόχο την κινητοποίηση του για την ένταξη στην Ανοικτή Θεραπευτική Κοινότητα (Α.ΘΕ.Κ.)

– παραπομπή σε άλλες ειδικευμένες υπηρεσίες, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο

– ειδικά για την ενίσχυση της προσέλευσης κοριτσιών στο Κέντρο, λειτουργεί σε μηνιαία βάση θεραπευτική ομάδα φύλου, όπου δίνεται η ευκαιρία σε κορίτσια με προβλήματα χρήσης ουσιών να επεξεργαστούν ιδιαίτερα δικά τους θέματα σχετικά με τη χρήση ουσιών, την υγιεινή και εμπειρίες που σχετίζονται με το φύλο τους.

Σε όλες τις παραπάνω δραστηριότητες σημαντικό ρόλο παίζουν έφηβοι πρώην χρήστες-μέλη της Α.ΘΕ.Κ., που μέσα από την προσωπική τους πορεία, λειτουργούν ως μοντέλα κινητοποίησης για τους εφήβους που προσεγγίζουν τη ΣΤΡΟΦΗ και βρίσκονται στην αρχή της προσπάθειας τους.

Το Κ.Σ.Ε. έχει δυναμικότητα 70 εφήβων και λειτουργεί από Δευτέρα ως Παρασκευή 10.00-18.00 στην οδό Πιπίνου 107, στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών (τηλ. 210-8820277).

Συμβουλευτικός Σταθμός Εφήβων (Σ.Σ.Ε.): απευθύνεται σε ανήλικους χρήστες ψυχότροπων ουσιών με παραβατική συμπεριφορά, που προσάγονται στον Εισαγγελέα Ανηλίκων Αθηνών και στις οικογένειες τους. Οι υπηρεσίες του περιλαμβάνουν:

– άμεση υποστήριξη και συμβουλευτική σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο με στόχο την κινητοποίηση των εφήβων για αποχή από τη χρήση ψυχότροπων ουσιών, την αποφυγή περαιτέρω εμπλοκής τους σε παραβατικές δραστηριότητες, την πρόληψη της κοινωνικής περιθωριοποίησης, την επανασύνδεση τους με διαδικασίες μάθησης καθώς και τη βελτίωση των οικογενειακών σχέσεων

– ενημέρωση επί θεμάτων υγείας που αφορούν τη μείωση των κινδύνων από τη χρήση ουσιών καθώς και εξετάσεις για τη ανίχνευση ιών (Hπατίτιδα A, B, C, φυματίωση και HIV)

– συμβουλευτική σε γονείς και αδέλφια χρηστών με στόχο την πληροφόρηση τους για θέματα σχετικά με τη χρήση ουσιών, την υποστήριξή τους στην προσπάθεια κινητοποίησης του εφήβου και την παραπομπή τους σε υπηρεσίες οικογενειακής υποστήριξης

– συμβουλευτική και πληροφόρηση για νομικά ζητήματα

– ενημέρωση για τις υπηρεσίες των Δικτύων υπηρεσιών ΣΤΡΟΦΗ και ΠΛΕΥΣΗ και των άλλων μονάδων που εξειδικεύονται στην υποστήριξη εφήβων-χρηστών ψυχότροπων ουσιών και παραπομπή του εφήβου στις αντίστοιχες υπηρεσίες εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.

Ο Σ.Σ.Ε. έχει δυναμικότητα 20 εφήβων και 40 γονέων και αδελφών. Οι υπηρεσίες του στεγάζονται στο χώρο της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων στο Δικαστήριο Ανηλίκων, στην οδό Σταδίου 65 (8ος όροφος, γραφείο 814) καθώς και στις εγκαταστάσεις του Δικτύου ΣΤΡΟΦΗ. Λειτουργεί κάθε Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή από τις 9.00 έως τις 13.00 (τηλ. 210-3242505).

Ανοικτή Θεραπευτική Κοινότητα (Α.ΘΕ.Κ.): αποτελεί την κύρια και πιο εντατική φάση θεραπείας του θεραπευτικού προγράμματος. Στην Α.ΘΕ.Κ. εντάσσονται έφηβοι που βρίσκονται στο στάδιο της λειτουργικής χρήσης ή και εξάρτησης κυρίως από ηρωίνη, κάνναβη και ηρεμιστικά. Συνήθως έχουν εγκαταλείψει το σχολείο ή τις επαγγελματικές δραστηριότητες που είχαν και έχουν στον ένα ή τον άλλο βαθμό παρουσιάσει παραβατική συμπεριφορά και δυσλειτουργία στις οικογενειακές σχέσεις.

