Η ψυχολογία του παιχνιδιού

Το καλοκαίρι είναι για τα παιδιά συνώνυμο με το παιχνίδι και την ανεμελιά. Τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία κλείνουν, αλλά τα μικρά σας έχουν ανάγκη να παίξουν και να ψυχαγωγηθούν. Αναρωτιέστε πώς θα επιλέξετε τα κατάλληλα παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντά του παιδιού σας; Δεν είστε οι μόνοι! Δείτε ποιες είναι οι κυριότερες απορίες των γονέων σχετικά με την επιλογή παιχνιδιών και τι απαντούν οι ειδικοί.

Η σημασία του παιχνιδιού στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού


Τα παιχνίδια προάγουν την ανάπτυξη του παιδιού, παρεμβαίνοντας θετικά σε τρεις βασικούς τομείς της δραστηριότητάς του, δηλαδή στην κινητική δράση (active), στη δημιουργία (creative) και στην εκμάθηση (educational).
Ανάλογα με τον τύπο και το βαθμό συμμετοχής του παιδιού στις παραπάνω δραστηριότητες το παιχνίδι διακρίνεται σε:

1. Κατασκευαστικό (κύβοι, lego)

2. Περιπέτειας (αναρρίχηση, τσουλήθρες, παιχνιδόσπιτα κ.ά.)

3. Καταστρεπτικό (άμμος, πλαστελίνη, κύβοι, συναρμολογούμενα παιχνίδια)

4. Δραματικό (κούκλες, αντικείμενα σπιτιού, αυτοκίνητα, αεροπλάνα, καθρέπτες κ.ά.)

5. Κοινωνικό (αντικείμενα σπιτιού, κύβοι κ.ά.)

6. Τεχνικό και καλλιτεχνικό (υλικά τέχνης, μουσικά όργανα, εργαλεία)

7. Μορφωτικό (παιχνίδια, απομιμήσεις επιστημονικών οργάνων, ηλεκτρικά τρένα, μικροσκοπικά τηλεσκόπια, τηλέφωνα, μαγνήτες).

Απαντήσεις σε εύλογες ερωτήσεις


Πρέπει να παίζει το παιδί με πολεμικά παιχνίδια (παιδικά όπλα, τόξα κ.ά.) ;



Ανεξάρτητα από το ότι ενδέχεται να αποβούν επικίνδυνα για τη σωματική υγεία τους (19.000 παιδιά τραυματίζονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ από τέτοιου είδους παιχνίδια), είναι γεγονός και ότι τα παιδιά δεν ωφελούνται ιδιαίτερα από τέτοιου είδους δραστηριότητες. Η ασφάλεια των παιδικών παιχνιδιών είναι ένα τεράστιο θέμα για το οποίο πρέπει να είναι ενημερωμένος ο κάθε γονιός.

Όταν τα μικρά αποζητούν αυτά τα παιχνίδια, έχουν συνήθως στο μυαλό τους κάποιο σενάριο τηλεοπτικής ταινίας, στο οποίο οι διαφορές επιλύονται με τη βία. Τα πολεμικά παιχνίδια, όπως υποστηρίζουν πολλοί, δεν είναι απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού ούτε την επιταχύνουν. Φαίνεται ότι τα συγκεκριμένα παιχνίδια σε συνδυασμό με την προβολή της υπερβολικής βίας στην τηλεόραση έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά σε μια ολόκληρη γενιά παιδιών.

Σύμφωνα με μελέτες, ένα παιδί δέκα ετών έχει ήδη παρακολουθήσει χιλιάδες εικόνες από πυροβολισμούς, φόνους και άλλες καταστροφικές συμπεριφορές. Όταν τα παιδιά στερούνται τους βιομηχανικούς τύπους πολεμικών όπλων, χρησιμοποιούν συνήθως ως όπλα κομμάτια ξύλου και τα χέρια τους και εμπλέκονται έτσι σε ένα είδος πολεμικού παιχνιδιού με μικρότερο όμως κίνδυνο τραυματισμού. Με αυτόν το φυσικό τρόπο εξωτερικεύουν την επιθετικότητά τους. Πολλές χώρες όπως ο Καναδάς, η Αγγλία, η Γερμανία, η Νέα Ζηλανδία και η Σουηδία έχουν απαγορεύσει την πώληση πολεμικών παιχνιδιών.


Η διάσημη Stevanne Auerbach, ειδική σε θέματα παιχνιδιού, εντυπωσιάστηκε όταν διαπίστωσε ότι τα πολεμικά όπλα ενισχύουν την αρνητική συμπεριφορά των παιδιών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα παιδιά στην προσπάθειά τους να επιλύσουν τις κοινωνικές τους αντιθέσεις καταφεύγουν κατ’ αρχάς στη βία. Επιπλέον, οι ερευνητές Turner et al διαπίστωσαν ότι η χρήση πολεμικών παιχνιδιών ενεργεί ως μέσο εξάρτησης και αυξάνει την επιθετική συμπεριφορά των παιδιών.

Συμπέρασμα

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα παιδιά συχνά, είτε λόγω ιδιοσυγκρασίας είτε εξαιτίας ψυχοσυναισθηματικής πίεσης, προκειμένου να ελέγξουν τα αρνητικά συναισθήματά τους εκτονώνονται με επιθετικά παιχνίδια. Οι γονείς χρειάζεται να ακολουθήσουν τον ενδιάμεσο δρόμο. Συγκεκριμένα πρέπει, πρώτον, να προσπαθήσουν να περιορίσουν τις πηγές δημιουργίας έντονου ψυχοσυναισθηματικού αδιεξόδου στα παιδιά που τα οδηγεί σε επιθετική συμπεριφορά, δεύτερον, να τους προσφέρουν τη δυνατότητα να εκτονώσουν την επιθετική συμπεριφορά τους με ακίνδυνα για το σώμα και την ψυχή τους παιχνίδια (π.χ., πλαστικά ρόπαλα, εικονική πυγμαχία) και, τρίτον, να τους απαγορεύσουν να παρακολουθούν προγράμματα βίας στην τηλεόραση.

