Επίδομα Εορτών -Δώρο Πάσχα

Τον υπολογισμό του Επιδόματος Εορτών (Δώρου) Πάσχα ρυθμίζουν ο Ν.1082/1980 και η απόφαση του Υπουργείου Εργασίας 19040/1981. Με το συγκεκριμένο άρθρο επιχειρείται μια ως επί το πλείστον πιο λεπτομερής προσέγγιση όλων των διαδικασιών που ακολουθούνται για τον υπολογισμό του Επιδόματος Εορτών (Δώρου) Πάσχα και αναφορά όλων των περιπτώσεων που διαφοροποιούνται από τον γενικό κανόνα.

Βασιλική Αναγνώστου, oικονομολόγος – Βασίλης Πρασσάς, σύμβουλος Εργασιακών Θεμάτων

Α. Δικαιούχοι και μη του Επιδόματος – Δώρου Πάσχα

Α.1 Δικαιούμενα Πρόσωπα

Σύμφωνα με τον Ν.1082/1980 και την απόφαση 19040/1981, Επιδόματα Εορτών καταβάλλονται σε όλους τους μισθωτούς που απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου σε οποιοδήποτε εργοδότη. Για τον υπολογισμό του ποσού των Επιδομάτων Εορτών λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών (δηλαδή το μηνιαίο μίσθωμα, ημερομίσθιο, ωρομίσθιο κ.λπ.) και όχι η ιδιότητά τους ως υπάλληλοι ή εργατοτεχνίτες. Συγκεκριμένα το Επίδομα – Δώρο Εορτών Πάσχα είναι ίσο με μισό μηνιαίο μισθό για όσους αμείβονται με μισθό και με 15 ημερομίσθια για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο.

Α.2 Λοιποί δικαιούχοι

Επίδομα – Δώρο Πάσχα δικαιούνται σύμφωνα με το άρθρο 2 της απόφασης 19040/1981 και οι εξής:

1. Οι Νομικοί Σύμβουλοι και Δικηγόροι των πάσης φύσεως Νομικών Προσώπων και επιχειρήσεων και εκμεταλλεύσεων που αμείβονται με μισθό.

2. Οι μισθωτοί των γεωργοκτηνοτροφικών επιχειρήσεων (βουστασίων, λαχανοκήπων, ανθοκήπων, πτηνοτροφείων και λοιπών) εφόσον οι σχέσεις τους διέπονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή άλλες πράξεις, από αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 7 της απόφασης 19040/1981 ή υπάγονται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α..

3. Το προσωπικό των γεωργοκτηνοτροφικών εργασιών που ασκούνται από το Δημόσιο, τις Ανώνυμες Εταιρείες, τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις και λοιπά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, ανεξάρτητα από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. ή από τον καθορισμό των αποδοχών τους με συλλογικές συμβάσεις και λοιπές πράξεις.

4. Οι μισθωτοί που τελούν σε κατάσταση στρατεύσεως με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 2 της απόφασης 19040/81.

Α.3 Μη δικαιούχοι

Σύμφωνα με το άρθρο 11 της απόφασης 19040/81 του Υπ.Οικ. & Υπ.Εργ. δεν δικαιούνται Επίδομα Εορτών (Δώρο) Πάσχα οι παρακάτω κατηγορίες εργαζομένων:

1. Οι εργαζόμενοι κατ΄ οίκον σε κωμοπόλεις με πληθυσμό κάτω από 6.000 κατοίκους.

2. Οι εργάτες θάλασσας.

3. Οι φορτοεκφορτωτές λιμένων και ξηράς που διέπονται από ειδική νομοθεσία.

4. Οι μισθωτοί που αμείβονται με ποσοστά, εκτός από τις εξαιρέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 5 της ανωτέρω υπουργικής απόφασης.

5. Οι εργάτες γεωργικών και κτηνοτροφικών επιχειρήσεων εκτός από τους μισθωτούς των γεωργοκτηνοτροφικών επιχειρήσεων που αναφέραμε στην προηγού­μενη παράγραφο (άρθρο 7 απόφ. 19040/81).

Β. Υπολογισμός Επιδόματος – Δώρου Εορτών Πάσχα

Β.1 Διάστημα Υπολογισμού

Το Επίδομα Εορτών (Δώρο) Πάσχα καταβάλλεται ολόκληρο εφόσον η σχέση εργασίας των μισθωτών με τον υπόχρεο εργοδότη διήρκεσε καθ΄ όλη τη χρονική περίοδο από 1/1 έως 30/04 κάθε έτους. Για όσους μισθωτούς η σχέση εργασίας δεν διήρκεσε όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα, καταβάλλεται τμήμα του Επιδόματος – Δώρου Πάσχα ανάλογο με τη διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης. Συγκεκριμένα, καταβάλλεται ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο, ανάλογα με τον συμφωνημένο τρόπο αμοιβής, για κάθε 8ήμερο χρονικό διάστημα διαρκείας της εργασιακής σχέσεώς τους. Για χρονικό διάστημα μικρότερο των 8 ημερών καταβάλλεται ανάλογο κλάσμα του δώρου, χωρίς βέβαια να αφαιρούνται οι Κυριακές και εορτές που περιλαμβάνονται μέσα σε αυτά τα διαστήματα.

Για την εξεύρεση του χρονικού διαστήματος της εργασιακής σχέσης αφαιρούνται οι ημέρες αδικαιολόγητης απουσίας του μισθωτού, οι ημέρες αδείας άνευ αποδοχών καθώς και οι ημέρες ασθενείας για τις οποίες ο μισθωτός έλαβε επίδομα ασθενείας από το ασφαλιστικό του ταμείο. Συνεπώς, δεν αφαιρούνται από τον υπολογισμό του χρονικού διαστήματος οι ασθένειες κατά τις οποίες δεν παρέχεται επίδομα ασθενείας από το εκάστοτε ασφαλιστικό ταμείο. Οι δικαιολογημένες απουσίες από την εργασία όπως π.χ. ο χρόνος αποχής λόγω κυοφορίας ή λοχείας (αναλύεται στο Β.4.4), οι άδειες των σπουδαστών για συμμετοχή στις εξετάσεις, ο χρόνος άδειας λουτροθεραπείας εφόσον υποβάλλεται γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής του Ι.Κ.Α. κ.λπ. υπολογίζονται κανονικά στο χρονικό διάστημα καταβολής του Επιδόματος – Δώρου Πάσχα.

Β.2 Χρόνος πληρωμής

Το Επίδομα – Δώρο Πάσχα καταβάλλεται στους δικαιούχους την Μεγάλη Τετάρτη. Νοείται βέβαια ότι δεν υπάρχει δέσμευση για τον εργοδότη να καταβάλει το Δώρο νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία, η οποία αποτελεί και το μόνο ανώτερο χρονικό όριο καταβολής. Το Επίδομα – Δώρο Εορτών Πάσχα καταβάλλεται υποχρεωτικά σε χρήμα. Ο εργοδότης για να διασφαλίσει τις περιπτώσεις αποχώρησης των μισθωτών, έχει το δικαίωμα να μην καταβάλει ολόκληρο το Δώρο, αλλά να παρακρατήσει ποσό που αντιστοιχεί στο διάστημα από Μεγάλη Τετάρτη έως 30/4. Ωστόσο υποχρεούται να καταβάλει το υπόλοιπο μέχρι 30 Απριλίου.

Β.3 Υπολογισμός αποδοχών Επιδόματος – Δώρου Πάσχα

Σύμφωνα με το άρθρο 3 της απόφασης 19040/1981 το Επίδομα – Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μι­σθωτούς κατά τη την 15η ημέρα πριν από το Πάσχα ή την ημερομηνία λύσεως της εργασιακής σχέσεως. Σε περιπτώσεις που η εργασιακή σχέση λύεται πριν από την παραπάνω ημερομηνία το Επίδομα – Δώρο Πάσχα υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονται την ημέρα που λύεται η εργασιακή σχέση. Καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών του μισθωτού.

Τακτικές αποδοχές με βάση τις διατάξεις ή με βάση τις δικαστικές αποφάσεις θεωρούνται:

• Ο συμβατικός ή ο νόμιμος μισθός ή ημερομίσθιο.

• Η αμοιβή της νόμιμης υπερωριακής εργασίας, εφόσον παρέχεται τακτικά.

• Η αμοιβή για εργασία την Κυριακή και τις εξαιρέσιμες εορτές, όπως και η αμοιβή για την νυχτερινή απασχόληση εφόσον καταβάλλονται από τον εργοδότη σαν συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας τακτικά κάθε μήνα, ή κατ΄ επανάληψη περιοδικά, κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα.

• Το επίδομα αδείας.

• Οποιαδήποτε παροχή σε χρήμα ή σε είδος η οποία καταβάλλεται τακτικά κάθε μήνα ή κατά επανάληψη περιοδικά κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα.

• Η αξία χορηγούμενου γάλακτος ημερησίως.

• Η πρόσθετη αμοιβή για παραγωγική απόδοση (πριμ), όταν επαναλαμβάνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα.

• Τα φιλοδωρήματα που δίνονται στους μισθωτούς από τους τρίτους.

• Τα οδοιπορικά έξοδα, όταν δεν εξαρτώνται από την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων, δεν υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού και δεν διακόπτονται κατά την διάρκεια της ασθένειας ή άδειας.

• Η αμοιβή από προμήθειες.

• Το επίδομα τακτικότητας (μη απουσίας).

• Το επίδομα κατοικίας.

• Η αποζημίωση εκτός έδρας όταν καταβάλλεται τακτικά.

• Το επίδομα ισολογισμού, εφόσον καταβάλλεται τακτικά κάθε χρόνο (αναλύεται στο Β.4.2).

Οι πρόσθετες αποδοχές οι οποίες έχουν την έννοια της τακτικότητας προσαυξάνουν όπως προαναφέρθηκε το Επίδομα – Δώρο Πάσχα με τον παρακάτω τύπο: καταρχήν διαιρούμε το συνολικό ποσό των πρόσθετων αποδοχών που έλαβε ο εργαζόμενος κατά το χρονικό διάστημα από 1/1 έως 30/04 με τον αντίστοιχο αριθμό των ημερών του διαστήματος αυτού για τις οποίες ο εργαζόμενος διατήρησε αξίωση αποδοχών. Το παραπάνω ημερομίσθιο που προκύπτει προστίθεται στο ημερομίσθιο βάσει του οποίου υπολογίζεται το δώρο.

Το συνολικό ποσό του επιδόματος Πάσχα, σύμφωνα με το άρθρο 6 της απόφασης 19040/1981, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει τον μισό μισθό για τους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό ή τα 15 ημερομίσθια αντίστοιχα για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.

Β.4 Λοιπά θέματα υπολογισμών

Β.4.1 Συντελεστής προσαύξησης επιδομάτων εορτών

Όπως προαναφέρθηκε, στις αποδοχές βάσει των οποίων υπολογίζονται τα Δώρα Εορτών, συμπεριλαμ­βάνεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς το Δώρο Πάσχα πρέπει να είναι προσαυξημένο με την αντίστοιχη αναλογία του Επιδόματος Αδείας. Ο συντελεστής προσαύξησης του Δώρου Εορτών είναι 0,04166 (0,5/12) = 0,04166, όπου 0,5 είναι το επίδομα αδείας που είναι ο μισός μισθός και όπου 12 είναι οι μήνες του έτους στους οποίους επιμερίζεται το επίδομα).

Β.4.2 Επίδομα ισολογισμού στο Δώρο Πάσχα

Το Επίδομα Ισολογισμού εφ΄ όσον καταβάλλεται τακτικά κάθε χρόνο σε εργαζόμενο που αμείβεται με μηνιαίο μισθό και χορηγήθηκε στο διάστημα από 1/1 έως 30/04 προσαυξάνει το Δώρο Πάσχα με τον εξής τρόπο: Επίδομα Ισολογισμού / 4 (οι μήνες που συμμετέχουν στον υπολογισμό του Δώρου) / 2 χ 1/2 (1/2 μισθού) και το ποσό που προκύπτει προστίθεται στο Δώρο. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι και στην προσαύξηση του επιδόματος ισολογισμού υπολογίζεται η προσαύξηση 0,04166 (αναλογία επιδόματος αδείας).

Β.4.3 Αναδρομικά Επιδόματος – Δώρου Πάσχα

Σε περίπτωση σύναψης Σ.Σ.Ε ή Δ.Α. ή Υπουργικής Απόφασης που προβλέπει αύξηση αποδοχών με αναδρομική ισχύ πριν από την ημερομηνία λήξης της σύμβασης, θα πρέπει να καταβληθεί η διαφορά που προκύπτει και στο ποσό του Δώρου Πάσχα.

Β.4.4 Άδεια μητρότητας

Η άδεια μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα και δεν διασπά τη συνέχεια της εργασιακής σχέσης. Επομένως θεωρείται σαν πραγματικός χρόνος απασχόλησης και συνυπολογίζεται για τη χορήγηση των Δώρων Εορτών (Εγγ. 2763/95 Υπ. Εργασίας).

Σύμφωνα με το άρθρο 142 του Ν.3655/03-04-2008 δημιουργείται «Ειδική Παροχή Προστασίας Μητρό­τητας» η οποία χορηγείται από τον Ο.Α.Ε.Δ. και σύμφωνα με την οποία «ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται με βάση την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό». Αυτό συνεπάγεται ότι ειδικά για το διάστημα απουσίας της εργαζομένης που κάνει χρήση της αδείας μητρότητας από τον Ο.Α.Ε.Δ., ο εργοδότης δεν έχει καμία οικονομική υποχρέωση για χορήγηση Δώρου Εορτών.

Β.4.5 Ημέρες απουσίας από την εργασία

Οι ημέρες απουσίας από την εργασία που λαμβάνονται υπ΄ όψιν στον υπολογισμό του Δώρου είναι οι ακόλουθες:

• Οι ημέρες αδείας με αποδοχές.

• Οι ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας ανεξαρτήτως οι οποίες δεν επιδοτήθηκαν από τον ασφαλιστικό φορέα.

• Οι ημέρες λοχείας και κυοφορίας.

• Οι ημέρες επίσχεσης εργασίας και υπερημερίας του εργοδότη.

• Ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας των εφέδρων που καλούνται για την εκτέλεση στρατιωτικής άσκησης, εφόσον δεν υπερβαίνει τον μήνα. Στην περίπτωση γενικής επιστράτευσης συνυπολογίζεται ολόκληρος ο χρόνος της στράτευσης ως εφέδρων.

• Οι ημέρες επίσημων ή κατ΄ έθιμο ή από συνήθεια – κανονισμό αργιών.

Οι ημέρες απουσίας από την εργασία που δεν λαμβάνονται υπ΄ όψιν στον υπολογισμό του Δώρου είναι οι ακόλουθες:

• Οι αδικαιολόγητες απουσίες.

• Οι ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας οι οποίες επιδοτήθηκαν από τον ασφαλιστικό φορέα.

• Οι ημέρες απεργίας, στάσης εργασίας.

• Οι ημέρες αδείας χωρίς αποδοχές (π.χ. σπουδαστική, μεταπτυχιακή, ανηλίκων).

• Οι ημέρες στράτευσης που αφορά κανονική στρατιωτική θητεία.

Γ. Κρατήσεις – Εισφορές Επιδόματος – Δώρου Εορτών Πάσχα

Το Επίδομα – Δώρο Πάσχα υπόκειται σε όλες τις κρατήσεις και εισφορές που προβλέπονται για τους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς και λοιπούς οργανισμούς ή λογαριασμούς κοινωνικής πολιτικής. Ειδικότερα για το Ι.Κ.Α. αναφέρουμε ότι το Δώρο Πάσχα υπόκειται αυτοτελώς σε εισφορές μέχρι του ανώτατου ορίου του ημερήσιου μισθού της ανώτατης ασφαλιστικής κλάσης, όπως προέβλεπε το προϊσχύον καθεστώς, αλλά πλέον επί απο­δοχών μέχρι του 1/25 του οκταπλασίου, του κατά το έτος 1991, μέσου μηνιαίου κατά κεφαλή Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (Α.Ε.Π.), δηλαδή με ημερήσιο πλαφόν ίσο με 221,742 ευρώ σύμφωνα με την εγκύκλιο Ι.Κ.Α. 13/1-3-2013). Το ημερήσιο πλαφόν ισχύει μόνο για τους παλαιούς ασφαλισμένους (για όσους ασφαλίστηκαν πριν από την 01/01/1993). Για τους νεοασφαλισμένους από 01/01/1993 οι εισφορές συνεχίζουν και υπολογίζονται επί του ανωτάτου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών (ανεξαρτήτως ημερών ασφάλισης) το οποίο για το διάστημα από 01/10/2009 έως και σήμερα ανέρχεται στα 5543,55 ευρώ.

in.gr