Ολα είναι (ακόμη) αναστρέψιμα

To στοιχείο είναι από μόνο του εντυπωσιακό: μετά το Μαϊάμι της Φλόριντα και το Φρίταουν της Σιέρα Λεόνε, η Αθήνα έγινε πριν από ένα μήνα η τρίτη πόλη στον κόσμο (και η πρώτη στην Ευρώπη) που αποκτά μία chief heat officer, μια αξιωματούχο δηλαδή που αναλαμβάνει να ευαισθητοποιήσει τους κατοίκους για τις συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας στο περιβάλλον, την καθημερινή ζωή και την οικονομία. Αριστη ήταν και η επιλογή του προσώπου γι’ αυτή τη θέση: η Ελένη Μυριβήλη έχει εμπειρία, γνώσεις, οικολογική ευαισθησία και δεν μασάει τα λόγια της. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στους Financial Times δεν δίστασε να μιλήσει για «εγκληματική έλλειψη προετοιμασίας» των ηγετών του πλανήτη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Τα πρόσωπα, το ξέρουμε πια, έχουν σημασία. Μπορούν να εμπνεύσουν, μπορούν να ταρακουνήσουν, μπορούν να κινητοποιήσουν. Ο πρώτος στόχος της Μυριβήλη είναι να δείξει πόσο επικίνδυνος είναι ο αόρατος εχθρός που λέγεται ζέστη και βρίσκεται πίσω από τις καταστροφικές πυρκαγιές αυτού του καλοκαιριού. Για τον σκοπό αυτό έχει άλλωστε προτείνει να δίνονται και ανθρώπινα ονόματα στους καύσωνες, όπως γίνεται με τους τυφώνες. Η εγγονή του Στράτη Μυριβήλη δεν προτίθεται όμως να μείνει στους συμβολισμούς: θέλει να κάνει την Αθήνα βιώσιμη, κι αυτό προϋποθέτει μεταξύ άλλων δένδρα, χιλιάδες νέα δένδρα, που θα ψύχουν τον αέρα και θα προσφέρουν σκιά.

Από μόνα τους, βέβαια, τα πρόσωπα δεν μπορούν να κάνουν πολλά. Οι φωτιές των τελευταίων εβδομάδων έφεραν και πάλι στην επιφάνεια προβλήματα που συζητιούνται σε δραματικές συνθήκες τα καλοκαίρια και ξεχνιούνται όταν σβήνουν οι φλόγες τους χειμώνες. Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις για τον τρόπο αντιμετώπισης των πυρκαγιών – αν έχουμε αρκετούς πυροσβέστες, αν πέταξαν τα αεροπλάνα που έπρεπε, αν χάθηκε ο έλεγχος σε κάποιο σημείο και ποιος ευθύνεται γι’ αυτό – επισκιάζουν τη συστηματική αδυναμία της πολιτείας, των δασαρχείων, της Πυροσβεστικής, των κατοίκων, να εφαρμόζουν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου τα αναγκαία μέτρα πρόληψης των ακραίων φαινομένων που θα γίνονται όλο και συχνότερα, όλο και εντονότερα.

Διάβασα στο KReport του συναδέλφου Κώστα Καλλίτση ότι οι γάλλοι πυροσβέστες που ήρθαν να βοηθήσουν εντυπωσιάστηκαν από την παντελή έλλειψη αντιπυρικών ζωνών. Και ότι τα πεύκα στα ελληνικά δάση φτάνουν τα 100 έως 300 ανά στρέμμα, ενώ τα διεθνή μοντέλα διαχείρισης των δασών προβλέπουν μόλις 30. Υπάρχουν πολλές ακόμη ανοιχτές πληγές, όπως τα αυθαίρετα μέσα στα ρέματα, η ανυπαρξία οδών διαφυγής από οικισμούς, η αργή αποκομιδή των κομμένων κλαδιών. Θα σπάσει αβγά αυτή η κυβέρνηση; Ή θα πορευτεί στα ίχνη των προηγούμενων;

«Αυτό το καλοκαίρι είναι η αρχή μιας μη αναστρέψιμης καταστροφής οικοσυστημάτων και περιουσιών», είπε η Μυριβήλη στους FT, θέλοντας να δείξει τη δραματικότητα των στιγμών. Μη αναστρέψιμο δεν είναι τίποτα όμως ακόμη, όλα στο χέρι μας είναι.