Μειώνεται σταθερά η θνησιμότητα εξαιτίας της αναισθησίας

Αθήνα: Ρώσικη ρουλέτα με τη ζωή εκατοντάδων ασθενών παίζεται καθημερινά στα χειρουργεία των νοσοκομείων και κλινικών ολόκληρης της χώρας. Το γεγονός ότι δεν έχουμε καθημερινά νεκρούς οφείλεται στις υπερπροσπάθειες των αναισθησιολόγων αλλά και στην τύχη.

Η σοβαρή αυτή καταγγελία έγινε, κατά την διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, από την αναισθησιολόγο Ελένη Πλέσια, πρόεδρο του 17ου Πανελληνίου Συνεδρίου Αναισθησιολογίας, το οποίο διεξάγεται 9 με 13 Μαΐου στην Αθήνα.

«Πράγματι οι αναισθησιολόγοι δίνουν καθημερινά μάχη για να μην έχουμε απώλειες ασθενών», τόνισε χαρακτηριστικά η κυρία Πλέσια και πρόσθεσε πως «παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη της επιστήμης στον τομέα των φαρμάκων και της τεχνολογίας μας επιτρέπει να χορηγούμε ασφαλή αναισθησία η μη τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών στα χειρουργεία νοσοκομείων και κλινικών, είναι δυνατόν η μπορεί να θέτει σε άμεσο κίνδυνο τις ζωές εκατοντάδων ασθενών».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας Σταύρος Λιβάνιος, τόνισε πως το «έργο του αναισθησιολόγου είναι πολλαπλό και πολύπλευρο καθώς σήμερα, η αναισθησιολογία δεν περιορίζεται μόνο στην αναισθητική πράξη μέσα στο χειρουργείο.

Προσφέρει τις υπηρεσίες της σε χώρους εκτός χειρουργείου για να επιτελεστούν διάφορες διαγνωστικές και άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις (π.χ. μαγνητική τομογραφία, γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση κ.λ.π.)».

Ακόμη είναι η ειδικότητα που προσφέρει τις μεγαλύτερες υπηρεσίες στην επείγουσα προ-νοσοκομειακή καθώς και στην εντατική ιατρική. Ωστόσο το αντικείμενο της δεν σταματά εδώ.

Η ανάπτυξη μεθόδων μετεγχειρητικής αναλγησίας προσφέρει ανώδυνη μετεγχειρητική πορεία στους αρρώστους με τελικό αποτέλεσμα όχι μόνο την ελάττωση του κόστους γιατί μειώνονται οι παρενέργειες, αλλά και την μεγαλύτερη ικανοποίηση των αρρώστων που αποτελεί στόχο της σύγχρονης ιατρικής.

Με την καθοριστική δε συμβολή της στην αντιμετώπιση του άχρηστου και βασανιστικού χρόνιου πόνου προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στον πάσχοντα, την οικογένεια του και το κοινωνικό σύνολο.

Γι’ αυτό στην εποχή μας η αναισθησιολογία, λόγω της ευρύτητας του αντικειμένου της τείνει να μετονομαστεί σε περιεγχειρητική ιατρική.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν στα χειρουργεία  

Παρόλο που η θνησιμότητα εξαιτίας της αναισθησίας μειώνεται σταθερά τα τελευταία 50 χρόνια, εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία όχι μόνο στους αρρώστους αλλά και στους αναισθησιολόγους παγκοσμίως.

Ο ρυθμός της αναισθητικής θνησιμότητας τα τελευταία χρόνια έχει πέσει στο 1 : 68.000 έως 1 : 200.0000, ανάλογα με τους αρρώστους και το είδος των επεμβάσεων.

Η πρόοδος αυτή αποδίδεται σε διαφόρους παράγοντες όπως είναι τα ασφαλέστερα αναισθητικά φάρμακα, ο εξελιγμένος εξοπλισμός, η καλύτερη εκπαίδευση κ.λ.π.

Φαίνεται όμως ότι ο κυριότερος παράγοντας είναι η εφαρμογή προδιαγραφών χορήγησης ασφαλούς αναισθησίας και η χρήση πρωτοκόλλων και προγραμμάτων εξασφάλισης ποιότητας.

Η Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία, ήδη από το 1995 επεξεργάστηκε και μέσω του ΚΕΣΥ πρότεινε στο Υπουργείο Υγείας μια σειρά τέτοιων προδιαγραφών και κατευθυντήριων οδηγιών χορήγησης ασφαλούς αναισθησίας, οι οποίες έγιναν αποδεκτές και αποτέλεσαν Υπουργική Απόφαση ορίζοντας ως καταληκτική ημερομηνία εφαρμογής τους τον Μάρτιο 2004.

Δυστυχώς όμως, η κρατική αβελτηρία δεν έχει επιτρέψει μέχρι σήμερα τη συμμόρφωση με αυτές τις προδιαγραφές..

Γι’ αυτό σήμερα, ύστερα από κάποια σημαντική πρόοδο που είχε επιτευχθεί τα προηγούμενα χρόνια (υπό την πίεση της έκδοσης των προδιαγραφών) υπάρχει σημαντική οπισθοδρόμηση σε όλα τα επίπεδα. Συγκεκριμένα:

– Ο εξοπλισμός δεν ανανεώνεται και σε αρκετές περιπτώσεις υπολείπεται ακόμη και των καθημερινών αναγκών.

– Υπάρχουν ακόμα νοσοκομεία και κλινικές που δεν διαθέτουν μονάδα μεταναισθητικής φροντίδας ή οι υπάρχουσες δεν πληρούν τις στοιχειώδεις προδιαγραφές.

– Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό είναι τρομακτικές. Στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση η αναλογία νοσηλευτή/νοσηλεύτριας αναισθησίας ανά χειρουργικό τραπέζι είναι 3-4 /1, στη χώρα μας είναι κάτω του 1: 1.

– Μεγάλες είναι οι ελλείψεις και σε ιατρικό προσωπικό. Οι προκηρύξεις και κυρίως η πλήρωση των κενών οργανικών θέσεων καθυστερούν μέχρι τέσσερα χρόνια. Η δε προσπάθεια κάλυψης κάποιων κενών με επικουρικούς αναισθησιολόγους με ετήσιες συμβάσεις, υποβαθμίζει διαρκώς το επιστημονικό και ερευνητικό έργο των αναισθησιολόγων, ενώ έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στην οργάνωση και λειτουργία των αναισθησιολογικών τμημάτων.

Επιπτώσεις στη ζωή των αναισθησιολόγων

Σύμφωνα με μελέτη σε νοσοκομεία της περιφέρειας, η οποία θα παρουσιαστεί στο συνέδριο, έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και τη ζωή των Ελλήνων αναισθησιολόγων ο επιβαρυμένος τρόπος εργασίας λόγω των ελλείψεων που υπάρχουν στα νοσοκομεία.

Είναι γνωστό εξάλλου, από μελέτες που έχουν γίνει σε άλλες χώρες, οι αναισθησιολόγοι, ανάμεσα σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες, παθαίνουν τα περισσότερα εμφράγματα, έχουν το μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης και τις περισσότερες αυτοκτονίες.

Στη σημασία που έχει ο επιβαρυμένος τρόπος εργασίας στην εγρήγορση των αναισθησιολόγων και άρα στην ασφάλεια των ασθενών θα αναφερθεί και ο καθηγητής Α.F. Smith του Ινστιτούτου Έρευνας της Υγείας του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ, ο οποίος θα αναλύσει και τα πρώτα σχετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το χρόνο εργασίας των γιατρών στην Αγγλία.

health.in.gr