Αντιμετωπίζοντας τον καρκίνο σήμερα…

health.in.gr-Ποιο είναι το κύριο αντικείμενο της κλινικής ογκολογίας; Με ποιους ασθενείς ασχολείται ο κλινικός ογκολόγος;


Γ.Σκάρλος-Ο κλινικός ογκολόγος παρακολουθεί τους ασθενείς που υποφέρουν από κάποιο είδος όγκου, ανάλογα και με την εξειδίκευση του νοσοκομείου στο οποίο εργάζεται. Σε μία κλινική ή ένα νοσοκομείο που έχει εξειδικευτεί σε αναπνευστικά νοσήματα, για παράδειγμα, εκ των πραγμάτων θα αντιμετωπίζει περισσότερους καρκίνους του πνεύμονα. Πάντως, στην Ελλάδα τα περισσότερα περιστατικά σχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα, που είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στον άνδρα, και με τον καρκίνο του μαστού, που είναι αντίστοιχα η πιο συχνή μορφή καρκίνου στη γυναίκα.



health.in.gr-Υπάρχουν σήμερα είδη καρκίνων τα οποία μπορούμε να πούμε ότι θεραπεύονται πλήρως;

Γ.Σκάρλος-Βεβαίως. Κατ΄ αρχάς ένα ποσοστό 50-60% του πρώιμου, του καρκίνου που εντοπίζουμε στα αρχικά στάδια δηλαδή, θεραπεύεται σήμερα πλήρως. Κατά τεκμήριο, αυτό επιτυγχάνεται με τους τοπικούς χειρισμούς, δηλαδή με τη χειρουργική μέθοδο και την ακτινοβολία. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι υπάρχει και ένα ποσοστό μεταστατικών καρκίνων σήμερα, το οποίο κυμαίνεται γύρω στο 10% (δεν είναι πάρα πολύ μεγάλο, αλλά οπωσδήποτε είναι σημαντικό) και μπορεί να θεραπευτεί. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα λεμφώματα, ένα ποσοστό λευχαιμιών, ο καρκίνος του όρχεως, στις οποίες, ακόμα και αν έχουμε μεταστάσεις, μπορεί να γίνει καλά ένας ασθενής. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ ευχάριστο μήνυμα. Υπάρχει και μία άλλη ομάδα ασθενών στην οποία δεν επιτυγχάνεται συνήθως ίαση, όμως μπορεί να επιμηκυνθεί σημαντικά η ζωή. Τέλος, υπάρχουν και άλλοι ασθενείς, την ποιότητα της ζωής των οποίων μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά με τη θεραπεία.



health.in.gr-Επομένως, υπάρχουν σήμερα καρκίνοι από τους οποίους ο ασθενής μπορεί να θεραπευτεί 100%;

Γ.Σκάρλος-Ασφαλώς.



health.in.gr-Είναι γνωστό ότι τα αντικαρκινικά φάρμακα ή και άλλες τεχνικές που χρησιμοποιούμε για να θεραπεύσουμε τον καρκίνο έχουν πολλές παρενέργειες. Ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις της ιατρικής, όσον αφορά στην αντιμετώπιση των παρενεργειών, όπως, για παράδειγμα, η απώλεια των τριχών στο κεφάλι;

Γ.Σκάρλος-Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου σκοτώνουν μεν τα νεοπλασματικά κύτταρα, αλλά σκοτώνουν και τα φυσιολογικά. Γι΄ αυτόν το λόγο προκαλούν παρενέργειες. Οι πιο συχνές παρενέργειες προέρχονται από το αίμα και από το γαστρεντερικό σωλήνα, γιατί τα κύτταρα του ανοσοποιητικού και του γαστρεντερικού σωλήνα πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα και τα φάρμακα φονεύουν πολύ περισσότερο τα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα με πολλά προστατευτικά φάρμακα να περιορίσουμε, να ελαχιστοποιήσουμε ή και να μηδενίσουμε τις παρενέργειες της αντινεοπλασματικής θεραπείας. Υπό αυτή την έννοια χρησιμοποιούμε σήμερα αυτά τα φάρμακα γι΄ αυτόν το λόγο. Επομένως, ένας τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε κάποια από τα κατάλληλα προστατευτικά φάρμακα που διαθέτουμε. Ένας δεύτερος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε καινούρια φάρμακα, τα οποία έχουν την ίδια ή και μεγαλύτερη δραστικότητα, αλλά είναι πιο φιλικά για τον ασθενή. Και τέτοια φάρμακα έχουμε σήμερα, τα οποία συνεχώς εξελίσσουμε στα ερευνητικά μας εργαστήρια. Ένας τρίτος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε διάφορες μεθόδους, όπως, π.χ., την κάσκα ψύξεως, που περιορίζει σημαντικά, χωρίς βέβαια να μηδενίζει τελείως την πιθανότητα να πέσουν τα μαλλιά.



health.in.gr-Τι ακριβώς κάνει η κάσκα ψύξεως;

Γ.Σκάρλος-Η κάσκα ψύξεως προκαλεί μία σύσπαση στα κύτταρα της βάσης της τρίχας και με αυτό τον τρόπο κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας δεν πηγαίνει αίμα στην περιοχή αυτή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μη μεταφέρεται το φάρμακο εκεί και να μην καταστρέφει τα κύτταρα της τρίχας. Έτσι, ο ασθενής έχει περισσότερες πιθανότητες να μην παρουσιάσει το ενοχλητικό φαινόμενο της τριχόπτωσης.



