Ποιος κόβει το νήμα στον αγώνα της δίψας;

Με την έλευση του καλοκαιριού κάποιες από τις καθημερινές συνήθειες αλλάζουν. Η κατανάλωση υγρών αυξάνεται για ν’ αντιμετωπίσει τις αυξημένες ανάγκες του οργανισμού σε νερό ενώ οι έξοδοι για ‘έναν καφέ’ ή ‘μια μπύρα’ γίνονται συχνότερες. Δεν είναι σπάνια, μάλιστα, η εικόνα λουομένων να απολαμβάνουν παγωμένα οινοπνευματώδη ή καφεϊνούχα σκευάσματα στην παραλία κάτω από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο. Είναι άραγε αυτή η καλύτερη επιλογή για να ξεδιψάσει κανείς;

Ας το ξεκαθαρίσουμε απ’ την αρχή: τόσο το οινόπνευμα όσο και η καφεΐνη έχουν διουρητικό αποτέλεσμα και, κατά συνέπεια, αυξάνουν τις απώλειες νερού από τον οργανισμό. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει η κατανάλωσή τους το καλοκαίρι να αποφεύγεται εντελώς, κάτι το οποίο θα ήταν άλλωστε ανέφικτο για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Απλώς, οι υπερβολές στη λήψη τους το καλοκαίρι είναι πιθανόν να έχουν πιο σοβαρές συνέπειες σε σχέση με το χειμώνα, αφού τώρα προστίθεται και η παράμετρος του κινδύνου αφυδάτωσης.

Γνωστό είναι ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται κατά ένα ποσοστό περίπου 70% από νερό όσον αφορά το βάρος του. Αυτή η ποσότητα βρίσκεται κατανεμημένη τόσο στο εσωτερικό των κυττάρων όσο και στον περιβάλλοντα χώρο τους, σε δομές όπως τα αγγεία και οι νεφροί, ακόμη και στον εκπνεόμενο αέρα.

Μία από τις πολλές λειτουργίες του είναι να συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος διαμέσου του μηχανισμού της εφίδρωσης. Με απλά λόγια, όταν συντρέχει λόγος ελάττωσής της (αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος, πυρετός), εκκρίνεται ιδρώτας του οποίου η εξάτμιση οδηγεί σε απώλεια θερμότητας από το σώμα. Στην αντίθετη περίπτωση, η εφίδρωση αναστέλλεται σχεδόν εντελώς. Αυτός, βέβαια, είναι μόνο ένας από τους μηχανισμούς με τους οποίους επιτυγχάνεται η διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος κοντά στους 37 βαθμούς Κελσίου. Εξ’ αιτίας της υψηλότερης θερμοκρασίας του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, οι απώλειες νερού μέσω του ιδρώτα αυξάνονται.

Η ανάγκη για πρόσληψη νερού εκφράζεται με το αίσθημα της δίψας. Η εκδήλωσή του δεν έρχεται άμεσα, όταν δηλαδή παρουσιαστεί η ανάγκη για νερό, αλλά καθυστερεί σχετικά. Έτσι, λοιπόν, καλό είναι να πίνουμε μικρές ποσότητες υγρών ακόμη και χωρίς να διψάμε. Ούτως ή άλλως, αν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας, ο οργανισμός θ’ αποβάλλει την περίσσεια υγρών.

Πέρα από σκέτο νερό, ας δούμε τι άλλες επιλογές έχει κάποιος προκειμένου να κατευνάσει τη δίψα του, εφοδιάζοντας τον οργανισμό με τα απαραίτητα υγρά.

Φυσικοί Χυμοί: αποτελούν μία από τις πιο υγιεινές επιλογές, αφού προσφέρουν ταυτόχρονα βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Διευκρινίζουμε ότι η προσθήκη ζάχαρης μπορεί να επιφέρει το επιθυμητό, για κάποιους, γευστικό αποτέλεσμα αλλά ταυτόχρονα προκαλεί εκ νέου το αίσθημα της δίψας φορτώνοντας τον οργανισμό και με επιπλέον θερμίδες.

