Τέμπη: Στον σχεδιασμό η ρίζα του προβλήματος, λέει ο εμπειρογνώμονας Παναγιώτης Καρκατσούλης

Για την τραγωδία στα Τέμπη και τα αίτιά της μίλησε ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, εμπειρογνώμονας και καθηγητής Δημόσιας διοίκησης.

«Έχουμε πρόβλημα με το μοντέλο διακυβέρνησης στη χώρα μας, ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα είναι στην κυβέρνηση, ούτε καν με ποια πολιτική», είπε ο εμπειρογνώμονας, μιλώντας στην ΕΡΤ.

Όπως υπογράμμισε: «έχουμε ένα σύστημα το οποίο σε όλα τα συστατικά του μέρη έχει πρόβλημα, ξεκινώντας από τον επιτελικό του σχεδιασμό». Όπως τόνισε, «είναι το τελευταίο κομμάτι να αναζητήσεις τις ευθύνες των προσώπων μέσα σε ένα οργανωμένο σύστημα».

«Θα μπορούσε κανείς να κάνει μια ανατομία του ελληνικού πολιτικοδιοικητικού συστήματος μέσα από τα τραγικό γεγονός του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη» είπε, συμπληρώνοντας πως «θα μπορούσε να το κάνει και όταν είχαμε το Μάτι. Θα μπορούσε να το κάνει και όταν είχαμε τις πυρκαγιές της Ηλείας».

Για το σύστημα που έχει δομικό πρόβλημα

«Αυτό που τονίζεται από ειδικούς που ασχολούνται με θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους στην Ελλάδα, είναι ότι έχουμε πρόβλημα με το μοντέλο διακυβέρνησης. Δεν είναι θέμα ούτε ποιος ανεβαίνει, ούτε ποιος είναι αρχηγός, ούτε ποιο κόμμα, ούτε ποια συμμαχία, ούτε καν ποια πολιτική. Αυτό το οποίο προκύπτει είναι ότι έχουμε ένα σύστημα το οποίο σε όλα του τα συστατικά μέρη έχει πρόβλημα» είπε ο καθηγητής.

«Πού είναι το επιχειρησιακό σχέδιο;»

«Ξεκινώντας από τον επιτελικό τους σχεδιασμό», όπως σημείωσε «στο υπουργείο Μεταφορών και επικοινωνιών αποτυπώνεται το -21,-22,-23 «σε επίπεδο χαρτιού» η λέξη ασφάλεια, πολλές φορές καθώς και μια σειρά από δομές, ολόκληρες μονάδες, διευθύνσεις και όργανα ελέγχου είτε στο υπουργείο, είτε στον ΟΣΕ».

Και αναρωτήθηκε «πού είναι το επιχειρησιακό σχέδιο;».

«Τώρα λέμε και ψάχνουμε αν ο σταθμάρχης, ο προϊστάμενος, ο προϊστάμενος του προϊσταμένου του είπε αν έφυγε, αν έκανε κ.λ.π». «Μα αυτό είναι το τελευταίο κομμάτι, δηλαδή να αναζητήσει τις ευθύνες των προσώπων μέσα σε ένα οργανωμένο σύστημα. Ξεχνάμε ότι μιλάμε για τη σχέση ανθρώπων που είναι μέσα σε μια οργάνωση, που υπάρχουν κανόνες και διαδικασίες. Όταν λοιπόν αυτά πάσχουν, τότε πάσχει όλο».

«Στα υπόλοιπα κράτη η δημόσια διοίκηση δουλεύει ρολόι, παρά την εναλλαγή των κομμάτων στην κυβέρνηση, με αλλαγές και με συνεχή παρακολούθηση του τι κάνει» ανέφερε, φέρνοντας ως παράδειγμα «οι Αμερικανοί έχουν μία υπηρεσία, την ομοσπονδιακή υπηρεσία αντιμετώπισης καταστροφών, η οποία θεωρείτο από πολλούς η καλύτερη δημόσια υπηρεσία του κόσμου, μέχρι που έγινε η Κατρίνα. Όταν έγινε η Κατρίνα και πνίγηκαν άνθρωποι και έγιναν τεράστιες καταστροφές, η υπηρεσία έκλεισε, λόγω αστοχίας και άνοιξε μετά από ένα χρόνο».

Όπως τόνισε συμπερασματικά: «Όταν μία υπηρεσία που λειτουργεί με πρότυπο τρόπο κλείνει, σημαίνει πως πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Στην Ελλάδα, όταν έχουμε μια δυσλειτουργία εμφανή σε ένα μηχανισμό η οποία καταλήγει προφανώς σε κάποιο φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν κάνει καλά τη δουλειά του, έχει ευθύνες κ.λ.π., αυτός είναι κομμάτι ενός μηχανισμού, έχει ένα ρόλο. Εμένα με ενδιαφέρει λοιπόν ποιος είναι εκείνος που περιέγραψε τη δουλειά του, ποιος είναι εκείνος που έκανε ένα σχέδιο για την τοποθέτηση του καθένα στο αντίστοιχο πόστο»

Όπως εκτίμησε «όλο αυτό είναι τόσο χαλαρό που μπορείς να βάλεις οποιονδήποτε, οπουδήποτε».

Δύο μείζονα προβλήματα

«Το δικό μας το σύστημα έχει δύο μείζονα προβλήματα», υπογράμμισε. «Το ένα είναι η εφαρμογή αυτών που γράφουμε στα χαρτιά και το δεύτερο είναι οι έλεγχοι. Εμείς τους ελέγχους τους θεωρούμε τιμωρία. Τη στιγμή που είναι ο μόνος μηχανισμός για να αποφύγεις το πιθανόν λάθος και να το προλάβεις»

Όπως ανέφερε «για τις ελληνικές δομές, όλες οι εκθέσεις, όλων των εμπειρογνωμόνων λένε ότι είναι «σιλό», δηλαδή η μία δεν μιλάει με την άλλη. «Αυτό που χαρακτηρίζεται ως μπάχαλο είναι μια σειρά δομών που η μία δεν επικοινωνεί με την άλλη και συνήθως επικαλύπτονται».

Ο εμπειρογνώμονας κατέληξε, λέγοντας: «Υπάρχει σωτηρία. Αρκεί να θέλουμε να την έχουμε».