Τηλεόραση και παιδί

Κακομαθαίνουν τα παιδιά με τα πολλά παιχνίδια;

Τα παιδιά αγαπούν τα παιχνίδια, αλλά η ευχαρίστηση δεν εξαρτάται αναγκαστικά από τον αριθμό και το είδος των παιχνιδιών που έχουν. Φροντίστε ώστε τα παιχνίδια να μην αντικαθιστούν την παρουσία σας στη ζωή του παιδιού, διότι εύκολα θα το αντιληφθεί. Τα παιδιά, όταν δεν βλέπουν συχνά τους γονείς τους, γίνονται συνήθως απαιτητικά και εγωκεντρικά. Το καλοκαίρι αποτελεί ιδανική περίοδο να ασχοληθείτε με το παιδί σας, να παίξετε μαζί του, να συναρμολογήσετε κάτι μαζί του.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια βλάπτουν τα παιδιά;

Το παιδί και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Διαλέξτε σωστά τα δώρα σας…


Πρέπει να υπάρχει σεξισμός στα παιχνίδια;

Τα παιδιά αρχίζουν να ταυτίζονται με το φύλο τους και το σεξουαλικό τους ρόλο πολύ νωρίς. Στην ηλικία των τριών ετών αντιλαμβάνονται τη διαφορά των δύο φύλων. Ωστόσο, χρειάζεται να τονίσουμε ότι όταν ένα αγόρι παίζει με κοριτσίστικα παιχνίδια και το αντίστροφο αυτό δεν σημαίνει ότι θα επηρεαστεί η μελλοντική σεξουαλική του ταυτότητα ή δραστηριότητα. Τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής τους τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν ανάγκη τις σεξουαλικές μεταμφιέσεις, να αισθάνονται άνετα και να ασχολούνται με όλα τα είδη παιχνιδιού. Μην αναστατωθείτε αν τα παιδιά σας πειραματίζονται με διαφορετικούς ρόλους φύλου. Αυτό αποτελεί ένα τμήμα της κοινωνικοποίησης τους και θεωρείται φυσιολογικό γεγονός για το παιδί προσχολικής ηλικίας που συνεχίζει την αναπτυξιακή του εκπαίδευση μέσω του παιχνιδιού.

Είδος παιχνιδιών κατά ηλικία


0-6 μηνών

– Το καλύτερο και σημαντικότερο παιχνίδι είναι ο ίδιος ο γονιός ή το άτομο που φροντίζει το βρέφος (ομιλία, χάιδεμα, λίκνισμα, γκριμάτσες, παρουσίαση εικόνων και σχημάτων, τραγούδι)

– Κουδουνίστρες

– Παιχνίδια μαλακά, υφασμάτινα με έντονα χρώματα και σχήματα που να εκπέμπουν απαλούς ήχους

– Αθραυστο καθρεφτάκι στερεωμένο στο εσωτερικό της κούνιας

– Μουσικά κουτιά και δίσκοι ή κασέτες με απαλή μουσική

– Μαλακή μπάλα, υφασμάτινοι κύβοι, πλαστικοί κρίκοι

– Εικόνες ή βιβλία με σχέδια σε έντονες αντιθέσεις

6-12 μηνών

– Αντικείμενα νοικοκυριού

– Μαλακές μπάλες όλων των μεγεθών (όχι τόσο μικρές που να χωρούν στο στόμα)

– Μεγάλα παζλ

– Κύβοι συναρμολόγησης

– Παιχνίδια που μπορεί να σπρώχνει και να έλκει

– Χαρτονένια κουτιά, παλιά περιοδικά

– Μαλακές κούκλες και μαριονέτες

– Βιβλία από χαρτόνι με μεγάλες εικόνες

1-2 ετών

– Κηρομπογιές, πινέλα, χρώματα

– Μπάλες

– Παιχνίδια μπάνιου

– Κύβοι

– Βιβλία

– Κούκλες

– Κουβαδάκι και φτυάρι

– Παζλ

– Υφασμάτινα ζώα

2-3 ετών

– Πίνακες και κιμωλίες

– Πλαστικοί ήρωες

– Αντικείμενα νοικοκυριού

– Μουσικά όργανα και μουσικά κουτιά

– Κούκλες, μαριονέτες

– Τηλέφωνο

– Σβούρες

– Καροτσάκια

– Βαγόνια

3-5 ετών

– Εργαλεία τέχνης

– Μπάλες και μπασκέτες

– Χάντρες

– Κύβοι

– Βιβλία

– Κατασκευαστικά παιχνίδια

– Κούκλες

– Κουζινικά

– Μουσικά όργανα

– Πλαστικές κούκλες

– Παζλ

– Αμμος, κουβαδάκια, φτυαριά

– Υφασμάτινα ζωάκια

– Τρίκυκλα

6-8 ετών

– Εργαλεία

– Δίκυκλα

– Βιβλία

– Κατασκευαστικά παιχνίδια

– Κούκλες και κουκλόσπιτα

– Ηλεκτρονικά παιχνίδια

– Επιτραπέζια

– Σχοινάκι

– Μουσικά όργανα

– Παζλ

– Εργαλεία

– Παιχνίδια μεταφοράς

health.in.gr