Αναψυκτικά: ανθρακούχα ή μη και με διάφορες γεύσεις, συνιστούν έναν καλοκαιρινό πειρασμό στον οποίο δύσκολα μπορεί ν’ αντισταθεί κανείς εν μέσω θέρους. Η θρεπτική τους αξία, όμως, είναι ελάχιστη ενώ και αυτά περιέχουν ζάχαρη ή άλλες γλυκαντικές ουσίες σε μεγάλες συγκεντρώσεις.

Ισοτονικά σκευάσματα: σχεδιασμένα αρχικά για αθλητές, βρίσκονται πλέον σε όλα τα ψυγεία που απευθύνονται στο… διψασμένο μάτι του καταναλωτή. Η σύστασή τους υπόσχεται ν’ αναπληρώσει γρήγορα τις απώλειες υγρών που προήλθαν από έντονη άσκηση, όμως την ίδια δουλειά μπορεί να κάνει και το νερό. Η κατανάλωσή τους χωρίς να έχει προηγηθεί άσκηση είναι αμφίβολο αν παρουσιάζει κάποιο σημαντικό πλεονέκτημα.

Αλκοολούχα ποτά: αν και η πόση τους συνεπάγεται την πρόσληψη υγρών, είναι αμφίβολο αν τα τελευταία θα παραμείνουν στον οργανισμό. Αυτό διότι μεταξύ των πολλών επιδράσεων του αλκοόλ συμπεριλαμβάνεται και η αναστολή της δράσης της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH), το όνομα της οποίας είναι δηλωτικό του ρόλου της. Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι κάποια από αυτά, όπως η δημοφιλέστατη τους θερινούς μήνες μπύρα, προκαλούν και εφίδρωση, είναι ευνόητο ότι ουδόλως προσφέρουν στην ενυδάτωση του οργανισμού αλλά πιθανώς να έχουν και το αντίθετο αποτέλεσμα.

Ροφήματα και ποτά με καφεΐνη: πέρα από τον καφέ, καλό είναι να μην παραγνωρίζουμε ότι και σε άλλα ροφήματα, όπως το τσάι, αλλά και σε σκευάσματα όπως τα energy drinks περιέχεται καφεΐνη. Ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε αυτή, επέρχεται και το αντίστοιχο διουρητικό αποτέλεσμα. Ο συνδυασμός της με ζάχαρη στα περισσότερα από τα παραπάνω ενισχύει την ανάγκη για μετέπειτα λήψη νερού.

Πέρα από τα παραπάνω, μια χρήσιμη υπενθύμιση αφορά και τη θερμοκρασία των υγρών που πίνουμε: αν και η εικόνα ενός παγωμένου ποτηριού με το επιθυμητό ποτό φαντάζει η ιδανική λύση, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η καταπολέμηση της δίψας θα είναι επιτυχέστερη αν το ίδιο ποτό βρίσκεται σε χλιαρή θερμοκρασία.

Απολαύστε, λοιπόν, το αγαπημένο σας ποτό σε όποια από τις παραπάνω κατηγορίες κι αν ανήκει χωρίς να παραγνωρίζετε τους κινδύνους αφυδάτωσης που εγκυμονεί η υπερκατανάλωση κάποιων από τα προαναφερθέντα. Για να μην αφυδατωθείτε, συνοδέψτε την πόση του με ικανές ποσότητες νερού και αποφύγετε τη ζέστη ή έστω την έκθεση στον ήλιο στο μέτρο του δυνατού. Μ’ αυτό τον τρόπο θα βοηθήσετε τον οργανισμό σας να διατηρήσει το ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών στα φυσιολογικά πλαίσια αλλά και εσείς θα παραμείνετε ακμαίοι για να απολαύσετε κάθε στιγμή των διακοπών σας.

health.in.gr