Χαίρεται πρόωρα η Κάλας για τη «στροφή» του Τραμπ στο Ουκρανικό;

«Εάν δεν είχες τα όπλα μας, θα έχανες σε μια εβδομάδα», «δεν έχεις κανένα χαρτί», «η χώρα σου χάνει». Αυτά έλεγε πριν λίγους μήνες ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στον ηγέτη της εμπόλεμης Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ξαφνικά, στις 23 Σεπτεμβρίου 2025, άλλαξε τροπάρι δηλώνοντας ότι η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει όλα τα χαμένα εδάφη της. Τι θα αλλάξει όμως στην ουσία από δω και πέρα;

Ο Ντόναλντ Τραμπ άλλαξε την Τρίτη τη ρητορική του για τον πόλεμο στην Ουκρανία, κάνοντας μια ανάρτηση-βόμβα στην πλατφόρμα Truth Social λίγο αφότου συναντήθηκε με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

«Με τον χρόνο, την υπομονή και τη χρηματοδοτική στήριξη της Ευρώπης και, ιδίως, του ΝΑΤΟ, η επιστροφή στα αρχικά σύνορα από όπου ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος είναι απολύτως μια επιλογή», είπε ο Τραμπ στην ανάρτησή του.

Για την επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, η δήλωση του Τραμπ ακουγόταν σαν να έχει ο ίδιος «σχέδιο».

«Χαιρετίζουμε αυτές τις δηλώσεις, γιατί αυτό λέμε όλον αυτόν τον καιρό. Συναντήθηκα με τους Ουκρανούς μετά τη συνάντησή τους με τον Πρόεδρο Τραμπ. Ήταν πολύ, πολύ ευχαριστημένοι. Ήταν μια καλή μέρα» είπε μιλώντας στο Foreign Policy.

Η ίδια αποδίδει την αλλαγή στάσης στον Τραμπ στο ότι ο ίδιος έλαβε τα στοιχεία για το πώς τα «πάει η ρωσική οικονομία και ότι στην πραγματικότητα δεν κερδίζουν αυτόν τον πόλεμο. Ίσως η Νέα Υόρκη να έχει θετική επίδραση πάνω του. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, χαιρετίζουμε αυτές τις δηλώσεις».

Νίπτει τας χείρας του

Ωστόσο, στην πραγματικότητα ο Τραμπ καταφέρνει δύο πράγματα: νίπτει τας χείρας του και βγάζει οικονομικό κέρδος από τον πόλεμο.

«Ο Τραμπ είναι πολύ απογοητευμένος που δεν έχει καταφέρει να επιτύχει μια ειρηνευτική συμφωνία, γιατί είχε πει ότι θα το έκανε ακόμη και πριν μπει στον Λευκό Οίκο και λίγο μετά, εε, αν δεν το πετύχαινε νωρίτερα» αναφέρει στην εκπομπή Deep Dive ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Τζον Μιρσχάιμερ, θυμίζοντας ότι δεν κατάφερε τίποτα ουσιαστικό ο Τραμπ μετά την συνάνηση στην Αλάσκα.

Ο Μιρσχάιμερ, όμως, εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ο Τραμπ μετέθεσε τις ευθύνες για την άμυνα της Ουκρανίας στους Ευρωπαίους παίρνοντας το βάρος από τις ΗΠΑ. «Τόνισε ότι οι Ευρωπαίοι θα πληρώσουν για τον οπλισμό. Εμείς δεν πληρώνουμε για τον οπλισμό. Αυτό είναι το «Πρώτα η Αμερική». Είναι ακόμη μία απόδειξη ότι ο Τραμπ νίπτει τας χείρας του για τον πόλεμο στην Ουκρανία». Έτσι, ταυτόχρονα ο Μιρσχάιμερ εκτιμά πως ο Τραμπ προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του όταν η Ουκρανία χάσει τον πόλεμο.

Ακριβώς το ίδιο πιστεύει και ο ανταποκριτής των New York Times, Ντέιβιντ Σάνγκερ. «Ο Τραμπ δείχνει να θέλει να «νίψει τας χείρας του» από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, αφού δεν είχε επιτυχία στο να φέρει τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και έχοντας πλέον ολοένα και μικρότερες πιθανότητες να λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ των δύο εμπολέμων».

Χρηματικοποίηση του πολέμου

Βάζοντας ο Τραμπ μπροστά τους Ευρωπαίους και το NATO έδειξε ότι ενισχύει τον αγώνα των Ουκρανών, αλλά με το αζημίωτο.

