Γεωπολιτική «ρουλέτα» στον Λευκό Οίκο – Ο Τραμπ, η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και η νέα Μέση Ανατολή

Περνώντας «μετά βαΐων και κλάδων» την είσοδο του Λευκού Οίκου την Τρίτη, πρώτη φορά εδώ και επτά χρόνια, ο πρίγκιπας-διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν επιδίωξε και πέτυχε αυτό που περιέγραψε λίγο αργότερα μπροστά στο χρυσοποίκιλτο φόντο του Οβάλ Γραφείου, δίπλα στον Ντόναλντ: ως «ένα τεράστιο νέο κεφάλαιο στις σχέσεις» ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και στις ΗΠΑ, «που θα προσθέσει αξία και στις δύο πλευρές».

Για τον Τραμπ, αυτό «μεταφράζεται» στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια επενδύσεων στις ΗΠΑ που υποσχέθηκε ο de facto ηγέτης του πλούσιου αραβικού βασιλείου του Κόλπου. Ανέβασε έτσι τον πήχη από τα 600 εκατ. δολ. που είχαν ανακοινωθεί μόλις τον περασμένο Μάιο, κατά την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στο Ριάντ, στο πρώτο επίσημο προγραμματισμένο ταξίδι του στο εξωτερικό μετά την επανεκλογή του.

Ήταν η αφετηρία στην αναθέρμανση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, κομβικό περιφερειακό εταίρο των ΗΠΑ και βασικό «παίκτη» στα σχέδια Τραμπ για μια νέα Μέση Ανατολή, ενώ τα τελευταία χρόνια ενίσχυε τις σχέσεις με την Κίνα.

Για τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τα κέρδη από το διήμερο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον ήταν πολλαπλά.

Από παρίας για την φρικτή δολοφονία Κασόγκι και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα του, επανασυστήθηκε στη διεθνή σκηνή από τον Ντόναλντ Τραμπ ως «εξαιρετικά αξιοσέβαστος» μελλοντικός βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας.

Έτυχε δημόσιας υπεράσπισης από τον Αμερικανό πρόεδρο για τη σκοτεινή υπόθεση, μέσα στο Οβάλ Γραφείο και σε βαθμό «αδειάσματος» της CIA.

Εξασφάλισε τη στρατηγική αναβάθμιση της αραβικής μοναρχίας από τις ΗΠΑ -και μέσω αυτής του ρόλου του ως ηγετικής μορφής του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου- ενώ απέκρουσε δημόσια τις πιέσεις Τραμπ για άμεση εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, τονίζοντας πως προϋπόθεση είναι «μια σαφής πορεία προς τη λύση των δύο κρατών» στο παλαιστινιακό.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου -η πιο ακροδεξιά στα ισραηλινά χρονικά- την απορρίπτει κατηγορηματικά.

«I’m pleased to announce that we are taking our military cooperation to even greater heights by formally designating Saudi Arabia as a major non-NATO ally.» – President Donald J. Trump pic.twitter.com/PXXGGCBPGU

— The White House (@WhiteHouse) November 19, 2025

Στρατηγική συμμαχία, με μια ντουζίνα συμφωνίες

Ο 40χρονος πρίγκιπας-διάδοχος φεύγει από την Ουάσιγκτον με τα ταμεία της Σαουδικής Αραβίας πιο άδεια, αλλά με την ατζέντα του γεμάτη με τικαρισμένα «θέλω».

Υπέγραψε στρατηγική αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ. Η χώρα του θα ανακηρυχθεί -όπως ανακοίνωσε ο Τραμπ- «μείζων σύμμαχος μη μέλος του ΝΑΤΟ» της υπερδύναμης του πλανήτη.

«Ο πρόεδρος Τραμπ ενέκρινε ένα σημαντικό πακέτο πωλήσεων αμυντικού εξοπλισμού», αναφέρει σε ανακοίνωση ο Λευκός Οίκος, «συμπεριλαμβανομένων μελλοντικών παραδόσεων F-35», σε πείσμα των εκπεφρασμένων ανησυχιών του Πενταγώνου για τον κίνδυνο μεταφοράς τεχνολογίας στην Κίνα.

Η Σαουδική Αραβία γίνεται έτσι η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή μετά το Ισραήλ που θα τα προμηθευτεί -εκτός βέβαια απροόπτου.

Σιβυλλικά, ο Ντόναλντ Τραμπ τόνισε ότι το Ισραήλ «γνωρίζει» τη συμφωνία και «θα είναι πολύ χαρούμενο», παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε μελλοντικά να ανατρέψει το λεγόμενο «Ποιοτικό Στρατιωτικό Πλεονέκτημά» του.

