Γάζα: «Δεν υπάρχει ούτε υπόνοια δημοκρατίας» στο σχέδιο Τραμπ για το μέλλον της

Την ανησυχία της, αλλά και σφοδρή κριτική στο σχέδιο Τραμπ για όσα προβλέπει αναφορικά με τη διακυβέρνηση στη Γάζα, εκφράζει η Αν Ιφράν, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής και συγγραφέας του βιβλίου «A Short History of the Gaza Strip» (Σύντομη Ιστορία της Λωρίδας της Γάζας).

Σε συνέντευξή της στο γαλλικό δίκτυο France24, η Αν Ιφράν επισημαίνει ότι οι πρόνοιες του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα δεν δίνουν ελπίδες για δημοκρατική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα. Τόσο λόγω της δομής του διεθνούς «Συμβουλίου Ειρήνης», που στο μέλλον θα παραδώσει την εξουσία στην Παλαιστινιακή Αρχή, όσο και λόγω των ενδοπαλαιστινιακών διαιρέσεων.

Η ασάφεια στο σχέδιο Τραμπ είναι μέρος της στρατηγικής

Η Αν Ιφράν, λέκτορας Διεπιστημονικών Σπουδών Φυλής, Φύλου και Μετααποικιακών Σπουδών στο University College του Λονδίνου είναι σαφής: «Δεν υπάρχει ούτε υπόνοια δημοκρατίας» στο σχέδιο Τραμπ.

Μία μέρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την ειρήνη στη Γάζα και τις μεγαλοστομίες του Ντόναλντ Τραμπ για «παντοτινή ειρήνη», το μέλλον της Γάζας δεν είναι διασφαλισμένο, ούτε απαραίτητα ειρηνικό. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει φαίνεται απίθανο να αποδεχθεί ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα. Η Χαμάς, από την πλευρά της ούτε ηττήθηκε, όπως ήθελε το Ισραήλ, ούτε έχει αποποιηθεί κάποιον ρόλο για το μέλλον.

Μια απολιτίκ μεταβατική επιτροπή

Όσον αφορά το Συμβούλιο Ειρήνης και τη μεταβατική επιτροπή που θα κυβερνήσει αρχικά τη Γάζα, η Αν Ιφράν επισημαίνει ότι υπάρχει κενό πληροφόρησης για τη λειτουργία του. Προβλέπει ότι θα περιλαμβάνει καταρτισμένους Παλαιστίνιους και διεθνείς προσωπικότητες, αλλά δεν ξέρει κανείς πού εντάσσεται σε αυτή η Παλαιστινιακή Αρχή. Ούτε αν θα έχει ρόλο η Χαμάς. Επίσης, δεν ξέρει κανείς πώς θα επιλεγούν τα μέλη της, ούτε για τι χρονικό διάστημα θα διοριστεί. Ούτε, φυσικά, πώς θα γίνει η μετάβαση στο επόμενο στάδιο. Για τη Βρετανίδα καθηγήτρια, αυτή η ασάφεια είναι μέρος στρατηγική.

Επιπλέον, η εμπλοκή του Τόνι Μπλερ, μιας αμφιλεγόμενης προσωπικότητας για τη Μέση Ανατολή, δίνει ένα αποικιακό στίγμα στην όλη ρύθμιση. Η Αν Ιφράν επισημαίνει ότι η επιλογή του προκαλεί συγκρίσεις με τη Βρετανική Εντολή», η οποία κυβερνούσε την Παλαιστίνη για 30 χρόνια πριν από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948.

Άλλες επικρίσεις που εκφράζονται από Παλαιστινίους είναι ότι το σχέδιο Τραμπ μοιάζει με «τηλεχειρισμό της Γάζας». Δηλαδή η Γάζα θα κυβερνάται από ανθρώπους που ούτε προέρχονται ούτε ζουν στον παλαιστινιακό θύλακα. Επίσης, οι όροι του σχεδίου δεν περιλαμβάνουν πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τον θύλακα.

«Δεν θα δούμε τη Γάζα ελεύθερη από την κατοχή»

Η Αν Ιφράν εκτιμά ότι φαίνεται εξαιρετικά απίθανο να δούμε τη Γάζα ελεύθερη από την ισραηλινή κατοχή για πρώτη φορά από το 1967. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει αποκλείσει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.

