Γιώργος Καπουτζίδης: Γράφει ιστορία με την ίντερσεξ θεία Σταματίνα – «Ι.Κ.Τ.Ο.Λ.Α. όπως ενσυναίσθηση!»
Ο Γιώργος Καπουτζίδης έκανε πάλι αυτό που ξέρει καλά, να εργαλειοποιεί την τηλεόραση για να διδάξει αξίες, ενσυναίσθηση, συμπερίληψη και σεξουαλική διαπαιδαγώγηση για μικρά και κυρίως μεγάλα (κάπως φοβικά;) παιδιά
Ο Γιώργος Καπουτζίδης έφερε την ενσυναίσθηση στην οθόνη όλων και το διαδίκτυο είναι το πρώτο που χαιρέτησε με ειλικρινή ενθουσιασμό την πρεμιέρα του πρώτου ίντερσεξ χαρακτήρα σε σειρά μυθοπλασίας, σε prime ζώνη μεινστριμ συχνότητας, που υπήρξε ποτέ.
Η θεία Σταματίνα, η ίντερσεξ ηρωίδα της τηλεοπτικής σειράς Σέρρες που υπογράφει ο δημιουργός, δεν θα ήταν και μεγάλη υπόθεση αν η ελληνική τηλεόραση, όμηρος της αυτοαναφορικής κουλτούρας που επαναλμβάνει ξανά και ξανά, δεν είχε παραδοθεί εδώ και χρόνια σε οικογενειακά μυστικά, δράματα εποχής και απαγορευμένους έρωτες στην ελληνική περιφέρεια.
Ο Καπουτζίδης με τις Σέρρες και την εισαγωγή του ίντερσεξ χαρακτήρα της θείας Σταματίνας γράφει ιστορία, αφυπνίζοντας με χιούμορ και άπλετη ενσυναίσθηση το συλλογικό μας ασυνείδητο που πρέπει να επικαιροποιηθεί.
Ο Καπουτζίδης δίνει ορατότητα σε μια κοινότητα που επιμένει να απουσιάζει από την πολιτιστική παραγωγή (ή όταν εκπροσωπείται γίνεται με προβλητικούς, γκροτέσκους ή στερεοτυπικές αφηγήσεις που θα έπρεπε να είναι χρόνια στο χρονοντούλαπο) και δίνει σε απλά ελληνικά ερμηνεία για τον όρο Ίντερσεξ -αναλαμβάνοντας τη σεξουαλική μας παιδεία.
Με την φιλόξενη άνεση της χαλαρής μυθοπλασίας, ο Καπουτζίδης αναλαμβάνει -χωρίς να του το ζητήσει και κανείς-, τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, φέρνοντας τη συμπερίληψη και την ενσυναίσθηση στο μέσο ελληνικό σπίτι για ένα ακρωνύμιο που επίμονα «φοβίζει»
Στην αποκάλυψη της θείας Σταματίνας -την υποδύεται με εξαιρετική, ατόφια ειλικρίνεια και αφέλεια η Γιούλη Τσαγκαράκη- ως ίντερσεξ -ναι, το Ι στο ΛΟΑΤΚΙ+- ο δημιουργός της σειράς δεν θέλησε απλά να συστήσει στο κοινό τον πρώτο ίντερσεξ χαρακτήρα στα χρονικά της ελληνικής μυθοπλασίας αλλά να στήσει μία σκηνή που εξηγεί ως άλλη εκπαιδευτική τηλεόραση τι είναι ίντερσεξ, καταγγέλοντας ιατρικές πρακτικές και υπενθυμίζοντας την αξία της αγάπης και της ενσυναίσθησης.
«Ίντερσεξ ονομάζονται τα άτομα που γεννιούνται με διάφορες φυσικές παραλλαγές στα χαρακτηριστικά του φύλου τους… [Η θεία Σταματίνα] μεγάλωσε ως γυναίκα, αλλά η ανατομία της δεν είναι ούτε αμιγώς γυναικεία, ούτε αμιγώς ανδρική. Είναι η ανατομία ενός ίντερσεξ ατόμου».
Στη συνέχεια, με την ευρηματική του τόλμη, ο Καπουτζίδης προχωράει σε μια καταγγελία.
«Δυστυχώς, κύριε Χρηστίδη, η κοινωνία με τη συνενοχή και της ιατρικής δεν έχει φερθεί δίκαια στα ίντερσεξ άτομα. Προσπάθησε να τα χωρέσει στα καλούπια της και παρενέβη βίαια τόσο στη φυσιολογία τους όσο και στην ψυχολογία τους» λέει η γιατρός υπενθυμίζοντας τις ιατρικές πρακτικές σε βρέφη.
