HPV: H νέα γυναικεία μάστιγα

Παρά τις συνεχείς συστάσεις και τις προειδοποιήσεις των ειδικών για τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται για την αποφυγή των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη συχνότητά τους. Ένα από αυτά, η μόλυνση από το οποίο δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή, είναι και η λοίμωξη από τον Ιό Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV), γνωστή και ως γενετικά κονδυλώματα. Και επειδή η γνώση είναι το καλύτερο όπλο, καλό θα ήταν να ενημερωθείτε για το πώς θα αποφύγετε τη μετάδοσή της νόσου, αλλά και τις επιπλοκές της.

Τι είναι ο Ιός Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) και πώς μεταδίδεται

Ο Ιός Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) αποτελεί ένα από τα συχνότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Έχουν αναγνωριστεί περισσότεροι από 80 τύποι του ιού. Ορισμένοι από αυτούς ευθύνονται για την πρόκληση δερματικών κονδυλωμάτων (κοινώς ονομαζόμενων μηρμηκιών) παλαμών και πελμάτων.

Το ένα τρίτο των τύπων του ιού μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής και αναπτύσσεται μόνο στη γεννητική περιοχή των ατόμων. Μερικοί τύποι του HPV προκαλούν κονδυλώματα της γεννητικής οδού (τύποι χαμηλού κινδύνου), τα οποία είναι τα πιο εύκολα αναγνωρίσιμα σημεία μόλυνσης από τον ιό. Αλλοι τύποι (υψηλού κινδύνου) έχουν συσχετιστεί με την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων καρκίνων του γεννητικού συστήματος.

Όπως και πολλά από τα υπόλοιπα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ο HPV συνήθως προκαλεί αρχικά «σιωπηρή» μόλυνση του ασθενούς (δηλαδή λοίμωξη η οποία δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή λόγω απουσίας κλινικής συμπτωματολογίας). Έτσι, η λοίμωξη δεν θεραπεύεται, μπορεί να μεταδοθεί και σε άλλα άτομα, καθώς και να οδηγήσει σε δυσάρεστες και επικίνδυνες επιπλοκές.

Τι είναι και πού οφείλονται τα κονδυλώματα γεννητικού συστήματος (ή οξυτενή κονδυλώματα)

Τα κονδυλώματα του γεννητικού συστήματος οφείλονται σε λίγους τύπους HPV. Οι τύποι του ιού που οδηγούν στην εμφάνιση μηρμηκιών στις παλάμες και στα πέλματα δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων.

Τα γεννητικά κονδυλώματα μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής με μολυσμένο άτομο. Είναι μια ιδιαίτερα μολυσματική πάθηση, με την έννοια ότι μεταδίδεται πολύ εύκολα. Συνήθως τα 2/3 των ατόμων που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο άτομο εμφανίζουν οξυτενή κονδυλώματα μέσα σε τρεις περίπου μήνες, ύστερα από αυτήν.
Στις γυναίκες τα κονδυλώματα εντοπίζονται στην εξωτερική επιφάνεια του τραχήλου (δηλαδή του ανοίγματος της μήτρας) ή γύρω από τον πρωκτό. Στους άνδρες είναι λιγότερο συχνά, αλλά όταν υπάρχουν εντοπίζονται στο σώμα του πέους, στο όσχεο ή γύρω από τον πρωκτό. Σπανίως τα κονδυλώματα του γεννητικού συστήματος εντοπίζονται στο φάρυγγα ή στο στόμα, λόγω επιμόλυνσης έπειτα από στοματική σεξουαλική επαφή με μολυσμένο άτομο.

Μπορεί να είναι μικρά και μονήρη, δηλαδή μεμονωμένοι όγκοι σαν μικρά κουνουπιδάκια (ανθοκραμβοειδείς), ή να εμφανίζονται σε αθροίσματα και να επεκτείνονται δημιουργώντας μεγάλες μάζες στην επιφάνεια των γεννητικών οργάνων. Έχουν χρώμα ροδόχρωο, λευκό ή ακόμη και ίδιο με αυτό του δέρματος.