Ωστόσο, αναγνωρίζει κάτι πραγματικό θετικό για τον λαό της Γάζας. Το σχέδιο Τραμπ διευκρινίζει ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα εκδιωχθούν από τον θύλακα.

Η ειδικός επισημαίνει επίσης πόσο προβληματική μπορεί να είναι η διακυβέρνηση της Γάζας από την Παλαιστινιακή Αρχή. Οι λόγοι είναι πολλοί. Εν πρώτοις, η Αρχή, που ελέγχεται από τη Φατάχ, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στον παλαιστινιακό λαό. Ο ηγέτης της, Μαχμούντ Αμπάς, εξελέγη πριν από 20 χρόνια και η θητεία του έχει λήξει προ πολλού.

Επίσης, η διακυβέρνησή στη Δυτική Όχθη δεν έχει ωφελήσει τους Παλαιστίνιους που ζουν εκεί. Εξακολουθούν να χάνουν εδάφη από τους Ισραηλινούς εποίκους και ο ισραηλινός στρατός εξακολουθεί να διοικεί τα κατεχόμενα εδάφη. «Η Παλαιστινιακή Αρχή είναι στην πραγματικότητα σε θέση να κάνει μόνο ό,τι της επιτρέπει το Ισραήλ», λέει η Αν Ιφράν. «Δεν μιλάμε για ανεξάρτητη κυβέρνηση. Αν αυτό είναι το καλύτερο μοντέλο που προσφέρουμε, δεν υπάρχει τίποτα πολύ καλό σε αυτό», σημειώνει.

Το μέλλον της Χαμάς στη Γάζα

Παρά το γεγονός ότι η γενική εντύπωση και επιδίωξη ήταν η Χαμάς να μην έχει κανένα ρόλο μελλοντικά στη Γάζα, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Η Αν Ιφράν επισημαίνει ότι ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιτρέψει στη Χαμάς, έστω προσωρινά, να διαχειριστεί την εσωτερική ασφάλεια στη Γάζα.

Επιπλέον, η Χαμάς δεν έχει συμφωνήσει να αφοπλιστεί. Σύμφωνα με τη Βρετανίδα επιστήμονα, δεν έχουν επιβεβαιωθεί οι αναφορές ότι η Χαμάς μπορεί να συμφωνήσει να παραδώσει την εξουσία με αντάλλαγμα αμνηστία. Για την Αν Ιφράν, το μόνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι «το Ισραήλ δεν έχει πετύχει τον δηλωμένο στόχο του να καταστρέψει τη Χαμάς. Το ίδιο το γεγονός ότι η ομάδα συμφώνησε σε κατάπαυση του πυρός δείχνει ότι διατηρεί κάποια εξουσία στη Γάζα».

Συνεπώς, προς το παρόν, η Χαμάς εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της συζήτησης.

Από πάνω αμερικανική επιβολή

Στην ερώτηση αν οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα θα έχουν λόγο στη διακυβέρνηση του θύλακα, η Αν Ιφράν αμφιβάλλει. Και εξηγεί γιατί.

Μεταξύ των Παλαιστινίων υπάρχει η διαίρεση ανάμεσα στη Χαμάς και τη Φατάχ. Επίσης, στη Γάζα τον Μάρτιο υπήρξαν διαμαρτυρίες κατά της Χαμάς. Επιπλέον, για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη ζητούν τον τερματισμό της ενδοπαλαιστινιακής διαίρεσης και απαιτούν εκλογές. Και η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας είναι τραγική. Ο θύλακας έχει σχεδόν καταστραφεί ολοσχερώς. «Είναι δύσκολο να ξεπεράσει κανείς τον τεράστιο αριθμό ανθρώπων που είναι τραυματισμένοι, πενθούντες, άστεγοι ή τραυματισμένοι», λέει η Αν Ιφράν.

Σύμφωνα με τη Βρετανίδα επιστήμονα, «δεν φαίνεται να υπάρχει καμία ένδειξη ότι η δημοκρατία θα παίξει ρόλο». Αντίθετα, με βάση όσα βλέπουμε από την παρούσα φάση της συμφωνίας εκεχειρίας, «οι ΗΠΑ είναι τελικά αυτές που έχουν την πραγματική ισχύ να επιβάλουν τις εξελίξεις».