Ήτοι την κοινή πολιτική με τις ΗΠΑ για τη διατήρηση της περιφερειακής στρατιωτικής κυριαρχίας του Ισραήλ.

Η Ουάσιγκτον και το Ριάντ εν τω μεταξύ «υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας για πολιτικούς σκοπούς», θέτοντας «τα νομικά θεμέλια για μια δεκαετή συνεργασία, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων», σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Για τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, εξίσου ή ακόμη πιο σημαντικό είναι το επίσης υπογραφέν Μνημόνιο Συνεργασίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Η Σαουδική Αραβία, τόνισε, έχει «τεράστια ζήτηση» για υπολογιστική ισχύ και θέλει αμερικανικά τσιπ τεχνητής νοημοσύνης, καθώς διαφοροποιεί πλήρως την οικονομία της, στο πλαίσιο της απεξάρτησής της από το πετρέλαιο και του αναπτυξιακού οράματος «Vision 2030» του πρίγκιπα-διαδόχου, ο οποίος έκλεισε την επίσκεψη στην Ουάσιγκτον συχνωτιζόμενος με την «αφρόκρεμα» του επιχειρηματικού κόσμου των ΗΠΑ, κλείνοντας ντιλς, και αναβαθμίζοντας την δημόσια εικόνα του με επίσκεψη στο Καπιτώλιο και συνάντηση με Αμερικανούς νομοθέτες, και δη στελέχη των Ρεπουμπλικανών.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο πρίγκιπας διάδοχος και πρωθυπουργός της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και στο βάθος ο Έλον Μασκ, ποζάρουν με άλλους για την «οικογενειακή» φωτογραφία στο Επενδυτικό Φόρουμ ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας, στην Ουάσινγκτον, στις 19 Νοεμβρίου (REUTERS/Evelyn Hockstein)

Τι θα κάνει το Ισραήλ;

«Τι ανησυχεί περισσότερο το Ισραήλ; Μια εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία που συνοδεύεται από ένα παλαιστινιακό τίμημα; Η πώληση 48 αεροσκαφών F-35 από τις ΗΠΑ που θα υπονομεύσει την αεροπορική υπεροχή του στην περιοχή; Ή μήπως ο αυξανόμενος έλεγχος της αμερικανικής κυβέρνησης επί της πολιτικής για τη Γάζα;», αναρωτιέται στη Haaretz ο έγκριτος αναλυτής της Ζβι Μπάρελ.

Στην πράξη, τα ερωτήματα που θέτει αφορούν τον αμερικανικό παράγοντα, καθώς το τοπίο στη Μέση Ανατολή θυμίζει πια κινούμενη άμμο.

«Ο Τραμπ», εξηγεί, «όχι μόνο ανάγκασε το Ισραήλ να παύσει πυρ στη Γάζα, να αποσυρθεί στην «Κίτρινη Γραμμή» και να επιτρέψει σχεδόν απεριόριστη ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά έγινε ουσιαστικά και κυβερνήτης της».

«Σε αντίθεση με τη θέση του Ισραήλ, αγκάλιασε τον Σύρο πρόεδρο Αχμέντ αλ Σάρα ως σύμμαχο και θεωρεί το Κατάρ βασικό στρατηγικό εταίρο».

«Ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, έχει γίνει τάχιστα στα μάτια του Τραμπ ένα απαραίτητο στήριγμα και ίσως εμπλακεί και στη διοίκηση της Γάζας».

Στη συνάντηση με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας στον Λευκό Οίκο, εν τω μεταξύ, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε αισιόδοξος για συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά.

Τυχαίο ή μη, το σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA μετέδωσε ότι ο Σαλμάν έλαβε επιστολή (αγνώστου περιεχομένου) από τον Ιρανό πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν, παραμονή του ταξιδιού του στις ΗΠΑ.

«Αυτή η επίσκεψη δεν είναι εθιμοτυπική», έγραψε ο Σαουδάραβας δημοσιογράφος Φαϊζάλ Τζ. Αμπάς, αρχισυντάκτης της αγγλόφωνης εφημερίδας Arab News.

«Εάν το Ισραήλ είναι έτοιμο να δεσμευτεί σε μια σοβαρή πορεία προς την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, θα μπορούσε να ενταχθεί σε αυτό που ο πρίγκιπας αποκαλεί «τη νέα Ευρώπη», μια περιοχή ολοκλήρωσης, συνεργασίας και κοινής ευημερίας. Τα διακυβεύματα είναι μεγάλα».