health.in.gr-Σήμερα είναι πια κοινός τόπος ότι η αιτιολογία του καρκίνου είναι κατά βάση γενετική. Πιστεύετε ότι οι νέες μορφές γονιδιακής και γενετικής θεραπείας θα καταφέρουν ποτέ να εξαλείψουν τον καρκίνο;

Γ.Σκάρλος-Ο καρκίνος πράγματι είναι κατά βάση γενετική νόσος. Για να παρουσιαστεί νόσος πρέπει από τη μία πλευρά να ενεργοποιηθούν κάποια ογκογονίδια (γονίδια δηλαδή που προκαλούν καρκίνο) και από την άλλη να εξαφανιστούν τα κατασταλτικά γονίδια (γονίδια που μας προστατεύουν). Για να συμβεί αυτή η δυάδα των φαινομένων, θα πρέπει να επιδράσει ένας καρκινογόνος παράγοντας. Το καρκινογόνο κατά τεκμήριο έρχεται από τη φύση, από το περιβάλλον και μπορεί να είναι φυσικό καρκινογόνο, όπως η ακτινοβολία, χημικό, όπως τα προϊόντα του καπνού, ή ένας καρκινογόνος ιός. Να μην ξεχνάμε ότι πολλά είδη καρκίνου οφείλονται σε διάφορους ιούς, όπως ο καρκίνος του ήπατος, ο καρκίνος του τραχήλου μήτρας κ.λπ. Επομένως, το να προσπαθήσει κανένας να αλλάξει τα γονίδια που είναι αλλοιωμένα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η γονιδιακή θεραπεία έχει δοκιμαστεί επιτυχώς σε ορισμένα πειράματα. Εκ του παρόντος όμως, δεν είναι ικανή να θεραπεύσει τον καρκίνο. Θέλουμε να πιστεύουμε πάντως ότι, με την ανάπτυξη των καινούριων μεθόδων, οι βιολογικές θεραπείες, και ειδικότερα η γονιδιακή, θα προσφέρουν πάρα πολλά.



health.in.gr-Πιστεύετε ότι, πέρα από τον τομέα της θεραπείας, κάποιου είδους προληπτική παρέμβαση σε επίπεδο γονιδίων, όπως, π.χ., νέα εμβόλια, θα μπορέσει ποτέ να προλάβει την ανάπτυξη καρκίνου;

Γ.Σκάρλος-Ναι, είμαστε σήμερα στη φάση διαρκούς ανάπτυξης εμβολίων τα οποία μπορεί να προλάβουν την εμφάνιση του καρκίνου και να τον θεραπεύσουν.



health.in.gr-Ξέρουμε κάτι για ελπιδοφόρες προσπάθειες σε αυτό τον τομέα; Υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία;

Γ.Σκάρλος-Ναι, κυρίως τα εμβόλια αναπτύσσονται για την αντιμετώπιση δύσκολων καρκίνων, όπως το μελάνωμα ή το καρκίνωμα του νεφρού. Υπολογίζεται ότι το 2025 οι βιολογικές θεραπείες θα έχουν ξεπεράσει τις κλασικές αντινεοπλασματικές θεραπείες. Γι΄ αυτό και οι φαρμακευτικές εταιρείες επενδύουν πλέον στις βιολογικές θεραπείες.



health.in.gr-Θα ήθελα να μου κάνετε ένα σχόλιο σχετικά με την ποιότητα ζωής που προσφέρει το ελληνικό κράτος στον Έλληνα καρκινοπαθή. Ποια ποιότητα ζωής απολαμβάνει σήμερα ένας καρκινοπαθής; Εξαρτάται άμεσα από τις οικονομικές του δυνατότητες ή όχι, και ποια είναι η υποδομή που έχουν τα δικά μας νοσοκομεία;

Γ.Σκάρλος-Υπάρχουν αρκετά ογκολογικά νοσοκομεία ή ογκολογικά τμήματα στην Ελλάδα, όπως και αρκετοί ογκολόγοι, διασπαρμένοι τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις. Ο ογκολογικός ασθενής, θεωρητικά τουλάχιστον, θα μπορούσε να απολαύσει μια καλής ποιότητας ζωή. Όμως υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης. Στις μεγάλες ιδιωτικές κλινικές που διαθέτουν ογκολογικά και ακτινοθεραπευτικά τμήματα, νομίζω ότι ο ασθενής μπορεί να έχει μία καλή ποιότητα ζωής. Και στα δημόσια νοσοκομεία γίνονται πρόοδοι, αλλά υπάρχει υστέρηση τόσο σε ξενοδοχειακή υποδομή όσο και σε ποιότητα υπηρεσιών.



health.in.gr-Σε ό,τι αφορά την παρέμβαση του κράτους, μπορεί να κάνει περισσότερα για την πρόληψη του καρκίνου; Πώς κρίνετε τις προσπάθειές του στο συγκεκριμένο τομέα;

Γ.Σκάρλος-Δυστυχώς, δεν υπάρχει υποδομή όσον αφορά σε μία αξιόπιστη καταγραφή των καρκίνων στην Ελλάδα, δηλαδή ένα αξιόπιστο αρχείο παρακολούθησης και επιδημιολογικής καταγραφής σε όλη την επικράτεια. Δεύτερον, δεν υπάρχει πολιτική πρόληψης. Το τσιγάρο, για παράδειγμα, πόσο ανεκτικά το αντιμετωπίζει το κράτος και πόσο ο καπνιστής απολαμβάνει ασυλία, σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, ακόμα και στα νοσοκομεία. Σε κλασικά παραδείγματα πρόσληψης του καρκίνου υστερούμε σημαντικά σε θέματα διαφώτισης και ενημέρωσης του κοινού.

health.in.gr