Eπιλογή του βρεφονηπιακού σταθμού: Τι πρέπει να προσέξετε!

Όσοι είμαστε γονείς κάποια στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το πρόβλημα της φροντίδας του παιδιού μας, όταν, λόγω διαφόρων υποχρεώσεων, αναγκαζόμαστε να την αναθέσουμε σε κάποιο τρίτο πρόσωπο. Αν εξετάσετε με προσοχή όλες τις πιθανές επιλογές σας και εξασφαλίσετε ότι ανταποκρίνονται στις ανάγκες της οικογένειάς σας, το σίγουρο είναι ότι θα καταφέρετε να αισθανθείτε καλύτερα και εσείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.

Πολλοί γονείς ανησυχούν για τις πιθανές επιπτώσεις που θα έχει η ανάθεση της φροντίδας του παιδιού τους σε κάποιον τρίτο. Το πρώτο βήμα είναι να σκεφτούμε ποια είναι τα προσόντα που επιθυμούμε να έχει το άτομο που θα παίζει το δικό μας ρόλο, όταν εμείς απουσιάζουμε. Στην ελληνική κοινωνία αυτόν το ρόλο τον αναλάμβαναν παλαιότερα ο παππούς και η γιαγιά. Σήμερα όμως, που η δομή της κοινωνίας και της οικογένειας έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, όλο και πιο συχνά οι γονείς αναθέτουν τη φροντίδα των παιδιών τους σε κάποια ‘νταντά’ ή σε έναν από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, οι οποίοι, αντανακλώντας τις ανάγκες των σύγχρονων γονιών, αυξάνονται διαρκώς υποσχόμενοι την καλύτερη εναλλακτική λύση.

Το κλειδί για τη σωστή επιλογή έχει να κάνει με το αν η μελλοντική τροφός θα καταφέρει να προσαρμοστεί στις ανάγκες της οικογένειας και του παιδιού. Όλα τα παιδιά δεν είναι όμοια, ακόμα και αν είναι της ίδιας ηλικίας: κάθε παιδί έχει διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης και διαφορετικό χαρακτήρα και γι΄ αυτό θα πρέπει να εξατομικεύεται και ο τρόπος κάλυψης των αναγκών του. Η κατάλληλη τροφός είναι ενήμερη για το διαφορετικό επίπεδο σωματικής, κοινωνικής, συναισθηματικής και διανοητικής ανάπτυξης του κάθε παιδιού και φτιάχνει το ανάλογο πρόγραμμα.

Αν και δεν ο σωστός τρόπος φροντίδας των παιδιών δεν είναι μόνο ένας, υπάρχουν οδηγίες που εστιάζουν στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ένα παιδί και στην κατάλληλη φροντίδα για την ηλικία του. Αυτές οι οδηγίες φιλοδοξούν να βοηθήσουν τόσο τους γονείς όσο και τους βρεφοκόμους-νηπιαγωγούς, να κατανοήσουν πώς μπορούν να φροντίζουν τα παιδιά καλλιεργώντας ταυτοχρόνως και την αυτοεκτίμησή τους.

Η κατάλληλη φροντίδα για τους πρώτους 12 μήνες της ζωής

Όταν το παιδί σας είναι ακόμη βρέφος, θα πρέπει να προσπαθήσετε να περιορίσετε τον αριθμό των ατόμων που θα ασχολούνται με τη φροντίδα του. Σε αυτή την τόσο σημαντική ηλικία, το παιδί προσπαθεί να διαμορφώσει τις πρώτες σχέσεις εμπιστοσύνης με το περιβάλλον του. Τα περισσότερα βρέφη αναπτύσσονται πολύ καλά όταν καταφέρνουν να αναπτύξουν σταθερές σχέσεις με τις τροφούς τους. Η στενή επαφή βοηθά το μωρό να αναπτύξει την κοινωνικότητά του και να ωριμάσει συναισθηματικά. Δηλαδή, το βρέφος συνηθίζει στο συγκεκριμένο τόνο φωνής, στο συγκεκριμένο τρόπο κρατήματος κ.λπ. Επίσης, η τροφός μαθαίνει τις αντιδράσεις του βρέφους: πότε πονά, πότε πεινά, πότε είναι στεναχωρημένο. Ακόμη και αν αρκετά άτομα συνεργάζονται, ένα θα πρέπει να είναι αυτό που θα φροντίζει κυρίως το παιδί.

Τα νήπια (12 μηνών-3 ετών)

Τα νήπια έχουν ανάγκη από ένα ασφαλές περιβάλλον, το οποίο να μπορούν άνετα να εξερευνήσουν ενόσω βρίσκονται υπό συνεχή επιτήρηση, γιατί βρίσκονται σε μία ηλικία που έχουν μεγάλη ανάγκη να εκφράσουν ποικιλοτρόπως την εκκολαπτόμενη ανεξαρτησία τους.

Μαθαίνουν να μιλούν ακούγοντας τους μεγάλους και επαναλαμβάνοντας τα λόγια τους. Ο μέγιστος χρόνος που επιτρέπεται να παρακολουθούν τηλεόραση αυτά τα παιδιά δεν ξεπερνά τις δύο ώρες. Διαφορετικά, μπορεί να υπάρχουν επιπτώσεις στην ικανότητα ομιλίας τους. Η τροφός θα πρέπει να μιλά στο παιδί ήρεμα αποφεύγοντας τις φωνές και τις αγενείς εντολές.

Επειδή το νήπιό σας μόλις αρχίζει να μαθαίνει να μοιράζει αντικείμενα, θα πρέπει να το απασχολείτε με πολλά καθαρά, σταθερά και ασφαλή πράγματα (τα οποία να μην μπορούν να χωριστούν σε τεμάχια μικρότερα των 10cm σε διάμετρο, για να αποφύγετε τον κίνδυνο πνιγμονής).

Παιδιά προσχολικής ηλικίας (3-5 ετών)

Το παιδί προσχολικής ηλικίας είναι σε θέση να ικανοποιήσει πολλές από τις βασικές του ανάγκες. Μπορεί να πλύνει τα χέρια του, να βουρτσίσει τα δόντια του, να βγάλει τα ρούχα του και να φάει. Πιθανόν επίσης να είναι ικανό να πηγαίνει στην τουαλέτα μόνο του. Αυτές οι νέες του ικανότητες θα πρέπει να ενθαρρύνονται και να επικροτούνται.

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας αρχίζουν να δημιουργούν φιλίες και να παίζουν στα πλαίσια μιας ομάδας, επικοινωνώντας με τα άλλα παιδιά. Έχουν ανάγκη ισορροπημένης κατανομής του χρόνου τους ανάμεσα σε ήρεμες δραστηριότητες, δραστηριότητες υψηλότερης έντασης, ομαδικού και ανεξάρτητου παιχνιδιού.

Ακόμα, μαθαίνουν μέσα από το χειρισμό των αντικειμένων, γι΄ αυτό ο βρεφονηπιακός σταθμός θα πρέπει να έχει πολλά παιχνίδια, τα οποία να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ποικιλοτρόπως, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν όσο δυνατόν περισσότερα για τον περιβάλλοντα κόσμο. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δείχνουν ενδιαφέρον για τα χρώματα, τα σχήματα και τους αριθμούς. Έτσι, όποιος αναλάβει τη φροντίδα τους θα πρέπει να ενθαρρύνει την προτίμησή τους προς αυτούς τους τομείς. Η μάθηση θα πρέπει να γίνεται μέσω ευχάριστου παιχνιδιού και όχι να επιβάλλεται.

Παιδιά σχολικής ηλικίας (5-12 ετών)

Τα παιδιά σχολικής ηλικίας χρειάζονται ενασχολήσεις ήπιας έντασης πριν πάνε στο σχολείο, ούτως ώστε να είναι αρκετά ξεκούραστα για να παρακολουθήσουν τις σχολικές δραστηριότητες και ικανά να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες που συνεπάγεται το σχολείο. Γι΄ αυτόν το λόγο επιβάλλεται η καθιέρωση ενός ισορροπημένου πρωινού στο σπίτι, που θα αποτελέσει και την ευκαιρία για μία οικογενειακή συζήτηση γύρω από το τραπέζι, με το ξεκίνημα της ημέρας.

Στο σχολείο το παιδί καλλιεργεί τη φαντασία του, μαθαίνει για τον ευγενή ανταγωνισμό και θα πρέπει να κατευθύνεται προς δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία του. Τα σχολικά προγράμματα θα πρέπει να βοηθούν στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας των παιδιών, να τα βοηθούν να δημιουργήσουν φιλίες, να μάθουν να συνεργάζονται και να αναπτύσσουν την αυτοεκτίμησή τους.

Ελέγξτε αν τα σχολικά αυτοκίνητα που μεταφέρουν τα παιδιά σας πληρούν όλους τους κανόνες ασφαλείας (π.χ., έχουν ζώνες και οι συνοδοί των παιδιών επιβάλλουν τη χρήση τους ανελλιπώς).

Απλές αλλά σημαντικές συμβουλές

Μπορείτε να κατευνάσετε το φυσιολογικό φόβο που νιώθει το παιδί σας όταν πρόκειται να πάει για πρώτη φορά σε βρεφονηπιακό σταθμό, πηγαίνοντας αρχικά μαζί ως απλοί επισκέπτες.

Δείξτε στο παιδί ότι αγαπάτε και εμπιστεύεστε την τροφό ή νηπιαγωγό.
Πολλά παιδιά αισθάνονται ένα είδος ασφάλειας όταν έχουν μαζί τους μία φωτογραφία ή ένα αγαπημένο παιχνίδι.

Η κατάλληλη προετοιμασία του παιδιού, εστιάζοντας στα όμορφα και καινούρια πράγματα που θα γνωρίσει και στους φίλους που θα αποκτήσει, βοηθά πάρα πολύ.

Όταν το παιδί ξεκινήσει να πηγαίνει σε ένα βρεφονηπιακό σταθμό ή η φροντίδα του ανατεθεί σε ένα συγκεκριμένο άτομο, να γνωρίζετε ότι η αιφνίδια αλλαγή τροφού μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα τραυματικό γεγονός.

Η σωστή φροντίδα των παιδιών τα βοηθά να αναπτυχθούν σωστά σε όλους τους τομείς και προάγει τη σωματική, την ψυχική και τη διανοητική τους ανάπτυξη. Επίσης, προσφέρει σημαντική υποστήριξη στους εργαζόμενους γονείς, γεγονός που τους βοηθά να αναπτύξουν καλύτερη σχέση με τα παιδιά τους.

Πριν από την τελική επιλογή

Ετοιμάστε τη λίστα με τους υποψήφιους σταθμούς στους οποίους θα στείλετε το παιδί σας ή των τροφών που θα προσλάβετε, λαμβάνοντας υπόψη τις εξής παραμέτρους:

• Ο σταθμός είναι εντός των οικονομικών δυνατοτήτων σας. Αλλωστε, ο ακριβότερος σταθμός δεν είναι απαραίτητα και ο καλύτερος.
• Ο σταθμός βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από το σπίτι σας, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να σπαταλάτε άδικα χρόνο τον οποίο θα μπορούσατε κάλλιστα να αξιοποιήσετε κάνοντας κάτι άλλο με το παιδί σας.
• Ο σταθμός μπορεί να σας εξυπηρετήσει όταν το έχετε ανάγκη και είναι σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλεια του παιδιού σας. Αν έχετε έστω και τον παραμικρό ενδοιασμό, ακόμη και αν προέρχεται από διαίσθηση και δεν έχει αντικειμενικούς λόγους, καλύτερα να μην τον εμπιστευτείτε.
• Τέλος, πολύ σημαντικό είναι το θέμα της ‘σταθερότητας’. Δηλαδή θα πρέπει να είστε όσο το δυνατόν πιο βέβαιοι ότι το παιδί σας θα αντιμετωπίζεται με σταθερό τρόπο από αυτούς που ανέλαβαν τη φροντίδα του, ούτως ώστε να μη χρειαστεί να αλλάξετε βρεφονηπιακό σταθμό ή τροφό μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, γιατί αυτό μπορεί να έχει άσχημες επιπτώσεις στην ψυχολογία του παιδιού.

Όταν η λίστα των επιλογών σας μικρύνει αρκετά, αρχίστε να επισκέπτεστε τις τελικές σας επιλογές. Μη διστάζετε να ρωτάτε οτιδήποτε σας απασχολεί, εξακριβώστε πώς νιώθετε εσείς σε αυτό το περιβάλλον και πάρτε συστάσεις αν μπορείτε.

Προετοιμαστείτε για τον επικείμενο ‘χωρισμό’

Αφού επιλέξετε το βρεφονηπιακό σταθμό που θεωρείτε κατάλληλο, αρχίστε να προετοιμάζετε το παιδί σας για αυτήν τη νέα εμπειρία. Το προσωπικό του σταθμού θα σας βοηθήσει αρκετά σε αυτό. Μην ξεχάσετε να αφήσετε το τηλέφωνο της δουλειάς σας, καθώς και ένα τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης.
Μην περιμένετε να προσαρμοστεί το παιδί σας αμέσως: ίσως χρειαστούν εβδομάδες μέχρι να συνηθίσει τη νέα κατάσταση.

Είναι το παιδί σας χαρούμενο;

Εάν το παιδί σας φαίνεται χαρούμενο και ανυπομονεί να πάει στον παιδικό σταθμό, τότε μάλλον κάνατε τη σωστή επιλογή. Αυτό μπορείτε να το διαπιστώσετε και ρωτώντας άμεσα το παιδί πώς περνά στο σταθμό, τι του αρέσει περισσότερο και τι όχι, και αν έχει κάποιο φίλο που θα ήθελε να καλέσετε στο σπίτι για παιχνίδι.

Μην πανικοβληθείτε με το πρώτο ‘συννεφάκι’ που θα φανεί στον ορίζοντα, συζητήστε το πρόβλημα με τους υπεύθυνους και προσπαθήστε να βρείτε μία λύση. Αν τα προβλήματα εξακολουθούν ύστερα από μία περίοδο λίγων εβδομάδων, αρχίστε να ψάχνετε για νέο βρεφονηπιακό σταθμό, αφού βέβαια εξηγήσετε ακριβώς τους λόγους για τους οποίους θέλετε να πάρετε το παιδί σας από τον πρώτο.

Είναι εύλογο ως γονείς να είστε ιδιαίτερα ανήσυχοι και προβληματισμένοι όσον αφορά σε αυτό το θέμα και να επιθυμείτε να κάνετε την καλύτερη δυνατή επιλογή, όμως προσπαθήστε να μην ανησυχείτε υπερβολικά. Ελπίζουμε ότι οι παραπάνω πληροφορίες για τις ανάγκες των παιδιών σας ανά ηλικία και για όλα όσα θα πρέπει να προσέξετε κατά την επιλογή σας θα σας βοηθήσουν να ‘ξεδιαλύνετε λίγο το τοπίο’.

Καλή επιτυχία!

health.in.gr