Απόρρητο

ιστορία ενός τόπου μπορεί να περιγραφεί και από την εξέλιξη του πιο σύντομου ανεκδότου. Να, στην Ελλάδα, είχαμε το «αλβανός τουρίστας», ακολούθησε το «μετρό Θεσσαλονίκης», ήρθε μετά το «Πανεπιστημιακή Αστυνομία», για να καταλήξουμε στο «ελληνικό απόρρητο».

Πράγματι, το πρόβλημα με τις απόρρητες καταθέσεις στις διάφορες εξεταστικές επιτροπές δεν είναι ότι δεν μαθαίνουμε τι διαμείβεται, αλλά ότι μαθαίνουμε από τις «διαρροές» τόσο πολλές εκδοχές αυτών που λέγονται, ώστε καταλήγουμε να μην ξέρουμε ποιος είπε τι και κατά πόσο ενδεχόμενη σύγχυση που δημιουργείται οφείλεται στο ότι αποδόθηκε σε κάποιον κάτι που δεν είπε ή στο ότι αυτός ο κάποιος δεν ήξερε καλά το θέμα για το οποίο μίλησε. Δεν είναι σαφές, για παράδειγμα, αν ο επικεφαλής της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος ανακάλεσε χθες προχθεσινό ισχυρισμό του ότι το «αρχείο Ανδρουλάκη» καταστράφηκε αμέσως μετά την αποκάλυψη της υποκλοπής ή αν εξαρχής είπε κάτι διαφορετικό, κάπως διαφορετικά.

Το ίδιο το θύμα της υποκλοπής, πάντως, φαίνεται να έχει πάρει το «ελληνικό απόρρητο» στα σοβαρά. Γιατί να πάω να ενημερωθώ από τον διοικητή της ΕΥΠ, σου λέει, αν εκείνος δεσμεύεται από το απόρρητο και δεν μπορεί να μου πει λεπτομέρειες για την παρακολούθησή μου και εγώ, με τη σειρά μου, δεσμεύομαι από το απόρρητο και δεν μπορώ να ενημερώσω στη συνέχεια τον ελληνικό λαό για το τι έμαθα; Αν δεν μπορώ να μοιραστώ με τους ψηφοφόρους έστω και τα λίγα που θα μάθω, δεν θα κινήσω υποψίες ότι κάτι κρύβω;

Υπάρχουν δύο τρόποι να λυθεί αυτός ο γρίφος. Ο ένας είναι να γίνει και ο Ανδρουλάκης μέρος του ανεκδότου: να επισκεφθεί δηλαδή τον Θεμιστοκλή Δεμίρη, να ακούσει «ό,τι επιτρέπεται» και στη συνέχεια να φροντίσει μέσω «διαρροών» να δημοσιοποιηθούν αυτά που έμαθε. Ο διοικητής της ΕΥΠ θα υποχρεωθεί βέβαια τότε να διαψεύσει, ή πάντως να μην επιβεβαιώσει, αυτά που θα κυκλοφορήσουν, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα έχει σπάσει διά της σιωπής του το… απόρρητο. Τουλάχιστον όμως δεν θα μπορεί να κατηγορήσει κανείς τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ ότι φοβάται, ότι υπεκφεύγει ή ότι το παίζει μάρτυρας για να κερδίσει ψήφους.

Ο άλλος τρόπος είναι να άρει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός το απόρρητο, όπως ζήτησε για άλλη μία φορά χθες ο Ανδρουλάκης εξερχόμενος του Προεδρικού Μεγάρου, ώστε να μη μείνει «καμιά σκιά στην πολιτική ζωή του τόπου». Να εννοεί άραγε να γίνει κάτι τέτοιο άπαξ, ειδικά για την περίπτωσή του, ή να ισχύσει και για τις άλλες παρακολουθήσεις; Μα μια τυχόν γενικευμένη κατάργηση του απορρήτου δεν θα οδηγήσει στο ξεχαρβάλωμα των μυστικών υπηρεσιών;

Η εξίσωση είναι δυσεπίλυτη. Οι πρωταγωνιστές της, όμως, θα πρέπει να θυμούνται ότι, μπροστά στην κάλπη, ο ψηφοφόρος σταθμίζει όλα τα δεδομένα. Και για να τα σταθμίσει, πρέπει να τα έχει.