Μερικές φορές υποχωρούν χωρίς να χρειαστεί αγωγή. Όμως υπάρχει το ενδεχόμενο να αναπτυχθούν και να καταλήξουν στη δημιουργία ευμεγέθους επηρμένης μάζας. Δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί αν τα κονδυλώματα θα αναπτυχθούν ή θα υποστρέψουν, όμως τα άτομα για τα οποία υπάρχει υπόνοια ότι έχουν μολυνθεί θα πρέπει να εξετάζονται και να θεραπεύονται ανάλογα..

Ποια είναι τα συμπτώματα

Συνήθως οι βλάβες είναι ασυμπτωματικές και γίνονται αντιληπτές όταν εντοπίζονται σε ορατά σημεία του σώματος στην περιγεννετική περιοχή. Αυτές οι βλάβες μπορεί να είναι κνησμώδεις (προκαλούν φαγούρα) ή ήπια επώδυνες και να αυξηθούν σε μέγεθος. Αλλα πιθανά συμπτώματα είναι ο ήπιος ερεθισμός της περιοχής, το αίσθημα καύσου, η φαγούρα ή ο πόνος στην περιοχή του πρωκτού, η αύξηση των κολπικών εκκρίσεων ή δύσοσμο κολπικό έκκριμα ή ακόμη και κολπική αιμορραγία και, τέλος, ο πόνος κατά τη συνουσία (σεξουαλική επαφή).

Υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να μην αντιληφθείτε την ύπαρξη των κονδυλωμάτων, ιδίως αν εντοπίζονται σε «κρυφές» περιοχές, όπως το εσωτερικό του κόλπου, ο τράχηλος ή το εσωτερικό της ουρήθρας. Επίσης, οι βλάβες μπορεί να είναι τόσο μικρές που να μη γίνονται εύκολα αντιληπτές, ακόμη και αν εντοπίζονται στο εξωτερικό των γεννητικών οργάνων.

Πώς τίθεται η διάγνωση

Ο γιατρός, τις περισσότερες φορές μπορεί να θέσει τη διάγνωση αποκλειστικά από την κλινική εικόνα. Οι γυναίκες με κονδυλώματα γεννητικών οργάνων θα πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο για πιθανή επιμόλυνση του τραχήλου της μήτρας με HPV. Αυτό καθίσταται εφικτό αρχικά μέσω του τεστ Παπανικολάου (τεστ Παπ) και, αν υπάρχουν οι σχετικές ενδείξεις, μέσω ειδικής εξέτασης (χρώσης) κατά την κολποσκόπηση ή και δειγμάτων βιοψίας από τις ύποπτες περιοχές.

Το τεστ Παπανικολάου αφορά σε μικροσκοπικό έλεγχο κυττάρων επιχρίσματος του τραχήλου της μήτρας, στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Τα παθολογικά τεστ Παπ σχετίζονται με την προσβολή από
HPV. Όσες γυναίκες εμφανίζουν δυσπλασία κυττάρων στο τεστ Παπ θα πρέπει να υποβάλλονται σε εκτενέστερο έλεγχο για την πιθανότητα ανίχνευσης περαιτέρω προβλημάτων και την κατάλληλη αντιμετώπισή τους.

Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της πάθησης;

Τα κονδυλώματα αντιμετωπίζονται με ποικίλους τρόπους, ανάλογα με τη θέση και το μέγεθός τους. Μολονότι οι διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι οδηγούν σε υποχώρηση των κονδυλωμάτων, δεν καταφέρνουν να εκριζώσουν τον ιό, με αποτέλεσμα συχνά τα κονδυλώματα να υποτροπιάζουν, δηλαδή να επανεμφανίζονται μετά το πέρας της αγωγής, συνήθως μέσα στους πρώτους τρεις μήνες μετά τη θεραπεία. Ο γιατρός σας θα αποφασίσει ποια είναι η προτιμότερη αγωγή για την περίπτωσή σας.