Η διάρκεια του προγράμματος είναι περίπου 12 έως 14 μήνες. Το χρονικό αυτό διάστημα, ο έφηβος εντάσσεται σε σειρά θεραπευτικών διαδικασιών, ενώ παράλληλα συμμετέχει σε εντατικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες είτε στα πλαίσια του Μεταβατικού Σχολείου Εφήβων της ΣΤΡΟΦΗΣ, είτε εκτός Προγράμματος. Επιπρόσθετα συμμετέχει σε αθλητικές ομάδες, καλλιτεχνικές δραστηριότητες, καθώς και σε ομάδες δουλειάς απαραίτητες για την λειτουργία της Κοινότητας αλλά και για την ανάπτυξη εκ μέρους του διαφόρων δεξιοτήτων.

Οι δραστηριότητες της Α.ΘΕ.Κ. περιλαμβάνουν:

– ομάδες αυτοβοήθειας

– ατομική και ομαδική συμβουλευτική σε θέματα πρόληψης υποτροπής, σχέσεων με ομότιμους, οικογενειακών σχέσεων και σχέσεων με το άλλο φύλο

– αντιπαραθετικές ομάδες

– συνεδρίες οικογενειακής θεραπείας

– μαραθώνιους θεραπευτικών διαδικασιών

– ψυχοθεραπευτικές δραστηριότητες και περιόδους καλοκαιρινής και χειμερινής διαβίωσης σε κατασκηνώσεις και καταφύγια

– παροχή στέγης στον ξενώνα της κοινότητας για τους εφήβους εκείνους που είτε προέρχονται από περιοχές εκτός Αττικής, είτε δεν έχουν οικογενειακή υποστήριξη.

Η Α.ΘΕ.Κ. έχει δυναμικότητα 40 μελών και λειτουργεί καθημερινά (κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους) από τις 13.00 έως τις 20.00 και (κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών) από τις 09.00 έως τις 19.00. Το Σάββατο η Κοινότητα λειτουργεί από τις 12.00 έως τις 17.00 και τις Κυριακές παραμένει κλειστή. Το σπίτι της Κοινότητας είναι στην οδό Φυλής 148, στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών (τηλ. 210-8830129, 210-8824089).

Ξενώνας Εφήβων: έχει δυναμικότητα οκτώ εφήβων και βρίσκεται στην οδό Φλωρίνης 13 στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών (τηλ. 210-8652622). Η λειτουργία του υποστηρίζεται τόσο από τα υπόλοιπα μέλη της Α.ΘΕ.Κ. όσο και από τους γονείς που τα παιδιά τους βρίσκονται στη φάση της Κοινότητας.

Μεταβατικού Σχολείου Εφήβων (Μ.Σ.Ε.): έχει στόχο την επανασύνδεση του εφήβου με τη σχολική εκπαίδευση και προσφέρει ολοκληρωμένες προτάσεις μόρφωσης. Απώτερος σκοπός είναι η επανένταξη και φοίτηση των εφήβων σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, ΤΕΕ, ΙΕΚ κτλ.

Το Μ.Σ.Ε. έχει δυναμικότητα 60 μαθητών και απευθύνεται σε μέλη του Κ.Σ.Ε., της Α.ΘΕ.Κ. και του Κ.Κ.Δ. τα οποία:
– έχουν διακόψει το σχολείο σε κάποια βαθμίδα της εκπαίδευσης,

– έχουν απολυτήριο Λυκείου και επιθυμούν να προετοιμαστούν για τις γενικές εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση,

– έχουν απολυτήριο Λυκείου και επιθυμούν να παρακολουθήσουν πρόγραμμα κατάρτισης για συγκεκριμένο αντικείμενο.

Κέντρο Συμβουλευτικής και Θεραπείας Οικογένειας (ΚΕ.Σ.Θ.Ο.): απευθύνεται σε γονείς και αδέλφια εφήβων που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών. Κύριος στόχος του Κέντρου είναι η δημιουργία ενός λειτουργικού υποστηρικτικού περιβάλλοντος το οποίο θα ενισχύσει την αποχή του εφήβου από τη χρήση ουσιών και θα τον βοηθήσει στην πορεία του προς την ενηλικίωση.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου παρέχονται υπηρεσίες σε επίπεδο ομάδων αυτοβοήθειας, ατομικής και ομαδικής συμβουλευτικής, ενημερωτικών σεμιναρίων, οικογενειακής θεραπείας και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων.

Πιο συγκεκριμένα:

– Ομάδες Υποδοχής, Ενημέρωσης και Κινητοποίησης: ο στόχος αυτών των ομάδων είναι η κινητοποίηση και υποστήριξη των γονέων προκειμένου να διαμορφώσουν μία στάση βοηθητική για την ένταξη των παιδιών τους σε διαδικασίες συμβουλευτικής και θεραπείας.

