Ανεβάζει την ένταση το πετρελαϊκό εμπάργκο της ΕΕ σε βάρος του Ιράν

Σε απρόβλεπτη φάση εισέρχεται η μακρόχρονη αντιπαράθεση Ιράν-Δύσης σχετικά με το αμφιλεγόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της ισλαμικής δημοκρατίας μετά την άμεση επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού αργού εκ μέρους της ΕΕ (με παράταση ισχύος των υπάρχοντων συμβολαίων έως τον Ιούλιο). Η κίνηση μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη, εκτινάσσοντας τις τιμές του πετρελαίου σε περίοδο βαθύτατης οικονομικής κρίσης στη Δύση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει λόγο για αποφασιστικό βήμα και κλιμάκωση των πιέσεων προκειμένου να επιστρέψει η Τεχεράνη στη διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του αμφιλεγόμενου πυρηνικού προγράμματος -που η ίδια επιμένει πως εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο ειρηνικούς σκοπούς.

Η Ρωσία καταδικάζει το «μονομερές εμπάργκο»· το Ισραήλ επικροτεί, ενώ νέα απειλή για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ έρχεται από Ιρανό βουλευτή λίγες ώρες μετά την έγκριση των κυρώσεων από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.

Δείτε σε Infographic το σύνολο των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας κατά της Τεχεράνης.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν πως η κίνηση αυτή μπορεί να αποδειχθεί ριψοκίνδυνη, οδηγώντας σε άνοδο τις τιμές του πετρελαίου τη στιγμή που η Δύση βρίσκεται αντιμέτωπη με την κρίση της οικονομίας.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι [οι κυρώσεις] δεν θα αποσταθεροποιήσουν την παγκόσμια αγορά πετρελαίου» δήλωσε ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος, τον οποίο επικαλείται ο Guardian.

Πρόκειται για τις σκληρότερες κυρώσεις που έχει λάβει η ΕΕ στα χρόνια που μετρά η αντιπαράθεση με το Ιράν, και πέραν της επιβολής πετρελαϊκού εμπάργκο περιλαμβάνουν και το «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων της ιρανικής κεντρικής τράπεζας.

Το Ιράν είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του ΟΠΕΚ μετά τη Σαουδική Αραβία και περίπου το 20% των εξαγωγών πετρελαίου διατίθεται στην Ευρώπη. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξάγεται στην Ασία, με την ΕΕ και τις ΗΠΑ να επιχειρούν τώρα να πιέσουν τις χώρες τις περιοχές να μειώσουν τις αγορές τους για να ενισχυθεί η πίεση στην Τεχεράνη.

Με κλείσιμο των Στενών απειλεί η Τεχεράνη

Το καθεστώς του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ απειλήσει ότι θα απαντήσει στο εμπάργκο κλείνοντας τα στρατηγικής σημασίας Στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το ένα τρίτο των θαλάσσιων μεταφορών πετρελαίου. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους έχουν διαμηνύσει ότι θα κρατήσουν ανοιχτή τη ζωτικής σημασίας θαλάσσια δίοδο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο αντιπαράθεσης.

Ιρανός βουλευτής επανέλαβε μετά την έγκριση των κυρώσεων ότι η χώρα του θα κλείσει τα Στενά -η συγκεκριμένη απειλή είχε προκαλέσει αλματώδη αύξηση των τιμών του πετρελαίου πριν από ένα μήνα.

«Εάν εμποδιστεί η ομαλή ροή όσον αφορά την πώληση του ιρανικού πετρελαίου, τα Στενά του Ορμούζ οπωσδήποτε θα κλείσουν» δήλωσε τη Δευτέρα ο Μοχαμάντ Κοσαρί, αντιπρόεδρος της επιτροπής διεθνών υποθέσεων και εθνικής ασφάλειας, στο ημιεπίσημο πρακτορείο Fars.

Νωρίτερα, πάντως, το αμερικανικό Πεντάγωνο είχε ανακοινώσει πως το αεροπλανοφόρο USS Abraham Lincoln, καθώς και μία φρεγάτα του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού και ένα γαλλικό πολεμικό πλοίο, διέσχισαν τα Στενά στην είσοδο του Κόλπου χωρίς πρόβλημα.

Εν τω μεταξύ, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) επιβεβαίωσε την προγραμματισμένη για την 29η και 31η Ιανουαρίου επίσκεψη αξιωματούχων της στο Ιράν, λέγοντας ότι ο στόχος είναι «να επιλυθούν όλα τα ουσιαστικά θέματα» που συνδέονται με τις αμφισβητούμενες πυρηνικές δραστηριότητες της Τεχεράνης.

Καταδικάζει η Ρωσία το εμπάργκο – Επικροτεί το Ισραήλ

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ καταδίκασε τις «μονομερείς κυρώσεις» της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βάρος του Ιράν, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται να συμβάλλουν στην επίτευξη προόδου.

Παράλληλα δήλωσε πως η Ρωσία θεωρεί ότι υπάρχουν πιθανότητες να ξαναρχίσουν συνομιλίες ανάμεσα στις διεθνείς δυνάμεις και το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της ισλαμικής δημοκρατίας παρά το εμπάργκο και τις άλλες αιτίες έντασης.

«Έχουμε ακόμα μια σημαντική ελπίδα να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες στο άμεσο μέλλον» είπε ο Σεργκέι Λαβρόφ στους δημοσιογράφους αναφερόμενος στη διαπραγμάτευση μεταξύ της Τεχεράνης και της «Ομάδας των Έξι» (των πέντε μόνιμων κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γερμανίας).

Προσέθεσε ότι η Μόσχα θα προσπαθήσει να αποτρέψει το Ιράν και τη Δύση από το να κάνουν αντιπαραγωγικές ενέργειες και θα επιδιώξουν την επανέναρξη των συνομιλιών, με στόχο να καθησυχαστούν οι ανησυχίες πως η Τεχεράνη επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων.

Οι Ιρανοί έχουν δώσει ενδείξεις το τελευταίο διάστημα ότι ίσως να προτίθενται να επιστρέψουν στις συνομιλίες, όμως η ΕΕ δεν θεωρεί πως έχουν πραγματική πρόθεση.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον δήλωσε τη Δευτέρα πως στόχος των νέων κυρώσεων «είναι να διασφαλιστεί ότι το Ιράν θα αντιμετωπίσει με σοβαρότητα το αίτημα της Ε για την επιστροφή του στη διαπραγμάτευση».

Η ίδια επισήμανε πως ακόμη δεν έχει δοθεί επίσημη απάντηση εκ μέρους του Ιράν στην επιστολή που είχε στείλει τον Οκτώβριο η Ευρωπαϊκή Ένωση, καλώντας το καθεστώς του Μαχούντ Αχμαντινετζάντ να επιστρέψει στο διάλογο για το πυρηνικό του πρόγραμμα -οι τελευταία συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί πέρυσι στην Κωνσταντινούπολη.

Σε κοινή δήλωση οι ηγέτες της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας επιβεβαιώνουν την προθυμία τους να διαπραγματευτούν με το Ιράν αν είναι έτοιμο να συζητήσει σοβαρά για το πυρηνικό του πρόγραμμα.

«Καλούμε την ηγεσία της χώρας να παύσει άμεσα τις ευαίσθητες πυρηνικές της δραστηριότητες και να τηρήσει απόλυτα τις διεθνείς της υποχρεώσεις» προσθέτουν και επισημαίνουν ότι «η πόρτα είναι ανοιχτή για το Ιράν να εμπλακεί σε σοβαρές και ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό του πρόγραμμα».

Το Ιράν συνεχίζει να δείχνει περιφρόνηση για τις διεθνείς υποχρεώσεις του, αναφέρουν ακόμα οι τρεις ηγέτες απηχώντας τη γνώμη πολλών ακόμη δυτικών χωρών.

Την ίδια στιγμή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου χαιρέτισε την επιβολή του πετρελαϊκού εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, προσέθεσε όμως πως είναι ασαφές εάν η κίνηση αυτή μπορεί να αποθαρρύνει τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης.

«Νομίζω ότι αυτό είναι ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση» δήλωσε ο Νετανιάχου σε συνάντηση του κόμματός του, Λικούντ. «Προς το παρόν, είναι αδύνατον να γνωρίζουμε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αυτών των κυρώσεων. Απαιτείται η άσκηση βαριάς και άμεσης πίεσης στο Ιράν και οι κυρώσεις θα πρέπει να κριθούν βάσει του αποτελέσματός τους» υπογράμμισε.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