ΕΟΚΦ: κοντά στον άνθρωπο…

Στη σύγχρονη εποχή ο όρος «κράτος πρόνοιας» εκφράζει – ή τουλάχιστον οφείλει να εκφράζει – μια πολυδιάστατη έννοια. Οι ανάγκες των ανθρώπων όσον αφορά την παροχή ιατρικής και κοινωνικής φροντίδας έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό και, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς καλούνται να παίξουν καταλυτικό ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι αρμοδιότητες του Εθνικού Οργανισμού Κοινωνικής Φροντίδας (Ε.Ο.Κ.Φ.).

Πρόκειται για έναν κρατικό φορέα, που λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια και έχει ως στόχο την παροχή βοήθειας σε πλήθος κοινωνικών ομάδων αλλά και στήριξης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Υπαγόμενος στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας, ο Ε.Ο.Κ.Φ. ενσωματώνει μια σειρά από επίσημους φορείς, η δράση των οποίων είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όλους μας. Ας δούμε, όμως, από κοντά την ταυτότητα και τη δράση του κρατικού φορέα.

Μια πρώτη γνωριμία
Ο Ε.Ο.Κ.Φ. συστάθηκε πριν από περίπου πέντε χρόνια και αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που υπάγεται στην εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Στη συνέχεια ενσωματώθηκαν σε αυτόν το ΠΙΚΠΑ (Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Προστασίας και Αντίληψης), ο ΕΟΠ (Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας) και το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα».

Ο Ε.Ο.Κ.Φ. αναλαμβάνει επίσης την ευθύνη της λειτουργίας νέων υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, οι οποίες είναι οι εξής:

– Το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (Ε.Κ.Α.Κ.Β.) με έδρα την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Σκοπός του είναι η παροχή υπηρεσιών άμεσης και επείγουσας κοινωνικής φροντίδας σε άτομα, οικογένειες ή ομάδες που αντιμετωπίζουν καταστάσεις κρίσης ή κοινωνικού αποκλεισμού και δεν μπορούν να διαχειρισθούν το πρόβλημά τους.

– Το δίκτυο των Κέντρων Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (Κ.Ε.Κ.Υ.Κ.Α.Μ.Ε.Α.), στόχος του οποίου είναι, μεταξύ άλλων, η πρώιμη διάγνωση, συμβουλευτική στήριξη και ενημέρωση των ατόμων με αναπηρίες και των οικογενειών τους.

– Το δίκτυο των Κέντρων Στήριξης Αυτιστικών Ατόμων.

Οι φορείς του Ε.Ο.Κ.Φ.
Η κοινωνική δράση του οργανισμού δεν θα μπορούσε να είναι πλήρης δίχως την πολύτιμη συνδρομή και άλλων κρατικών φορέων, το δυναμικό έργο των οποίων είναι γνωστό στο ευρύ κοινό εδώ και πολλά χρόνια. Ας δούμε, λοιπόν, πιο αναλυτικά την ταυτότητα των κοινωνικών αρωγών του Ε.Ο.Κ.Φ.:

α. ΠΙΚΠΑ
Το Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Προστασίας & Αντίληψης (ΠΙΚΠΑ) αποτέλεσε τον πρώτο επίσημο δημόσιο φορέα κοινωνικής φροντίδας με προγράμματα προστασίας της μητέρας, του παιδιού και της οικογένειας. Ιδρύθηκε το 1914 και με τη σημερινή του μορφή δραστηριοποιείται στους παρακάτω τομείς:

– Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και ιατροκοινωνική προστασία μητέρας και παιδιού.

– Πρόνοια, κοινωνική βοήθεια, φροντίδα και υποστήριξη του παιδιού και της οικογένειας.

– Φροντίδα, περίθαλψη και προγράμματα αποκατάστασης ατόμων με ειδικές ανάγκες.

– Προγράμματα διαρκούς εκπαίδευσης και ενημέρωσης του προσωπικού.

Επιπλέον, το ίδρυμα καλύπτει τρεις μεγάλες ομάδες υπηρεσιών:

1. Κεντρική Υπηρεσία, με τις διευθύνσεις και τις υπαγόμενες σε αυτήν υπηρεσίες.

