Καταναλώνω άρα υπάρχω – H «αγοραθεραπεία» και πώς να την ελέγξετε την περίοδο των εορτών
Νιώθετε συχνά την ακατανίκητη ανάγκη να πάτε για ψώνια, προκειμένου να αισθανθείτε καλύτερα και να ξεφύγετε από τα προβλήματα της καθημερινότητας; Μήπως οι κάρτες σας έχουν αγγίξει το πιστωτικό τους όριο; Ο Γιώργος Πιπερόπουλος, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας και Ψυχολογίας, καθηγητής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και η Δρ Κλινικής Ψυχολογίας Λίζα Βάρβογλη μιλούν μαζί μας για την αβάσταχτη γοητεία της κατανάλωσης.
H Αλεξάνδρα είναι 30 ετών και εργένισσα. Ζει μόνη από τα 18 της και στο στρατό, όπου εργάζεται σε διοικητική θέση, όλοι τη θεωρούν ιδιαίτερα χειραφετημένη, υπεύθυνη και προσγειωμένη. Πράγματι, η Αλεξάνδρα είναι καθ’ όλα προσγειωμένη ή σχεδόν σε όλα… Όταν αισθάνεται συναισθηματικά φορτισμένη, κατάσταση που είναι ολοένα και πιο συχνή τον τελευταίο καιρό, «ξεσκάει» βγαίνοντας βόλτα στα μαγαζιά και ξοδεύοντας αφειδώς. Τον περασμένο μήνα μάλιστα, σε μια κρίση καταναλωτικής μανίας, κατασπατάλησε τα χρήματα του ενοικίου της…
«Το γενικό κλίμα του καταναλωτισμού, επιταχύνεται, όταν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα το βοηθά ή το επιβάλλει. Ειδικά τα Χριστούγεννα και το νέο έτος, αισθανόμαστε εντονότερη την ανάγκη να υπερκεράσουμε συναισθήματα ενοχών απέναντι σε αυτούς που αγαπάμε: συζύγους, συντρόφους, παιδιά και φίλους» υποστηρίζει ο κ. Πιπερόπουλος.
Ωστόσο, είτε αγοράζουμε δώρα για τους οικείους μας επειδή όντως χαιρόμαστε με τη χαρά τους είτε επειδή επιθυμούμε υποσυνείδητα να τους εξευμενίσουμε για όσα πράττουμε ή δεν πράττουμε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η καταναλωτική συμπεριφορά την περίοδο των γιορτών συνίσταται από πολλές παραμέτρους.
«Αγοραθεραπεία»: Ένα χάδι στον πληγωμένο εαυτό μας
Όμως πέρα από τα συναισθήματα ενοχής απέναντι στους συνανθρώπους μας, τα οποία προσπαθούμε να αμβλύνουμε, τις αναπάντητες υπαρξιακές μας αναζητήσεις και την πιστοποίηση του κοινωνικού μας status μέσω του χρήματος, η καταναλωτική συμπεριφορά έχει πρωτίστως ένα θεραπευτικό ρόλο απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό.
«Προσπαθούμε να χαϊδέψουμε το βασανισμένο από άγχη και καταναγκασμούς της καθημερινότητας «εγώ» μας» λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Επικοινωνίας. Πρόκειται για εκείνη την αίσθηση που όλοι λίγο πολύ βιώνουμε, όταν προσπαθούμε να φτιάξουμε τη διάθεσή μας βγαίνοντας «βόλτα στα μαγαζιά» ύστερα από μια φορτισμένη ημέρα στον τόπο εργασίας ή στο σπίτι. Το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο, όταν η καταναλωτική συμπεριφορά μετατρέπεται σε έξη .
Μια κατεξοχήν γυναικεία διαταραχή;
Αυτού του είδους η συμπεριφορά είναι καλώς ή κακώς συνδεδεμένη με το γυναικείο φύλο, μολονότι ο υπερκαταναλωτισμός είναι αναμφισβήτητα ένα σημείο των καιρών, το οποίο δεν γνωρίζει περιορισμούς φύλου, φυλής ή ηλικίας.
«Μέχρι σήμερα ήταν συνηθέστερο για τις γυναίκες να μένουν στο σπίτι ή να εργάζονται λιγότερο και σε εργασίες όχι και τόσο απαιτητικές όσο εκείνες των ανδρών και κατά συνέπεια να επωμίζονται τα οικιακά βάρη, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς δώρων. Με την εξάπλωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των υπηρεσιών on-line που προσφέρουν, ολοένα και περισσότεροι άνδρες επιλέγουν αυτό το μέσο για τις αγορές τους και επιδεικνύουν τις καταναλωτικές τους τάσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Βάρβογλη.
O κ. Πιπερόπουλος πάλι βλέπει το θέμα από διαφορετική σκοπιά υποστηρίζοντας ότι οι γυναίκες καταφεύγουν σε ψώνια αφενός επειδή αποτελούν τον ευκολότερο στόχο του μάρκετινγκ και αφετέρου όταν δεν ικανοποιούνται σεξουαλικά.
Ένα χάπι θα μας σώσει;
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 12 Δεκεμβρίου, στην αιχμή της εορταστικής περιόδου και των αγορών, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ αποφάνθηκαν ότι ένα ειδικό χάπι, ένας αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης που έχει παρόμοια δράση με το Prozac (ή Ladose), δρα αποτελεσματικά στο σύνδρομο της ψυχαναγκαστικής κατανάλωσης. Εάν λοιπόν αναγνωρίζετε ότι το μοτίβο της καταναλωτικής συμπεριφοράς δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην τσέπη και στις σχέσεις σας με τους οικείους σας, αναζητήστε βοήθεια.
Ξεχάστε τις πιστωτικές κάρτες
Εάν πάλι η καταναλωτική σας μανία περιορίζεται στην περίοδο των εορτών, ίσως θα ήταν ωφέλιμο να ακολουθήσετε τη συμβουλή του κ. Πιπερόπουλου… «Μπορούμε να ζητήσουμε σαν σύγχρονοι Οδυσσείς από τους συντρόφους μας να μας δέσουν πισθάγκωνα αφαιρώντας μας τις πιστωτικές κάρτες! Και εάν αυτό είναι αδύνατον, ας βγούμε για ψώνια με ελάχιστα ρευστά, λησμονώντας ευσχήμως τις πιστωτικές μας κάρτες. Κινδυνεύουμε βέβαια να γίνουμε αποδέκτες θυμού από τους καταστηματάρχες, αλλά αυτοί ας μην παραπονιούνται! Έτσι και αλλιώς οι καταστηματάρχες ως διαμεσολαβητές της καταναλωτικής μας κοινωνίας μάς έχουν ήδη φορτώσει με πληθώρα αγαθών, για τα οποία δεν έχουμε ακόμη καταλήξει σε τι αποσκοπούν».
Τα συστατικά του χυμού παντζαριού υποστηρίζουν την καρδιά και την κυκλοφορία του αίματος, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη φυσική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.