Φιτίλι

Η νέα διαιρετική τομή που μας παραπέμπει στην παλιά δεν έχει καθόλου πλάκα, αλλά και δεν μοιάζει σε τίποτα με εκείνη.

Με αφορμή τις διαπραγματεύσεις για το όνομα του γειτονικού κρατιδίου της πρώην ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, επανέρχεται, αλλά αυτήν τη φορά έχουν αλλάξει τα πάντα.

Εθνικισμός – αντιεθνικισμός δεν ξεδιπλώνονται πια πίσω από παραδοσιακούς πολιτικούς φορείς αλλά διαχέονται στους υπάρχοντες. Για παράδειγμα, στη Νέα Δημοκρατία συνυπάρχουν κοσμοπολίτες και πατριώτες, ενώ υπό τον Νίκο Κοτζιά τα βρίσκουν ειρηνικά αντιεθνικιστές και ρομαντικοί ελληνοκεντρικοί.

Το μακρινό 1992, προνομιακός χώρος του εθνικισμού ήταν η Νέα Δημοκρατία, ενώ του αντιεθνικισμού το κλυδωνιζόμενο τότε λόγω κρίσης ΚΚΕ αλλά και η διεθνιστική Αριστερά που απλωνόταν σε μια επικράτεια από τους τροτσκιστές μέχρι το ΝΑΡ του Γιώργου Γράψα.

Το ΚΚΕ με συνέπεια στάθηκε ακούνητο στις σειρήνες των μακεδονόψυχων και των γκροτέσκων συλλαλητηρίων που διοργάνωναν φορείς ομογενών, μαθητικά συμβούλια και πολιτικοί παράγοντες με ταμπούρλα. Παραδόξως, τότε, με αφορμή τα Σκόπια, στο ΚΚΕ επιτέθηκε και ο Κύρκος. Λίγο μετά ο τότε Συνασπισμός διόρθωσε τη θέση του.

Ο εθνικισμός, από την άλλη, δεν εκφράστηκε αυτόνομα. Συγκρατήθηκε στο τότε πολιτικό σύστημα. Ακόμη και η Πολιτική Ανοιξη – που χαιρέτισε ο Ελύτης – δεν ήταν αμιγώς εθνικιστικό κόμμα. Δηλαδή δεν αλλοτρίωνε τον πατριωτισμό σε ιδεολογία και δόγμα. Οχι τυχαία και το ΠΑΣΟΚ για χρόνια είχε πατριωτική πτέρυγα.

Σήμερα είναι όλα αλλιώς. Εχει μεσολαβήσει το Βουκουρέστι του Καραμανλή και της Μπακογιάννη, ευτυχώς. Οι περισσότερες δυνάμεις συγκλίνουν σε σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις. Το πρόβλημα της ονοματοδοσίας της ΠΓΔΜ έχει κληθεί να λύσει εκ μέρους της χώρας μια κυβέρνηση με αριστερή αναφορά. Για πολλούς, αυτό το τελευταίο είναι πλεονέκτημα αφού ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κινδυνεύει να χάσει την πατριωτική ή εθνοκεντρική του δεξαμενή. Το ερώτημα σαφώς μετατοπίζεται στη ΝΔ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σαφώς με αντιεθνικιστικές αναφορές, δεν έχει προλάβει να αλλάξει την κοινωνική βάση του κόμματος του οποίου ηγείται. Πολύ περισσότερο, επειδή ακριβώς ο ίδιος κινείται με νέο τρόπο για τα δεξιά ήθη, ενεργοποιείται μια αντίρροπη αμφισβήτηση στο εσωτερικό του κόμματός του που θα ήθελε μια αναδίπλωση εθνικού τύπου με ολίγη από 1992. Το ερώτημα είναι αν μια σειρά προσώπων με αφορμή το Σκοπιανό θα παρακάμψουν τη δυναμική της ΝΔ και θα διαμορφώσουν όρους πατριωτικού πόλου με ολίγη από ευρωσκεπτικισμό. Το υπέδαφος θα ευνοούσε μια νέα πούρα δεξιά δύναμη που βλέπει με καχυποψία την ΕΕ και τους ξένους αλλά και τα δικαιωματικά νομοσχέδια του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν γίνει νόμοι ή δρομολογούνται. Τα Σκόπια θα μπορούσαν να ανάψουν το φιτίλι στον δρόμο με τις ελληνικές σημαίες.