2. Παραρτήματα: Είναι 48 στον αριθμό, λειτουργούν σε διάφορες περιοχές της χώρας με προγράμματα πρωτοβάθμιας υγείας και περίθαλψης παιδιών, βρεφονηπιακών σταθμών, συμβουλευτικών σταθμών βρεφών και εγκύων κ.λπ.

3. Ειδικές υπηρεσίες: Λειτουργούν τόσο σε κεντρικό επίπεδο (λεκανοπέδιο Αττικής), όσο και σε περιφερειακό και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την Παιδική Πολυκλινική Αθηνών, το Κέντρο Αποκατάστασης Ανάπηρων Παιδιών Βούλας (ΚΑΑΠΒ), με τμήματα φυσιοθεραπείας και εργοθεραπείας για τα παιδιά με κινητικά προβλήματα, το Αναρρωτήριο Πεντέλης για υγιή παιδιά έως 6 ετών με κοινωνικοοικονομικά προβλήματα και το Μιχαλήνειο Κέντρο για παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς, νοητικής στέρησης και ψυχοκινητικής και διανοητικής ανάπτυξης.

β. ΕΟΠ
Ο Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας ξεκίνησε τη λειτουργία του ως Πρόνοια Βορείων Επαρχιών Ελλάδος το 1947 με στόχο να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου και του Εμφυλίου Πολέμου και παρέχει τις παρακάτω ολοκληρωμένες υπηρεσίες σε γονείς και παιδιά:

– Παιδοπόλεις: Πρόκειται για ιδρύματα που παρέχουν φροντίδα και προστασία σε παιδιά ηλικίας 3-18 ετών, τα οποία προέρχονται από οικογένειες με έντονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Παρέχουν στέγαση, σίτιση, ιματισμό και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, συναισθηματική στήριξη από ειδικούς επιστήμονες, ενώ μεριμνούν για την εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση των παιδιών.

– Πρόγραμμα στήριξης της φυσικής οικογένειας: Αφορά την οικονομική στήριξη της φυσικής οικογένειας, η οποία βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, προκειμένου να βοηθηθεί είτε για να αποφευχθεί η εισαγωγή παιδιού της σε ίδρυμα ή σε ανάδοχη οικογένεια.

Η επιδότηση είναι προσωρινή: διαρκεί μέχρι ένα έτος, ή ως δύο έτη σε ειδικές περιπτώσεις, ενώ παράλληλα παρέχεται συμβουλευτική και συναισθηματική στήριξη.

– Πρόγραμμα ανάδοχης φροντίδας: Αφορά τη φιλοξενία παιδιών 3-18 ετών που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να παραμείνουν στη φυσική τους οικογένεια, σε ανάδοχες οικογένειες, μετά από αυστηρή επιλογή τους. Η ανάδοχη οικογένεια φιλοξενεί το παιδί για βραχύ ή μακρό χρονικό διάστημα, μέχρις ότου ξεπεραστεί η κρίση στη φυσική οικογένεια.

– Στήριξη προστατευόμενων νέων: Αφορά τους αποφοίτους ιδρυμάτων και τα πρώην ανάδοχα παιδιά, στα οποία παρέχεται στήριξη στα πρώτα βήματα της κοινωνικής τους ένταξης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.

– Κέντρα Φροντίδας Οικογένειας: Πρόκειται για μονάδες που εδρεύουν σε σχετικά υποβαθμισμένες αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές της χώρας και αναπτύσσουν δραστηριότητες προληπτικού και συμβουλευτικού, κυρίως, χαρακτήρα με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής της οικογένειας.

– Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Οικογένειας: Πρόκειται για υπηρεσίες στελεχωμένες με ειδικευμένους επιστήμονες για τη συστηματική και διεπιστημονική αντιμετώπιση οικογενειών με σοβαρά και σύνθετα ψυχο-κοινωνικά προβλήματα.

– Κοινωνική Βοήθεια – 197: Γραμμή άμεσης κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης, με στόχο την άμεση, μέσω τηλεφώνου, συμβουλευτική και ψυχολογική βοήθεια και πληροφόρηση σε άτομα όλων των ηλικιών.