– Ομάδες Προετοιμασίας και Εισαγωγής: στη φάση αυτή οι γονείς προετοιμάζονται μέσα από ομάδες για την εισαγωγή των παιδιών τους στην Α.ΘΕ.Κ. και για την εισαγωγή των ιδίων στην κύρια φάση θεραπείας. Στόχος των ομάδων αυτών είναι η εκπαίδευση τους και η προετοιμασία για ένα νέο γονεϊκό ρόλο όπου το κύριο έργο είναι η βοήθεια προς τον έφηβο-χρήστη να διακόψει τη χρήση και να διαμορφώσει μία νέα στάση ζωής. Οι ομάδες αυτές λειτουργούν σε εβδομαδιαία βάση παράλληλα με τις ομάδες των εφήβων που παρακολουθούν το Κέντρο Συμβουλευτικής Εφήβων.

– Παράλληλες ομάδες: μετά την ολοκλήρωση της φάσης προετοιμασίας, οι γονείς εντάσσονται στην κύρια φάση θεραπείας και εντάσσονται σε ομάδες οι οποίες είναι τέσσερις συνολικά και πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση. Αντίστοιχα τα παιδιά τους εντάσσονται στην Α.ΘΕ.Κ. και στη συνέχεια στο Κ.Κ.Δ.

– Ανεξάρτητες ομάδες: στις ομάδες αυτές εντάσσονται οι γονείς ή κηδεμόνες που τα παιδιά τους είτε έχουν διακόψει από την Α.ΘΕ.Κ. είτε δεν έχουν προσεγγίσει ακόμη τις υπηρεσίες της ΣΤΡΟΦΗΣ. Στόχος των ομάδων αυτών είναι η υποστήριξη των ιδίων είτε για να κινητοποιήσουν τα παιδιά τους να ενταχθούν ξανά στο Πρόγραμμα είτε να βοηθήσουν με τη στάση τους στο να απέχουν από τη χρήση διαμορφώνοντας μία υγιή στάση ζωής.

– Ομάδες εργασίας και πρωτοβουλίας: εκτός των ομάδων θεραπείας δίνεται στους γονείς η δυνατότητα να συμμετέχουν σε ποικίλες δραστηριότητες εργασίας και ψυχαγωγίας. Λειτουργούν ομάδες μέσα από τις οποίες οι γονείς βοηθούν στη λειτουργία του ΚΕ.Σ.Θ.Ο.

– Ομάδες Αδερφών: το ΚΕ.Σ.Θ.Ο. υποδέχεται και ενημερώνει τα αδέρφια των εφήβων που είτε βρίσκονται σε διάφορες φάσεις θεραπείας είτε δεν έχουν προσεγγίσει ακόμη το Πρόγραμμα. Στη συνέχεια εντάσσονται ανάλογα με την ηλικία τους σε μία από τις δύο ομάδες. Στόχος αυτών των ομάδων είναι η απόκτηση δεξιοτήτων που θα τους επιτρέψουν να απέχουν από τη χρήση καθώς ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου καθώς και η υποστήριξη στη δική τους προσωπική ανάπτυξη.

Το ΚΕ.Σ.Θ.Ο. έχει δυναμικότητα 400 γονέων και αδελφών και στεγάζεται στην οδό Φλωρίνης 15 Άγιος Παντελεήμονας Αχαρνών. Λειτουργεί από Δευτέρα έως και Παρασκευή 11:00 -19:00 (τηλ. 210-8840862, 210-8259954).

Κέντρο Κοινωνικής Δραστηριοποίησης (Κ.Κ.Δ.): αποτελεί την τελευταία φάση της θεραπευτικής παρέμβασης για τους εφήβους του Δικτύου Υπηρεσιών ΣΤΡΟΦΗ. Στο Κέντρο εντάσσονται οι έφηβοι που έχουν ολοκληρώσει την Α.ΘΕ.Κ. και είναι έτοιμοι να αξιοποιήσουν τα εφόδια που έχουν αποκτήσει, στα πλαίσια του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Ο στόχος της φάσης αυτής είναι η απαραίτητη υποστήριξη στα μέλη του Κέντρου που, ως νεαροί ενήλικες πια, ξεκινούν να δραστηριοποιούνται κοινωνικά, χωρίς την «υποστήριξη» που παλαιότερα παρείχαν οι ουσίες.

Η σταθεροποίηση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών, η ενθάρρυνση των δημιουργικών δραστηριοτήτων, η βελτίωση των οικογενειακών σχέσεων, η ρύθμιση των νομικών εκκρεμοτήτων αλλά και η πρόληψη της υποτροπής, αποτελούν τους κύριους τομείς στους οποίους απευθύνονται οι δράσεις του Κέντρου.