Στις θεραπευτικές μεθόδους περιλαμβάνονται: η τοπική επάλειψη με αντινεοπλασματικά φάρμακα, όπως η ποδοφυλλίνη ή η 5-φθοριουρακίλη, ο καυτηριασμός, η εξαίρεση των κονδυλωμάτων με laser ή η κρυοχειρουργική αφαίρεση τους. Τελευταία, πολλοί γιατροί εφαρμόζουν μία μέθοδο έγχυσης ιντερφερόνης στο σημείο της βλάβης, η οποία είναι μεν αποτελεσματική, αλλά κοστίζει πολύ και δεν συνδυάζεται με αποφυγή ή επιβράδυνση της υποτροπής των κονδυλωμάτων.

Θυμηθείτε ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να υποβληθεί σε ανάλογη αγωγή και ο σεξουαλικός σας σύντροφος.

Γιατί πρέπει να προσέχετε

Οι ιοί που χαρακτηρίζονται ομάδα «χαμηλού κινδύνου» προκαλούν κονδυλώματα, αλλά δεν σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Αντιθέτως, οι ιοί «υψηλού κινδύνου» προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, άσχετα με το αν προκαλούν και κονδυλώματα, ενώ έχουν παράλληλα συσχετιστεί με την εμφάνιση καρκίνου του αιδοίου, του πρωκτού και του πέους (σπανίως).

Αν και οι περισσότερες HPV λοιμώξεις δεν καταλήγουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, έχει ιδιαίτερη σημασία οι γυναίκες με δυσπλασία του τραχήλου να υποβάλλονται σε τακτικό έλεγχο με τεστ Παπ.

Πρέπει να γνωρίζουμε όλες ότι η προκαρκινωματώδης δυσπλασία του τραχήλου είναι δυνητικά θεραπεύσιμη! Γι΄ αυτό επιβάλλεται ο προληπτικός έλεγχος μέσω τεστ Παπανικολάου, ανάλογα με τις συστάσεις του θεράποντος γιατρού σας.

Τα οξυτενή κονδυλώματα μπορεί να προκαλέσουν αρκετά προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη. Μερικές φορές εμφανίζουν διόγκωση και δυσκολεύουν την ούρηση. Ακόμα, αν είναι ευμεγέθη, ελαττώνουν την ελαστικότητα του κολπικού τοιχώματος, προκαλώντας προβλήματα στον τοκετό.

Σπανίως τα νεογνά μητέρων που πάσχουν από οξυτενή κονδυλώματα μπορεί να προσβληθούν και να αναπτύξουν θηλώματα στο λάρυγγα, καθώς καταπίνουν τις κολπικές εκκρίσεις κατά τη δίοδο τους από το γεννητικό σωλήνα στον τοκετό. Αυτή η κατάσταση, αν και είναι ασυνήθιστη, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο του νεογνού.

Πώς να αποφύγετε την προσβολή από τον ιό HPV

*Ο μόνος τρόπος αποφυγής της προσβολής από τον HPV είναι η λήψη των κατάλληλων προφυλάξεων κατά τη σεξουαλική επαφή, δηλαδή η χρησιμοποίηση προφυλακτικού.

*Ακόμη και αν έχετε μονογαμική σχέση, βεβαιωθείτε ότι ο σύντροφός σας δεν πάσχει από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, πριν αποφασίσετε να έχετε ελεύθερες επαφές.

*Ο ιός μεταδίδεται μέσω της δερματικής επαφής. Εάν τα κονδυλώματα είναι άμεσα ορατά, θα πρέπει να αποφεύγονται οι επαφές μέχρι να εξαφανιστούν.

Επειδή ο ΗΡV είναι τόσο πολύ διαδεδομένος και τα κρούσματα παρουσιάζουν αυξανόμενη τάση, οι επιστήμονες έχουν ήδη δρομολογήσει μελέτες για την ανακάλυψη εμβολίου κατά του Ιού Ανθρωπίνων Θηλωμάτων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόληψη της πάθησης. Μέχρι τότε, όμως, και καθώς αντιπροσωπεύει το μοναδικό τρόπο πρόληψης, η κύρια συμβουλή μας παραμένει η ίδια για όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα: φροντίζετε πάντα να λαμβάνετε τις κατάλληλες προφυλάξεις κατά τις σεξουαλικές σας επαφές!

health.in.gr