«Πέρα από την πλάκα, δεν ήξερα ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο. Είναι λυπηρό να τα μαθαίνουμε από σειρές και όχι από το δημοτικό» γράφει TikToker στο σχόλιο του και όλοι συμφωνούν
Σε άλλο σημείο, η ίντερσεξ θεία Σταματίνα, στην προσπάθειά της να κατανοήσει το ακρωνύμιο ΛΟΑΤΚΙ+ -που χρησιμοποιείται για την κοινότητα των Λεσβιών (Lesbian), των Ομοφυλόφιλων (Gay), των Αμφιφυλόφιλων (Bisexual), των Tρανς (Trans), των Koυίρ (Queer) και των Ίντερσεξ (Ιntersex)- και τη δική της, εξοργίζεται που είναι τελευταία και προχωράει σε νέο όρο ομπρέλα.
Η ατάκα έγινε σύμβολο στα social media, φούτερ που φόρεσε ο ίδιος ο Καπουτζίδης σε συμβολική ανάρτηση του στο Instagram και κάλεσμα σε ενσυναίσθηση, συμπερίληψη, φως.
Ευφυής ο Καπουτζίδης, έκανε ίντερσεξ τον πιο συντηρητικό χαρακτήρα της σειράς δουλεύοντας με μαεστρία τη δύναμη της αντίθεσης. Με καταλύτη το χιούμορ καταφέρνει σε μόλις λίγες σκηνές μιας μυθοπλαστικής σειράς να εκπαιδεύσει τον μέσο τηλεθεατή στη νέα πραγματικότητα που παλεύει να αναδυθεί για να αναπνεύσει.
Η κίνηση του Καπουτζίδη αποθεώθηκε από τους χρήστς του διαδικτύου για όλους τους σωστούς λόγους με τις Σέρρες κρύβουν στα επεισόδια τους κοινές μας αλήθειες που οι περισσότεροι δημιουργοί δεν αγγίζουν, φοβούμενοι (υποθέτω) το κόστος της απόρριψης ή την αδιαφορία και άγνοια τους.
Ο Καπουτζίδης (ξανά) μιλάει για όλα, για το coming out, τις ταμπέλες, τις ταυτότητες, τις δυσκολίες να είσαι τρανς με τη χαρακτηριστική φρεσκάδα και ανθρωπιά του και συνεχίζει ότι έχει ξεκινήσει από πριν. Άλλωστε σε όλες τις σειρές του συστήνει χαρακτήρες που φλερτάρουν με τη λήθη, το περιθώριο, το αόρατο ενώ είναι εδώ.
Ο Καπουτζίδης σε όλες τις προηγούμενες σειρές του επέλεγε να μιλά με καθαρότητα και φως για ζητήματα που αντιμετωπίζονται από την ελληνική κοινωνία με φόβο και στερεότυπα και για αυτό κέρδισε το διαδίκτυο (που είναι και η τηλεόραση του τώρα).
«Ο Γιώργος Καπουτζίδης έχει μιλήσει για στρέιτ, γκέι, μπάι, ίντερσεξ, τρανς. Έβγαλε όλες τις ταμπέλες και μίλησε σε κάθε παιδί εκεί έξω» έγραψε ένας χρήστης σε σχόλιο -δίκαια
Η σειρά, ό,τι και αν γίνει από εδώ και πέρα σε τηλεοπτικούς όρους και logistics (τηλεθέαση κοκ) έχει κερδίσει τη θέση της ως ορόσημο στη δημιουργία της ελληνικής ποπ κουλτούρας αποδεικνύοντας ότι στη διαφορετικότητα βρίσκεις δύναμη, στην ανθρωπιά, ουσία και στην τηλεόραση; Όταν θέλει, ναι, μπορεί να εκπαιδεύσει, επιμορφώσει, βελτιώσει.
Να μας ξυπνήσει ως εσπερινό σχολείο συμπερίληψης με την τρυφερά αμόρφωτη θεία της ελληνικής επαρχίας να είναι ο πρώτος ίντερσεξ χαρακτήρας που αγαπήθηκε ποτέ. Αν αυτό δεν είναι η αποθέωση του τηλεοπτικού μέσου όταν μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, δεν ξέρω τι είναι.
Τι σημαίνει ο όρος ίντερσεξ;
Ο όρος αντιπροσωπεύει το φάσμα της ποικιλομορφίας των χαρακτηριστικών φύλου που φυσιολογικά εμφανίζεται μέσα στο ανθρώπινο είδος.
Είναι όρος «ομπρέλα» που περιλαμβάνει όλες τις ίντερσεξ καταστάσεις. Αυτές, μπορεί να περιλαμβάνουν διαφοροποιήσεις των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, των εσωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων, των χρωμοσωμάτων φύλου ή των ορμονών που σχετίζονται με το φύλο.
Επίσης, ο όρος ίντερσεξ δηλώνει την παραδοχή του φυσικού γεγονότος ότι το βιολογικό φύλο είναι ένα φάσμα και οι άνθρωποι με ποικιλομορφία χαρακτηριστικών φύλου, πέραν του αρσενικού και του θηλυκού, όντως υπάρχουν.
Μέχρι τώρα είναι γνωστές και περιγράφονται περίπου εξήντα διαφορετικές ίντερσεξ καταστάσεις. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Εξωτερικά γεννητικά όργανα που δεν εμπίπτουν στην τυπική ιατρική αντίληψη περί αμιγώς αρσενικού ή αμιγώς θηλυκού και άρα ταξινομούνται βάση αυθαίρετης προσέγγισης.
