Ποιος είναι ο ακροδεξιός Β. Ορμπαν που προκαλεί τρόμο στην Ευρώπη

Ο Βίκτορ Ορμπάν και η κυβέρνηση του μπορούν να διαμαρτυρηθούν όσο θέλουν για τη σημερινή ψήφο της Ευρωβουλής εναντίον τους, αλλά δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν είχαν προειδοποιηθεί. Με τα άβολα αστειάκια του Γιούνκερ που τον είπε «δικτάτορα» μπροστά σε κάμερες, ως τις απανωτές καταδίκες όλων των αξιωματούχων για τις θέσεις του για τη μετανάστευση, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έγινε το μαύρο πρόβατο των ευρωθεσμών και το νέο πρόσωπο του εθνικισμού και της λαικίστικης ακροδεξιάς.

Το 1989, περισσότεροι από 100.000 Ούγγροι κατέκλυσαν το μεγάλο νεκροταφείο της Βουδαπέστης για την κηδεία του Ίμρε Νάγκυ, του πρώην πρωθυπουργού τους που είχε εκτελεστεί, με εντολή Χρουστσόφ, για την αντισοβιετική του στάση μετά την εισβολή της ΕΣΣΔ στη χώρα του. Ήταν η δεύτερη ταφή του Νάγκυ, περισσότερα από 30 χρόνια μετά την εκτέλεση του. Στην πρώτη τον πέταξαν με το πρόσωπο προς τα κάτω και τα χέρια δεμένα με σύρμα.

Ιμρε Νάγκυ

Η δεύτερη τελετή, μετά την αποκατάσταση του, μετατράπηκε σε λαϊκή διαδήλωση κατά της σοβιετικής κατοχής. Μετά την τελετή, ένα νέο όνομα μπήκε στα χείλη όλων. Αυτό του 26χρονου Βίκτορ Ορμπάν, τελειόφοιτου στην Οξφόρδη, που έβγαλε έναν φλογερό επικήδειο για τον Νάγκυ και τους μάρτυρες της επανάστασης του ’56 στην πλατεία των Ηρώων, ζητώντας την αποχώρηση των στρατευμάτων της ΕΣΣΔ.

Ήταν ο εκπρόσωπος τύπου του νέου κόμματος Φιντές. Ένα χρόνο μετά, το 1990, έχοντας επιστρέψει μόνιμα στην Ουγγαρία, εξελέγη βουλευτής στις πρώτες ελεύθερες εκλογές που έκανε η χώρα του μετά το ’45. Το 1993 έγινε πρόεδρος του κόμματος. Το 1998 πρωθυπουργός, για μια τετραετία. Έχασε δυο εκλογές, το 2002 και το 2006, κι επέστρεψε στο ανώτερο αξίωμα, το 2010. Και δεν φαίνεται να το εγκαταλείπει σύντομα.

Από κομμουνιστής… αντισοβιετικός

Σε όλα τα χρόνια της πολιτικοποίησης του, ο Ορμπάν παίζει μπάλα στο γήπεδο του αυταρχισμού. Στην εφηβεία του ήταν μέλος κομμουνιστικής νεολαίας, όχι απλώς γιατί αυτό θα του εξασφάλιζε την συνέχιση των σπουδών του, αλλά γιατί ταίριαζε με τα νεανικά του μυαλά.

Η στροφή στον μαχητικό αντισοβιετισμό έγινε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας. Κάποιοι λένε πως το Φιντές ήταν ένα σχετικά φιλελεύθερο κόμμα μέχρι να το αναλάβει αυτός. Ο ίδιος πάντως το άλωσε απολύτως μέσα σε πολύ λίγα χρόνια, σπάζοντας τους δεσμούς με φιλελεύθερες συμμαχίες και φέρνοντας σταδιακά αλλά σταθερά όλο και πιο δεξιά.

Ο Όρμπαν όπως τον ξέρουμε σήμερα είναι ο ηγέτης που από το 2010 έχει αφιερωθεί στην εφαρμογή της ιδέας του «μη φιλελεύθερου κράτους», την οποία εισήγαγε ως όρο και στο πολιτικό του λεξιλόγιο το 2014. Το μη φιλελεύθερο κράτος, σύμφωνα με τον ορισμό που αποδέχεται ο Ορμπάν, είναι αυστηρά εθνικό και απορρίπτει την ιδέα της ανοιχτής κοινωνίας και των ατομικών δικαιωμάτων. Σε αυτό οι νόμοι είναι φτιαγμένοι για την πλειοψηφία, η οποία πρέπει να είναι σε ανώτερη θέση από τις μειονότητες, που δεν είναι καλοδεχούμενες, ούτε καν ανεκτές.

Το μη φιλελεύθερο κράτος απορρίπτει επίσης την ύπαρξη θεσμικών αντίβαρων και ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας. Με βάση αυτές ακριβώς τις ιδέες και πρότυπα του την Τουρκία, τη Σιγκαπούρη, τη Ρωσία και την Κίνα, τροποποίησε ο Ορμπάν το σύνταγμα της Ουγγαρίας. Οι πολιτικές ελευθερίας, τα δικαιώματα και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης συρρικνώθηκαν και η ισχύς του Συνταγματικού Δικαστηρίου περιορίστηκε στο ελάχιστο δυνατό. Οι άνθρωποι του ελέγχουν κάθε πεδίο δημόσιας δραστηριότητας, κάθε θεσμό, όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Το κράτος του Ορμπάν, σύμφωνα με τους μεγάλους διεθνείς παρατηρητές, είναι ένα κράτος πελατειακό και διεφθαρμένο, ένα κράτος αρεστών και ημετέρων.

