Άγαλμα 4.000 ετών αμφισβητεί την εικόνα που έχουμε για τις αρχαίες αιγυπτιακές παραδόσεις – Οι τρεις φιγούρες
Το άγαλμα, το οποίο προφανώς εγκαταλείφθηκε από τυμβωρύχους, βρέθηκε από αρχαιολόγους που εργάζονταν στο Gisr el-Mudir το 2021, αλλά η είδηση για το εύρημα έγινε γνωστή νωρίτερα φέτος έπειτα από την δημοσίευση σχετικής έρευνας.
Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα άγαλμα από ασβεστόλιθο σε ένα από τα παλαιότερα κτίσματα της νεκρόπολης της Σακκάρα, που αναπαριστά μια οικογένεια Αιγυπτίων και το οποίο, όπως λένε, δεν μοιάζει με κανένα άλλο που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.
Το έργο, το οποίο προφανώς εγκαταλείφθηκε από τυμβωρύχους, βρέθηκε από αρχαιολόγους που εργάζονταν στο Gisr el-Mudir το 2021, αλλά η είδηση για το εύρημα έγινε γνωστή μόνο νωρίτερα φέτος από τους Zahi Hawass και Sarah Abdoh, οι οποίοι δημοσίευσαν σχετική έρευνα στο Journal of Egyptian Archaeology.
Οι τρεις φιγούρες
Η κύρια μορφή του αγάλματος φαίνεται να είναι ένας ευγενής, ο οποίος έχει το αριστερό του πόδι μπροστά, μια θέση που συμβολίζει τη ζωντάνια και τη δύναμη. Ο γλύπτης έδωσε επίσης έμφαση στο άνω μέρος του σώματος της μορφής, αποδίδοντας με λεπτομέρεια τους ώμους, το στήθος και τα χέρια.
Δίπλα του, μια γυναίκα, που εικάζεται ότι είναι η σύζυγός του, γονατίζει και κρατά το δεξί του πόδι. Το μικρότερο μέγεθός της σε σχέση με τον ευγενή αντανακλά μια καλλιτεχνική παράδοση, σύμφωνα με την οποία το μέγεθος υποδηλώνει την κοινωνική θέση ή την ιεραρχία.
A limestone family statue discovered in Gisr el-Mudir (Saqqara) is unique: it shows a nobleman standing, his wife kneeling and embracing his leg, and their daughter carved in bas-relief, holding a goose—unlike any prior Old Kingdom example.https://t.co/Eig4rHvnR4#Archaeology…
Μια τρίτη φιγούρα, που αναγνωρίζεται ως η μικρή κόρη του ζευγαριού, εμφανίζεται πίσω από το πόδι του άνδρα, αγκαλιάζοντας τον πατέρα της με το δεξί της χέρι και κρατώντας μια χήνα με το άλλο. Το πιο αξιοσημείωτο, ωστόσο, είναι ότι το κορίτσι είναι σκαλισμένο σε διαφορετικό στυλ. Αντί να είναι εξ ολοκλήρου τρισδιάστατο, είναι χαραγμένο στην επιφάνεια της πέτρας ως ανάγλυφο.
Συμβολική ιεραρχία ή πρακτικότητα;
Καθώς το άγαλμα βρέθηκε εκτός πλαισίου, οι αρχαιολόγοι δεν μπόρεσαν να το συνδέσουν με συγκεκριμένο τάφο ή να το χρονολογήσουν βάσει επιγραφής. Ως αποτέλεσμα, οι ερευνητές συνέκριναν τις αναλογίες, τα χτενίσματα και τα ρούχα των μορφών με άλλα γνωστά παραδείγματα. Μέσω αυτής της διαδικασίας, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το έργο χρονολογείται πιθανότατα στην 5η Δυναστεία, μια περίοδο που εκτείνεται περίπου από το 2494 έως το 2345 π.Χ.
Τα «οικογενειακά αγάλματα» της Αρχαίας Αιγύπτου απεικόνιζαν γενικά όλα τα μέλη ως τρισδιάστατες μορφές. Ωστόσο, η διαφορά που παρατηρείται ανάμεσα στις φιγούρες των γονιών και σε αυτή της κόρης, ενδέχεται να αντικατοπτρίζει την αμφισβήτηση των καθιερωμένων καλλιτεχνικών συμβάσεων.
Ο λόγος για αυτή την ασυνήθιστη προσέγγιση παραμένει ασαφής. Μπορεί να αντανακλά μια συμβολική ιεραρχία, με την κόρη να καταλαμβάνει λιγότερο εξέχουσα θέση από τους γονείς της. Μπορεί επίσης να συνέβη για λόγους πρακτικότητας, ώστ να χωρέσει η σύνθεση σε ένα ενιαίο κομμάτι ασβεστόλιθου.
Όποια και αν είναι η αιτία, αυτή η διαφοροποίηση σημαίνει ότι το άγαλμα παίρνει απόσταση από τους κανόνες που ακολουθούσαν οι υπόλοιποι καλλιτέχνες της ίδιας περιόδου.