Μη τυπική ανάπτυξη των εσωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων
Πιθανή αναντιστοιχία μεταξύ των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και των εσωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων
Διαφοροποιήσεις στο χρωμόσωμα του φύλου
Μη τυπική ανάπτυξη των όρχεων ή των ωοθηκών
Μη τυπική (υπερβολική ή μειωμένη) παραγωγή ορμονών που σχετίζονται με το φύλο
Μη τυπική ανταπόκριση του σώματος στις ορμόνες που σχετίζονται με το φύλο
Απαραίτητες (φιλικές) υπενθυμίσεις και το βασανιστήριο
Τα ίντερσεξ άτομα έχουν οποιονδήποτε σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου και έκφραση φύλου.
Ο όρος μεσοφυλικός ή μεσοφιλιλή χρησιμοποιείται πολλές φορές λανθασμένα ως συνώνυμο της λέξης ίντερσεξ, παρότι αποτελεί υποκατηγορία του ίντερσεξ φάσματος.
Τα ίντερσεξ άτομα παλαιότερα αποκαλούνταν «ερμαφρόδιτα», αλλά ο όρος θεωρείται κακοποιητικός και δεν περιγράφει επιστημονικά την πραγματικότητα για τους ίντερσεξ ανθρώπους.
Πολύ συχνά, ίντερσεξ βρέφη και παιδιά, χειρουργούνται ή υφίστανται ορμονικές παρεμβάσεις για να αποκτήσουν πιο «αποδεκτά» έμφυλα χαρακτηριστικά από την κοινωνία.
Ωστόσο, τέτοιες πρακτικές παραβιάζουν το δικαίωμα στη φυσική ακεραιότητα και αυτονομία και σε πολλές περιπτώσεις υπονομεύουν την σεξουαλική απόλαυση.
Οι επεμβάσεις αυτές θεωρούνται από τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών κατά των Βασανιστηρίων ως είδος βασανιστηρίου, ενώ οι ιατρικές έρευνες κατατείνουν στο γεγονός ότι είναι επιβλαβείς και σίγουρα μη-αναγκαίες.
Όλο και περισσότερο αυτά τα θέματα αναγνωρίζονται ως παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, με δηλώσεις από διεθνή και εθνικά ιδρύματα ανθρώπινων δικαιωμάτων, βιοηθικής και δεοντολογίας.
Έρευνα για τη ζωή και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα ίντερσεξ άτομα στην Ελλάδα πραγματοποίηση η Intersex Greece, με την υποστήριξη της οργάνωσης ILGA Europe.
Πρόκειται για την έρευνα με τίτλο «Ρητορική µίσους κατά των ίντερσεξ ατόµων στην Ελλάδα» και αποτελεί από τις ελάχιστες έρευνες, αν όχι η µοναδική στον κόσµο, που από το ξεκίνηµά της, αλλά και καθ’όλη τη διάρκεια της εκπόνησης της, εποπτευόταν συνεχώς από άτοµα που ανήκουν τα ίδια στο ίντερσεξ φάσµα.
Τα στοιχεία είναι γροθιά στο στομάχι, καθώς όπως αναφέρει η έρευνα, σε πολλές περιπτώσεις τα ίδια τα άτοµα δεν είχαν καν αντιληφθεί πως είναι θύµατα ρητορικής µίσους, µιας και η ισχύουσα συνθήκη είχε γίνει -και σε µεγάλο βαθµό, δυστυχώς, ακόµα είναι- «κανονικότητα».
«Τα ίντερσεξ άτοµα έχουν κυριολεκτικά καταφέρει να επιβιώσουν από καταστάσεις και περιστατικά έντονου ψυχικού και σωµατικού τραυµατισµού, αλλά και από µια λογική ιδιότυπης ευγονικής περί ύπαρξης, σύµφωνα µε την οποία οτιδήποτε αποκλίνει από το “τυπικό” θα πρέπει να το χειρουργούµε και να το «κανονικοποιούµε», αν προηγουµένως δεν έχουµε πετύχει να αποτρέψουµε τον ερχοµό του στη ζωή» αναφέρει η έρευνα.
Τα ίντερσεξ άτοµα ζουν αόρατα για την Πολιτεία, τη Θρησκεία και τους ανθρώπους γύρω τους. Αόρατα, όχι µόνο γιατί µέχρι και σήµερα δεν αναγνωρίζεται νοµικά και θεσµικά η ύπαρξη τους, αλλά και γιατί τα έχουν πείσει να ζουν κρυµµένα.
Το έργο - μονόλογος Μέσα στο ναρκοπέδιο, μου είπαν πως θα μάθω να χορεύω σε κείμενο Μαρίας Λούκα, σκηνοθεσία Παυλίνας Μάρβιν και τον Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, έρχεται από τις 24 Νοεμβρίου στο Κέντρο ελέγχου τηλεοράσεων.