Τα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα στις Κυκλάδες (Μέρος Β)
Η περίοδος του Πάσχα έχει ξεχωριστή γοητεία στις Κυκλάδες. Ήθη και έθιμα που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο αναβιώνουν τη Μεγάλη Εβδομάδα στα νησιά και κορυφώνονται την Κυριακή του Πάσχα, δίνοντας σε αυτή τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης ένα διαφορετικό άρωμα και χρώμα.
Η περίοδος του Πάσχα έχει ξεχωριστή γοητεία στις Κυκλάδες. Ήθη και έθιμα που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο αναβιώνουν τη Μεγάλη Εβδομάδα στα νησιά και κορυφώνονται την Κυριακή του Πάσχα, δίνοντας σε αυτή τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης ένα διαφορετικό άρωμα και χρώμα.
Ίσως η πιο εντυπωσιακή περιφορά του Επιταφίου είναι αυτή που γίνεται στον Πύργο της Σαντορίνης. Ξεκινώντας από νωρίς το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, δεκάδες παιδιά τοποθετούν σε ταράτσες, μπαλκόνια, δρόμους, αλλά και στα τείχη του μεσαιωνικού κάστρου χιλιάδες «τενεκεδάκια». Πρόκειται για αυτοσχέδια λυχνάρια που καίνε παραφινέλαιο και μόλις πέσει το σκοτάδι και λίγο πριν την έναρξη της περιφοράς του Επιταφίου, ανάβουν και προσδίδουν μαγική ατμόσφαιρα στο νησί.
Στα Κουφονήσια τη Μεγάλη Πέμπτη, μετά το τέλος της ακολουθίας των Παθών, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με άνθη, μια γυναίκα ψάλλει το μοιρολόι της Παναγίας και οι υπόλοιπες γυναίκες παραμένουν στην εκκλησία κοντά στον Επιτάφιο μέχρι το πρωί. Τη Μεγάλη Παρασκευή το λιμάνι φωταγωγείται από άκρη σε άκρη με δάδες και γίνεται η περιφορά του Επιταφίου.
Στη Νάξο την Μεγάλη Παρασκευή οι κοπέλες καθαρίζουν τις εκκλησιές, στολίζουν τον Επιτάφιο και μετά ακολουθεί η περιφορά. Στο πασχαλινό τραπέζι ξεχωρίζει το παραδοσιακό «μπατούδο», κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.
Την Μεγάλη Παρασκευή στην Τήνο, οι ενορίες συναγωνίζονται ποιος θα στολίσει τον καλύτερο Επιτάφιο. Τον στολίζουν κορίτσια κυρίως με βιολέτες, ενώ δεν ζυγώνουν παντρεμένες γυναίκες στη διαδικασία. Μετά το τέλος της ακολουθίας παρέες πιστών γυρίζουν όλη τη νύχτα και ανάβουν τα καντήλια στα ξωκλήσια, ψάλλοντας τους ύμνους της ημέρας και προσπαθώντας να ανάψουν τα πιο πολλά καντήλια για το καλό της ημέρας. Το πρωί του Μ. Σαββάτου γίνεται η πρώτη Ανάσταση και όταν ο παπάς πει το «Ανάστα ο Θεός κρίναι την γην» σκορπίζονται μονόφυλλα σε όλη την εκκλησία, ενώ οι πιστοί προσπαθούν να πιάσουν ένα στον αέρα και να το βάλουν στο πορτοφόλι τους για να το έχουν πάντα γεμάτο.
Στην Ίο το Σάββατο του Λαζάρου οι φούρνοι φτιάχνουν σταφιδόψωμα σε σχήμα ανθρώπου τα λεγόμενα λαζαράκια. Την Μ. Παρασκευή κατά την περιφορά των δύο Επιταφίων των ενοριών του νησιού, τα εγκώμια ψέλνονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών, ενώ μετά την αποκαθήλωση οι νέοι του νησιού παίζουν ένα παιχνίδι με μικρές σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες χωρισμένοι σε δύο ομάδες.
Στην Σύρο, το Πάσχα γιορτάζεται με ιδιαίτερη αίγλη. Οι δύο θρησκευτικές της κοινότητες, η Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως, με αγάπη κατάνυξη και αμοιβαίο σεβασμό τις άγιες μέρες του Πάσχα. Οι Κυκλάδες είναι η μοναδική ίσως περιοχή του κόσμου όπου οι Καθολικοί γιορτάζουν το Πάσχα τους μαζί με τους Ορθόδοξους.
Στη Μύκονο οι γυναίκες ασπρίζουν τα σπίτια και πλάθουν τα «λαζαράκια» ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπων. Την απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα οι κάτοικοι καίνε τον «Ιούδα» στηn πλατεία του νησιού.
Στη Σέριφο το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου όλες οι οικογένειες πηγαίνουν στην εκκλησία με ένα καλαθάκι μέσα στο οποίο τοποθετούν τυρί, κουλούρια και τόσα κόκκινα αυγά όσα τα μέλη της οικογένειας. Μετά τα τέλος της λειτουργίας οι πιστοί μεταφέρουν το αναστάσιμο φως με λαμπάδες ή λιχνοφάναρα και επιστρέφουν στο σπίτι τους όπου με τη φλόγα σχηματίζουν έναν σταυρό στο ανώφλι της πόρτας. Κατόπιν τσουγκρίσουν τα κόκκινα αυγά τρώγοντας ο καθένας από ένα, τελειώνοντας έτσι τη νηστεία. Το Μεγάλο Σάββατο, μετά την Ανάσταση, φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο καίνε συμβολικά.
Αφετηρία της παράστασης «Δύο ή τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτόν» είναι η προσέγγιση του ρόλου του πατέρα και του αποτυπώματος που αφήνει στις επόμενες γενιές.
Στη Νάξο την Μεγάλη Παρασκευή οι κοπέλες καθαρίζουν τις εκκλησιές, στολίζουν τον Επιτάφιο και μετά ακολουθεί η περιφορά. Στο πασχαλινό τραπέζι ξεχωρίζει το παραδοσιακό «μπατούδο», κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.
Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως, με αγάπη κατάνυξη και αμοιβαίο σεβασμό τις άγιες μέρες του Πάσχα. Οι Κυκλάδες είναι η μοναδική ίσως περιοχή του κόσμου όπου οι Καθολικοί γιορτάζουν το Πάσχα τους μαζί με τους Ορθόδοξους.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τρίτη 30.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/michael-chere-PV8dauzbvtA-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442