Όλα αυτά συνέβησαν πριν η Ευρώπη πάρει χαμπάρι την κρίση του μεταναστευτικού-προσφυγικού και πριν ο Ορμπάν γίνει διάσημος σε όλο τον κόσμο για τις απάνθρωπες εκφράσεις με τις οποίες αναφέρεται στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, ειδικά τους μουσουλμάνους.

Όλα αυτά είναι γνωστή ιστορία που κατέληξε την Τετάρτη στην ενεργοποίηση του άρθρου 7 της ευρωπαϊκής συνθήκης από το Ευρωκοινοβούλιο, μια απόφαση χωρίς φοβερό πρακτικό αντίκρυσμα αλλά με συμβολισμό.

Ως εδώ είπε η Ευρώπη

Ποιος είναι όμως ο συμβολισμός; Ο Ορμπάν κυβερνά με αυταρχισμό την χώρα του εδώ και 8 χρόνια. Ο ηγέτης μιας χώρας της Ευρωπαικής Ένωσης κάνει εδώ και 8 συνεχόμενα χρόνια κουρελόχαρτο καθετί από αυτά που, υποτίθεται, ήταν αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνέχιζε, αυτός και οι άνθρωποι του, μέχρι σήμερα να κάθονται ανενόχλητοι στα έδρανα και τις καρέκλες των ευρωπαϊκών θεσμών.

Η Ευρώπη κάποια στιγμή αποφάσισε ότι, καλά τα παχιά λόγια, καλοί οι νόμοι, καλό το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καλές κι συμβάσεις κι οι διακηρύξεις αλλά δεν μας πειράζει να έχουμε ισότιμο μέλος κάποιον που δεν κρύβει ότι χτίζει ένα μη φιλελεύθερο κράτος. Κάποια στιγμή, δηλαδή, αποφάσισαν ότι κάποιοι Ευρωπαίοι πολίτες είναι λιγότερο σημαντικοί από τους υπόλοιπους, απλώς ξέχασαν να μας ειδοποιήσουν σχετικώς.

Ο Ορμπάν ως προσωπικότητα φαίνεται πως είναι γνησίως απεχθής και στον Γιούνκερ και σε άλλους αξιωματούχους και ηγέτες χωρών που δεν έχουν τσιγκουνευτεί τους χαρακτηρισμούς εναντίον του. Πίσω από την χυδαιότητα και την απανθρωπιά του με το μεταναστευτικό όμως, φαίνεται να κρύβονται οι υποκρισίες πολλών. Γιατί με τις ακρότητες του έγινε ένα βολικό μέτρο για τους υπόλοιπους.

Γιατί όταν υπάρχει ο Ορμπάν τότε είσαι αρκετά ανθρωπιστής εσύ που π.χ. πληρώνεις την Τουρκία για να ελέγχει τους διακινητές ανθρώπων και να δέχεται τις επιστροφές-πακέτο μεταναστών σε αυτήν. Όταν υπάρχει ο Ορμπάν, ποιος θα τολμήσει να χαρακτηρίσει ακραίο κάποιον που δεν βρίζει τους πρόσφυγες αλλά τους αφήνει να πεθαίνουν σε λάσπες και τους στοιβάζει σε σκηνές.

Η υποτίμηση του «τέρατος»

Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη ανέχτηκε τον Ορμπάν όσο αυτός έχτιζε το ρεύμα του. Πιθανώς να τον υποτίμησαν κιόλας κάποιες από τις ισχυρές χώρες, με τον συνήθη αφ ’υψηλού τρόπο που κοιτάνε τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο Ορμπάν όμως, δυστυχώς, γαλουχήθηκε σε ένα περιβάλλον που τον έκανε να καταλάβει πολύ καλά τη φοβερή δύναμη της εσωστρέφειας, του εγκλεισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι πρωταγωνιστεί συνεχώς στην πολιτική σκηνή από όταν επέστρεψε από το κέντρο της ευρωπαικής παιδείας για τους ελίτ. Από τη σοβιετική κατοχή, σε ένα ναό της ελεύθερης σκέψης.

Αυτή η ευκαιρία, η Οξφόρδη, θα ήταν αδύνατη χωρίς την υποτροφία που έλαβε από το ίδρυμα Σόρος. Σήμερα, ο Ορμπάν αναφέρει τον Σόρος και τις δραστηριότητες του ως το απόλυτο κακό κι έχει διακηρύξει την πρόθεση του να διώξει από την Ουγγαρία οτιδήποτε χρηματοδοτεί, με πρώτο πρώτο το ανεξάρτητο πανεπιστήμιο Central European University.

Γιατί; Μα γιατί προσφέρει σε νέους Ούγγρους την ίδια ευκαιρία που είχε ο πρωθυπουργός τους στα νιάτα του. Και γιατί ξέρει πολύ καλά πως τη χρησιμοποίησε ο ίδιος.