«Περιορισμένη» η αποτελεσματικότητα των σύγχρονων αντικαταθλιπτικών

Ουάσινγκτον: Ερευνητές που επανεξέτασαν παλαιότερες κλινικές κλινικές μελέτες, ορισμένες από τις οποίες δεν είχαν δημοσιευτεί από τις φαρμακοβιομηχανίες, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα σύγχρονα αντικαταθλιπτικά φάρμακα προσφέρουν περιορισμένη βελτίωση και ίσως είναι κατάλληλα μόνο στα σοβαρότερα περιστατικά.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική επιθεώρηση Public Library of Science Medice, εξέτασε συνολικά 47 κλινικές μελέτες που αφορούσαν τέσσερα δημοφιλή αντικαταθλιπτικά. Το συμπέρασμα ήταν ότι τα φάρμακα αυτά είναι οριακά πιο αποτελεσματικά από τα ψευδοφάρμακα (placebo), ουσίες χωρίς θεραπευτική αξία που χρησιμοποιούνται στις μελέτες για σύγκριση.

«Η διαφορά στη βελτίωση ανάμεσα σε ασθενείς που λαμβάνουν placebo και στους ασθενείς που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά δεν είναι πολύ μεγάλη» δήλωσε ο καθηγητής Αϊρβιν Κιρς του Πανεπιστημίου Χαλ στη βόρεια Αγγλία, επικεφαλής της μελέτης.

«Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα με κατάθλιψη μπορούν να βελτιωθούν χωρίς χημικές θεραπείες. Δεδομένων αυτών των αποτελεσμάτων, φαίνεται να μην υπάρχει λόγος να συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικές θεραπείες παρά μόνο στους ασθενείς με τη σοβαρότερη κατάθλιψη, εκτός αν οι εναλλακτικές θεραπείες έχουν αποτύχει» συνέχισε.

Η έρευνα εξέτασε τα αντικαταθλιπτικά Ladose (φλουοξετίνη, γνωστό ως Prozac σε άλλες χώρες), Seroxat (παροξετίνη), Serzone (νεφαζοδόνη) και Effexor (βενλαφαξίνη). Τα τρία πρώτα ανήκουν στην κατηγορία SSRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης), ενώ το Effexor εντάσσεται στην παρεμφερή κατηγορία SSNRI (εκλεκτικός αναστολές επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης).

Τα φάρμακα αυτά πιστεύεται ότι ανεβάζουν τα επίπεδα της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιαστή που έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη.

Αντιδράσεις

Αν και πολλές από τις παλαιότερες κλινικές μελέτες που επανεξετάστηκαν στη νέα έρευνα είχαν δημοσιευτεί, άλλες ήταν αδημοσίευτες και έφτασαν στα χέρια των ερευνητών με χρήση της αμερικανικής νομοθεσίας για την ελευθερία στην πληροφόρηση(Freedom of Information Act).

Κορυφαίος Βρετανός ακαδημαϊκός που δεν συμμετείχε στη μελέτη δήλωσε ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα έπρεπε να δημοσιεύουν όλα τα διαθέσιμα αποτελέσματα. Ο Δρ Κιμ Κένταλ, αναπληρωτής διευθυντής του βρετανικού Βασιλικού Κολεγίου Ψυχιάτρων, είχε παλαιότερα δημοσιεύσει μελέτη για το θέμα.

Για τη νέα έρευνα είπε: «Πιστεύω ότι είναι πολύ επικίνδυνο να αφήσουμε τις φαρμακοβιομηχανίες -στις οποίες το κέρδος είναι βασικός παράγοντας- να μπορούν να αποκρύπτουν δεδομένα τα οποία δείχνουν ότι ένα φάρμακο είναι αναποτελεσματικό ή βλαβερό».

Με τα συμπεράσματα της μελέτης διαφώνησαν πάντως οι παρασκευάστριες εταιρείες. Εκπρόσωπος της GlazoSmithKline, που παράγει το Seroxat, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι «τα συμπεράσματα βρίσκονται σε διαφωνία με ό,τι έχει διαπιστωθεί στην πραγματική κλινική πρακτική» και δεν αναγνωρίζουν «τα ξεκάθαρα οφέλη» του φαρμάκου.

Είπε ακόμα ότι οι κλινικές μελέτες στην κατάθλιψη είναι δύσκολο να σχεδιαστούν και ότι η τελευταία έρευνα δεν καλύπτει όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο εκπρόσωπος της Eli Lilly, παρασκευάστριας εταιρείας του Prozac, ο οποίος δήλωσε ότι «η εκταταμένη επιστημονική και ιατρική εμπειρία» έχει δείξει ότι πρόκειται για «αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό».

Στις περισσότερες χώρες, η θεραπεία πρώτης γραμμής για την ήπια έως μέτρια κατάθλιψη είναι η ψυχοθεραπεία, με ή χωρίς αντικαταθλιπτικά.

health.in.gr