Το επανέλαβε ξακάθαρα η Εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λίβιτ. «Ο πρόεδρος έχει πει ότι θα συνεχίσουμε να πουλάμε όπλα στο ΝΑΤΟ. Και το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία μπορούν να επιλέξουν πώς θα χρησιμοποιήσουν αυτά τα όπλα. Όμως ο τρόπος με τον οποίο γίνεται τώρα αυτή η διευθέτηση των όπλων επί Προέδρου Τραμπ βάζει την Αμερική πρώτη, επειδή πουλάμε αυτά τα όπλα στην Ουκρανία και στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ ανατροφοδοτεί αυτά τα όπλα προς την Ουκρανία. Έτσι ο Αμερικανός φορολογούμενος ωφελείται από αυτό».

Ενώ πριν ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έδινε όπλα τζάμπα, τώρα ο Τραμπ θα βοηθάει τον αγώνα για ανεξαρτησία της Ουκρανία με το… αζημίωτο. «Πρόκειται για αλλαγή και μετατόπιση σε σχέση με την κυβέρνηση Μπάιντεν» υπογράμμισε ο Λίβιτ.

Για τον Σάνγκερ όμως, όπως συμβαίνει με πολλές πολιτικές δηλώσεις του Τραμπ, είναι δύσκολο να αποσαφηνίσει κανείς τι πραγματικά πιστεύει και αδύνατο να διασφαλίσει ότι δεν θα αλλάξει ξανά θέση. Τα λόγια της Λίβιτ το επιβεβαιώνουν η οποία αποδίδει την αγανάκτηση του Τραμπ στο γεγονός ότι οι Ρώσοι «συνεχίζουν να «μιλούν ωραία», αλλά κάθε πρωί ξυπνάμε και, στη Δυτική Πτέρυγα, λαμβάνουμε αναφορές ότι η Ρωσία βομβάρδισε την Ουκρανία και συνεχίζει να σκοτώνει αθώους πολίτες».

«Η Ρωσία βρίσκεται σε πολύ αδύναμη θέση. Και έχει απολύτως δίκιο. Είναι μια τεράστια χώρα με έναν τεράστιο στρατό. Λειτουργούν ως οικονομία πολέμου. Αλλά έχουν περάσει τρεισήμισι χρόνια. Και δείτε πώς η Ουκρανία κατάφερε να αμυνθεί».

Είναι μια τεράστια αντιφατική αλλαγή ρητορικής. «Είναι, αν μη τι άλλο, ευμετάβλητος» λέει για τον Τραμπ, ο Σάνγκερ. «Οι απόψεις του για την εξωτερική πολιτική, λένε πρώην συνεργάτες του, καθοδηγούνται συχνά περισσότερο από ενόχληση και την αίσθηση ότι τον έχουν προσβάλει, παρά από στρατηγική ανάλυση»».

Δεν άλλαξε τίποτα τελικά

Είναι πιθανό, είπαν αρκετοί ειδικοί που παρακολουθούν την αναζήτηση τακτικού πλεονεκτήματος του προέδρου στις σχέσεις με Ρωσία και Ουκρανία, να μην έχει αλλάξει στην πραγματικότητα πολλά.

«Η στροφή είναι ζήτημα ανάλυσης και όχι πολιτικής», είπε στους New York Times ο Ρίτσαρντ Φοντέν, διευθύνων σύμβουλος του Center for a New American Security και πρώην βοηθός του γερουσιαστή Τζον ΜακΚέιν.

«Ο Τραμπ ταλαντεύεται ανάμεσα σε ακραίες εκτιμήσεις—προηγουμένως, η Ουκρανία δεν μπορούσε να κερδίσει επειδή το Κίεβο δεν είχε “χαρτιά” να παίξει, και τώρα μπορεί να πάρει πίσω όλη της την επικράτεια επειδή η Ρωσία είναι απλώς “χάρτινη τίγρη”».

«Και οι δύο απόψεις φαίνεται να υποτιμούν τον ρόλο της Αμερικής στον πόλεμο», κατέληξε ο Φοντέν. «Δεν προτείνεται αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής. Δεν υπάρχει νέα έκκληση για κατάπαυση του πυρός ή ειρηνευτική συμφωνία, ούτε νέες κυρώσεις, ούτε νέες προθεσμίες και ούτε νέα στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία, πέρα από τα όπλα που αγοράζει το ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ».