Ινομυώματα: ένα από τα πιο συχνά γυναικολογικά προβλήματα

Παρά το γεγονός ότι μία στις τέσσερις γυναίκες έχει ινομυώματα, λίγες από εμάς γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι αυτοί οι όγκοι και τι συνεπάγονται. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες τρομοκρατούνται ακόμη και στο άκουσμα της λέξης ‘ινομύωμα’, καθώς κυκλοφορούν διάφορες παραπλανητικές πληροφορίες τόσο για τις επιπλοκές όσο και για τους τρόπους αντιμετώπισής τους.

Τι είναι τα ινομυώματα

Τα ινομυώματα της μήτρας, ή λειομυώματα όπως ονομάζονται στην ιατρική ορολογία, είναι πολύ συχνοί καλοήθεις όγκοι που μπορεί να εντοπίζονται σε οποιοδήποτε σημείο της μήτρας. Πρόκειται για όγκους που σπανίως παρουσιάζουν κακοήθη εξαλλαγή (δηλαδή μη καρκινωματώδεις) και παρατηρούνται περίπου στο 20-25% των γυναικών άνω των 35 ετών.

Αφορούν κυρίως σε μυϊκό ιστό και εντοπίζονται στο τοίχωμα της μήτρας, αν και μερικές φορές μπορεί να βρίσκονται και στον τράχηλο. Ορισμένα αναπτύσσονται στο εσωτερικό του τοιχώματος της μήτρας, ενώ άλλα μπορεί να προβάλλουν προς το εσωτερικό της κοιλότητας του οργάνου ή να είναι μισχωτά και να προεξέχουν από την εξωτερική επιφάνεια της. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν μόνο ένα ινομύωμα, ενώ άλλες περισσότερα (μονήρη ή πολλαπλά).

Συνήθως ανακαλύπτονται κατά τη γυναικολογική εξέταση, στην οποία μπορεί να βρεθεί ότι η μήτρα έχει ανώμαλο σχήμα ή κλίση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ινομυώματα είναι ‘σιωπηρά’, δηλαδή δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα. Το μέγεθος ενός μονήρους ινομυώματος κυμαίνεται από αυτό ενός φασολιού έως και μεγαλύτερο από εκείνο πεπονιού. Ανάλογα με το σχήμα, το μέγεθος και την εντόπισή τους, προκαλούν και τα αντίστοιχα συμπτώματα.

Ποιες από εμάς ‘κινδυνεύουν’ περισσότερο

Μία γυναίκα έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει ινομυώματα, αν:

• Δεν έχει τεκνοποιήσει
• Έχει συγγενή πρώτου βαθμού που εμφάνισε ινομυώματα
• Ανήκει στη μαύρη φυλή

Γιατί αναπτύσσονται αυτοί οι καλοήθεις όγκοι

Οι λόγοι για τους οποίους μία γυναίκα αναπτύσσει ινομυώματα δεν είναι επακριβώς γνωστοί. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η ανάπτυξή τους εξαρτάται από τα οιστρογόνα και ότι αυτοί οι καλοήθεις όγκοι μπορεί να εξαφανιστούν ή να μικρύνουν σε μεγάλο βαθμό όταν η γυναίκα μπει στην εμμηνόπαυση.

Τα ινομυώματα εκδηλώνονται κλινικά με ποικίλα σημεία και συμπτώματα

Μερικές γυναίκες με ινομυώματα είναι τελείως ασυμπτωματικές. Αν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά ποικίλλουν ανάλογα με τον αριθμό, την εντόπιση και το μέγεθος των καλοήθων όγκων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας ευμεγέθης όγκος μπορεί να είναι τελείως ασυμπτωματικός, ανάλογα με την περιοχή στην οποία εντοπίζεται, ενώ ένα ινομύωμα πολύ μικρότερων διαστάσεων που εντοπίζεται, για παράδειγμα, στο ενδομήτριο πιθανόν να προκαλεί θορυβώδη συμπτωματολογία, όπως μεγάλη αιμορραγία.

Στα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Διόγκωση της κοιλίας, ιδίως αν οι όγκοι είναι ευμεγέθεις
• Έντονη αιμορραγία κατά την εμμηνορρυσία (μηνορραγία)
• Δυσπαρεύνια (πόνος κατά τη συνουσία) ή δυσμηνόρροια
• Αιμορραγία από τον κόλπο μετά την εμμηνόπαυση
• Αναιμία, λόγω της μεγάλης κολπικής αιμορραγίας
• Συχνοουρία, λόγω της πίεσης της ουροδόχου κύστης από τη διογκωμένη μήτρα ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια, ουρολοιμώξεων, λόγω απόφραξης του αποχετευτικού συστήματος των νεφρών, δηλαδή των ουρητήρων
• Δυσκοιλιότητα, λόγω πίεσης του εντερικού σωλήνα
• Στειρότητα, λόγω πιθανής απόφραξης των σαλπίγγων
• Αυτόματη διακοπή της κύησης (αποβολή), σε περίπτωση που τα ινομυώματα είναι στο εσωτερικό της μήτρας και παρεμποδίζουν τη σταθερή προσκόλληση του πλακούντα

Πώς τίθεται η διάγνωση

Τα ινομυώματα είναι εύκολο να διαγνωστούν. Ο γιατρός σας θα διαπιστώσει αν έχετε ινομυώματα μήτρας μέσω της απλής αμφίχειρης ή δακτυλικής γυναικολογικής εξέτασης.

Συνήθως ακολουθούν η διεξαγωγή υπερηχογραφήματος για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, καθώς και η μέτρηση του μεγέθους του ινομυώματος. Με τον ίδιο τρόπο παρακολουθούνται οι μεταβολές του μεγέθους του (π.χ., συνεχίζει να αναπτύσσεται;) και γίνεται η διαφορική διάγνωσή του από κάποια κύστη ή όγκο της ωοθήκης. Αυτή η τελευταία παράμετρος έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι πολλές φορές μπορεί να διαγνωστεί εσφαλμένα ένας όγκος της ωοθήκης ως ινομύωμα. Ας σημειωθεί ότι οι όγκοι της ωοθήκης έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να είναι καρκινωματώδεις.

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης

Ας έλθουμε τώρα στο ερώτημα που απασχολεί τις περισσότερες από εμάς: Χρειάζεται να αφαιρεθούν όλα τα ινομυώματα;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης των ινομυωμάτων, ανάλογα με την εντόπιση, το μέγεθος και την κλινική συμπτωματολογία. Θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τους συνηθέστερους.

Παρακολούθηση:Αν τα ινομυώματα είναι μικρά, ασυμπτωματικά, ανώδυνα και δεν προκαλούν κανένα πρόβλημα, ο γιατρός σας πιθανότατα θα συστήσει τη στενή παρακολούθηση μέχρι την εμμηνόπαυση, οπότε και αναμένεται να υποστρέψουν σε μέγεθος ή ακόμη και να εξαφανιστούν. Αν όμως υπάρχουν προβλήματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναμονής, τότε θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας προκειμένου να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ή να σας προτείνει μια άλλη εναλλακτική λύση.

Φαρμακευτική αγωγή: Ένας τύπος φαρμάκων που χρησιμοποιούνται είναι τα ανάλογα της εκλυτικής ορμόνης των γοναδορτροπινών (GnRH), τα οποία αναστέλλουν την παραγωγή οιστρογόνων από τις ωοθήκες. Έτσι, τα ινομυώματα συρρικνώνονται σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά η συγκεκριμένη μέθοδος δεν είναι θεραπευτική. Δηλαδή, τα ινομυώματα θα επανεμφανιστούν όταν διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή. Όμως η ελάττωση του μεγέθους τους κάνει πιο εύκολη τη χειρουργική εξαίρεσή τους. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να ληφθούν έως και για έξι μήνες, αλλά όχι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Χειρουργικές μέθοδοι:Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές, όπως η λαπαροσκοπική εξαίρεση των ινομυωμάτων με τη βοήθεια laser, η αφαίρεση των όγκων μέσω ανοιχτής επέμβασης (λαπαροτομία) ή η εξαίρεσή τους μέσω υστεροσκόπησης (εκτομή των ινομυωμάτων και καυτηριασμός του χιτώνα που επενδύει το εσωτερικό της μήτρας μέσω laser -αυτή η μέθοδος κάνει τη γυναίκα στείρα), καθώς και η ολική υστερεκτομή (αφαίρεση ολόκληρης της μήτρας είτε διακολπικά είτε μέσω διάνοιξης της κοιλίας).

Υστερεκτομή συνιστάται όταν οι όγκοι είναι ιδιαίτερα ευμεγέθεις ή αν υπάρχει σοβαρή αιμορραγία που δεν μπορεί να ελεγχθεί με άλλον τρόπο. Είναι ο μόνος τρόπος πλήρους και μόνιμης απαλλαγής από τα ινομυώματα, αλλά καταλείπει στειρότητα. Επίσης συνιστάται σε περίπτωση κακοήθους εξαλλαγής (καρκινωματώδους) του όγκου.

Μην πανικοβληθείτε, αν μάθετε ότι έχετε ινομυώματα. Όπως εξηγήσαμε παραπάνω, τα ινομυώματα είναι πολύ συχνοί όγκοι του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος που εξορμώνται από το μυϊκό τοίχωμα της μήτρας και είναι σχεδόν πάντα καλοήθεις και συνήθως ασυμπτωματικοί. Γι’ αυτούς τους λόγους, δεν αντιπροσωπεύουν αίτιο ανησυχίας ούτε σημαίνει ότι θα οδηγήσουν στην αφαίρεση της μήτρας σας ή ότι δεν θα μπορέσετε να γίνετε μητέρα. Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας και φροντίστε να ενημερώνεστε για αυτά τα τόσο σημαντικά θέματα υγείας από έγκυρες πηγές έτσι ώστε να μην αγχώνεστε και πανικοβάλλεστε χωρίς λόγο.

health.in.gr