Η φάση της Κοινωνικής Δραστηριοποίησης χωρίζεται σε 2 επιμέρους περιόδους:

– Την Κύρια Φάση, διάρκειας 12 μηνών και

– Την Φάση της Μεταθεραπευτικής φροντίδας, επίσης διάρκειας 12 μηνών

Κύρια Φάση
Οι θεραπευτικές διαδικασίες που πραγματοποιούνται στα πλαίσια της Κύριας Φάσης είναι:

1. Θεραπευτικές ομάδες: Οι ομάδες αυτές πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση και αποτελούνται από 8 έως 12 μέλη. Τα θέματα που διαπραγματεύονται οι έφηβοι στις ομάδες τους, είναι σχετικά με τη νέα τους ταυτότητα, την ενηλικίωση, την αυτονόμηση και τις σχέσεις με τους γονείς , τη σχέση με τον εαυτό και τους άλλους, δυσκολίες που συναντούν στον εκπαιδευτικό ή επαγγελματικό τομέα.

2. Ατομικές συναντήσεις συμβουλευτικής: πραγματοποιούνται κάθε δύο μήνες, ως επιπλέον υποστήριξη των μελών, με στόχο τον καθορισμό των θεραπευτικών στόχων και την αξιολόγηση της επίτευξής τους, αλλά και τη διαμόρφωση ενός ατομικού πλάνου ζωής

3. Οικογενειακές συναντήσεις: τα μέλη των οικογενειών, έχοντας πραγματοποιήσει ένα σημαντικό μέρος της παράλληλης θεραπευτικής τους πορείας στη ΣΤΡΟΦΗ, επιχειρούν να «συναντηθούν» ξανά και να βιώσουν μία νέα πραγματικότητα μέσα στην οικογένεια, που είναι πια διαφορετικά οργανωμένη σε σχέση με το παρελθόν. Στην ομαλότητα αυτής της πορείας συμβάλλουν σημαντικά οι οικογενειακές συναντήσεις που πραγματοποιούνται στην αρχή και το τέλος της Κύριας Φάσης της Κοινωνικής Δραστηριοποίησης

4. Σεμινάρια: κάθε χρόνο πραγματοποιούνται έξι σεμινάρια-ημερίδες, που αποτελούνται από θεωρητικό και βιωματικό μέρος, τα οποία υλοποιούνται από εξειδικευμένους και συνεργαζόμενους φορείς ή το προσωπικό του Κέντρου

5. Ψυχαγωγικές Δραστηριότητες: κάθε χρόνο διοργανώνονται δύο εκδρομές (μία χειμερινή και μία θερινή με ανάλογες δραστηριότητες), ενώ σε τακτά διαστήματα πραγματοποιούνται έξοδοι ψυχαγωγικού χαρακτήρα (κινηματογράφος, θέατρο κλπ) από το προσωπικό και τα μέλη του Κέντρου

6. Ομάδες Γονέων του Κ.Κ.Δ.: πραγματοποιούνται ανά δεκαπενθήμερο (παράλληλα με τις ομάδες του ΚΕ.Σ.Θ.ΘΟ.). Στόχος των ομάδων αυτών είναι η υποστήριξη των γονιών στην ανάπτυξη εκείνων των δεξιοτήτων που απαιτούνται, καθώς τα παιδιά τους πορεύονται προς την ενηλικίωση

Φάση Μεταθεραπευτικής Φροντίδας: Σε αυτή την τελευταία φάση, πραγματοποιούνται συναντήσεις ατομικές και ομαδικές με τον έφηβο ή τον νεαρό ενήλικα σε τακτά διαστήματα, που σταδιακά γίνονται όλο και περισσότερο αραιές.

Παράλληλη πορεία στη φάση της Μεταθεραπευτικής Φροντίδας ακολουθούν και οι γονείς, συμμετέχοντας στις ομάδες γονέων που πραγματοποιούνται σε αντίστοιχα χρονικά διαστήματα με αυτές των παιδιών.

Το Κ.Κ.Δ. στεγάζεται στην οδό Πιπίνου 107, Άγιος Παντελεήμονας Αχαρνών ( 210-8847520), έχει δυναμικότητα 40 μελών, και λειτουργεί καθημερινά από τις 11:00 έως τις 19:00.

Η μάχη κατά των ναρκωτικών είναι σίγουρα σκληρή και συνεχής. Η ενδυνάμωση όμως των οικογενειακών σχέσεων, η παραδοχή και η άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος, όχι ως ατομικό πρόβλημα του χρήστη, αλλά ως οικογενειακό πρόβλημα, εγγυάται την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων της ΣΤΡΟΦΗΣ. Αξίζει μια ευκαιρία σ’ αυτούς που για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στη «μόδα» των ναρκωτικών.

health.in.gr