– Κοινωνικός ξενώνας: Λειτουργεί στη Λάρισα εξυπηρετώντας οικονομικά αδύναμα άτομα, που διάφορους λόγους χρειάζονται έκτακτη και σύντομη φιλοξενία.

– Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.): Λειτουργεί βάσει πιστοποίησης από το υπουργείο Εργασίας και υλοποιεί προγράμματα κατάρτισης ανέργων, προσωπικού και κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων.

γ. Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα»
Έργο του εν λόγω κέντρου είναι η προσφορά εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών σε παιδιά και γονείς που βρίσκονται σε ειδικές ψυχο-κοινωνικές συνθήκες. Στόχοι του είναι οι εξής:

– Η ιδρυματική και εξωιδρυματική προστασία, των μητέρων και των παιδιών τους, των απροστάτευτων, κακοποιημένων, παραμελημένων παιδιών.

– Η αναδοχή για προστατευόμενα από τον φορέα παιδιά.

– Οι υιοθεσίες των προστατευόμενων παιδιών.

– Η αναζήτηση ριζών και η παροχή συμβουλευτικής στα ίδια τα υιοθετημένα άτομα, στις θετές ή και στις βιολογικές οικογένειες.

Τα προγράμματα που υλοποιούνται από το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα» συνοψίζονται στα παρακάτω:

– Ιδρυματική προστασία για παιδιά, ηλικίας 0-4 χρόνων, που στερούνται το οικογενειακό περιβάλλον ή χρειάζεται να απομακρυνθούν από τους γονείς τους προσωρινά ή μόνιμα. Τα παιδιά φιλοξενούνται σε περίπτερα των 12 έως 13 παιδιών, με συνολική δυναμικότητα περίπου 100 θέσεων και παράλληλα παρακολουθούνται από παιδίατρους και ψυχολόγους.

– Συμβουλευτικές, στηρικτικές, νομικές υπηρεσίες σε γονείς – και ειδικότερα σε μόνους γονείς – που περνούν κρίση, με στόχο να παραμείνουν τα παιδιά κοντά τους.

– Περίπτερο μητέρων για τη φιλοξενία 18 εγκύων. Εκτός από τη στέγη, τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στις μέλλουσες μητέρες παρέχεται ατομική ή ομαδική κοινωνική εργασία και συμβουλευτική από κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους.

– Τμήμα αναδοχών οικογενειών. Τα παιδιά που τοποθετούνται σε ανάδοχες οικογένειες βρίσκονται υπό την προστασία του κέντρου και παρακολουθούνται από διεπιστημονική ομάδα για όσο διάστημα παραμείνουν σε αναδοχή ή μέχρι να γίνουν κοινωνικά και οικονομικά αυτοδύναμα.

– Τμήμα υιοθεσιών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προετοιμασία φυσικών γονέων, παιδιού και θετών γονέων για την υιοθεσία, καθώς επίσης και στην εξεύρεση θετών οικογενειών για παιδιά με ειδικές ή ιδιαίτερες ανάγκες.

– Τμήμα συμβουλευτικής για θετές οικογένειες και υιοθετημένα άτομα που αναζητούν τις ρίζες τους.

Δίνοντας το μήνυμα…
Στις μέρες μας η ύπαρξη και καλή λειτουργία των κοινωνικών φορέων είναι πηγή ζωής για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από ένα χέρι βοηθείας. Παρότι τα λειτουργικά προβλήματα είναι πολλά και δυσεπίλυτα, η εμπειρία έχει αποδείξει ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που νοιάζονται για τον διπλανό τους και που αξίζουν και της δικής μας συμπαράστασης.

Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίο να στηρίζουμε με κάθε τρόπο οποιαδήποτε κρατική ή ιδιωτική πρωτοβουλία έχει ως στόχο την παροχή κοινωνικής φροντίδας, με το σκεπτικό πως ίσως αύριο αυτή τη βοήθεια να την έχει ανάγκη ένας δικός μας άνθρωπος ή ακόμη και εμείς οι ίδιοι…

health.in.gr