Νίκος Εγγονόπουλος: Υπερρεαλιστής με διεθνή ακτινοβολία και πάθος για τον ελληνισμό
Καθηγητής, ζωγράφος, σκηνογράφος και ποιητής. Ο Νίκος Εγγονόπουλος ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού, με τα έργα του να προτάσσουν μια άλλη μορφή έκφρασης, γεννήθηκε σαν σήμερα 21 Οκτωβρίου 1907. Αντιμετώπιζε την τέχνη ως γεφυροποιό δύναμη ανάμεσα στις κουλτούρες, στους κόσμους και στις απωθητικές καταστάσεις της ζωής. Χαρακτηριστικό απόφθεγμά του «Η ζωή, ο […]
Καθηγητής, ζωγράφος, σκηνογράφος και ποιητής. Ο Νίκος Εγγονόπουλος ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού, με τα έργα του να προτάσσουν μια άλλη μορφή έκφρασης, γεννήθηκε σαν σήμερα 21 Οκτωβρίου 1907.
Αντιμετώπιζε την τέχνη ως γεφυροποιό δύναμη ανάμεσα στις κουλτούρες, στους κόσμους και στις απωθητικές καταστάσεις της ζωής. Χαρακτηριστικό απόφθεγμά του «Η ζωή, ο θάνατος κι αναμεσίς η Τέχνη».Ποιήματα του σπουδαίου πρεσβευτή του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό, Νίκου Εγγονόπουλου, έχουν μεταφρασθεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου, ενώ έχουν μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Αργύρη Κουνάδη και τον Νίκο Μαμαγκάκη.Ο ελληνοκεντρισμός του καλλιτέχνη ήταν διακριτός και μέσα από τα έργα τέχνης. Η θεατρικότητα, τα έντονα χρώματα και η απουσία χαρακτηριστικών στις μορφές ήταν, παράλληλα, αντιπροσωπευτικά στοιχεία της τέχνης του. Στις δημιουργίες του ο Νίκος Εγγονόπουλος συνήθιζε να χρησιμοποιεί λάδια, ακουαρέλες, αυγοτέμπερες σε ξύλο, σινική μελάνη, κάρβουνο και μολύβια.
Την πρώτη του ατομική έκθεση πραγματοποίησε το 1939 έχοντας λάβει επιρροές από τον μεταφυσικό κόσμο και το ενωτικό στοιχείο της Βυζαντινής τέχνης.
Σκοπός του Εγγονόπουλου ήταν να δυναμώσει την ελληνική πολιτιστική φλόγα. Να δώσει, δηλαδή, μέσα από σουρεαλιστική γραφή ένα παγκόσμιο πρόσημο στην ελληνική ποίηση. Ήταν σαφώς επηρεασμένος από τα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής , καθώς έζησε από κοντά την αίσθηση του πόνου και του ξεριζωμού.
Υπήρξαν αναλυτές του ποιητικού του έργου που δεν εισχώρησαν βαθύτερα στην προσωπική σχέση του καλλιτέχνη με τον υπερρεαλισμό. Η επιθετικότητα, το πάθος και η πληθώρα συμβολισμών είναι στοιχεία που συνοδεύουν τους υπερρεαλιστές, οι οποίοι κινούνται σε μια πιο απελευθερωτική σφαίρα.
Ο Νίκος Εγγονόπουλος εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή το 1938 ανοίγοντας, όμως, ένα ευρύ πεδίο αντιπαραθέσεων. Η συλλογή «Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν», απέσπασε ειρωνικά σχόλια που ήθελαν τη γραφή του Εγγονόπουλου να είναι ένα παιχνίδι λόγου χωρίς ουσία.
Στο πλευρό του Εγγονόπουλου ήταν ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο πρώτος που άσκησε την ψυχανάλυση στον ελληνικό χώρο. Όπως και ο Εγγονόπουλος είχε γευτεί το πικρό ποτήρι της λογοτεχνικής αμφισβήτησης.
Έργο σταθμός στην ποίηση του Εγγονόπουλου ο «Μπολιβάρ», το 1944, με τις μνήμες από την αιχμαλωσία από τους Γερμανούς να δίνουν σάρκα και οστά στις προσπάθειες των αγωνιζόμενων. Το έργο θεωρήθηκε ύμνος στην ελευθερία, με τη φρικαλεότητα του πολέμου να είναι αισθητή.
Ο Εγγονόπουλος ξεκίνησε την πανεπιστημιακή καριέρα του στο ΕΜΠ το 1945. Ανάμεσα στις διακρίσεις που έλαβε ήταν εκείνη το 1958 που του απονεμήθηκε το πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική του συλλογή «Εν Ανθηρώ Ελληνι Λόγω», ενώ το 1966 τιμήθηκε για το ζωγραφικό του έργο με το Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α’.
Έφυγε από τη ζωή στις 31 Οκτωβρίου του 1985 , έχοντας όμως αφήσει πίσω του μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά που ακούει στο όνομα της πρωτοπορίας.