Το σύνθημα «Go woke, go broke» έχει εξελιχθεί σε αγαπημένο μοτίβο της Δεξιάς, με στόχο μεγάλες χολιγουντιανές παραγωγές που κατηγορούνται ότι προωθούν «προοδευτικές αξίες».

Από τις ταινίες Marvel και το Charlie’s Angels μέχρι το Ghostbusters του 2016 και το Elio της Pixar, αρκετές ταινίες βρέθηκαν στο στόχαστρο για τη στροφή τους στη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οργανώθηκαν μποϊκοτάζ, τα οποία θεωρήθηκε ότι επηρέασαν τις πωλήσεις εισιτηρίων.

Το κλειδί βρίσκεται στην εκτέλεση

Ωστόσο, νέα μελέτη του αναλυτή κινηματογραφικών δεδομένων Στίβεν Φόλοουζ –συμβούλου του Guinness World Records και συγγραφέα της Horror Movie Report– δείχνει ότι δεν υπάρχει γενικός κανόνας. Όπως παρουσίασε στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Ζυρίχης, άλλοτε η «προοδευτική ατζέντα» ενισχύει, άλλοτε περιορίζει την απήχηση μιας ταινίας. Το κλειδί βρίσκεται στην εκτέλεση και στον τρόπο που εντάσσονται τα θέματα αυτά στην αφήγηση.

Η ανάλυση επισημαίνει ότι σε συγκεκριμένα είδη –όπως οι ταινίες τρόμου, τα αθλητικά δράματα και οι μουσικές βιογραφίες– οι ιστορίες με έντονο στοιχείο ταυτότητας ή η πολυπολιτισμική διανομή συχνά αποδεικνύονται κερδοφόρες. Παραδείγματα είναι τα Candyman, Rocketman και Creed III, όπου η διαφορετικότητα έδωσε νέα δυναμική.

Ο κώδωνας του κινδύνου των μεγάλων blockbuster

Αντίθετα, τα μεγάλα blockbusters και ιδιαίτερα οι σειρές με βαριά κληρονομιά, όπως ο Τζέιμς Μποντ, που τώρα ανανεώνεται μετά την εξαγορά του από την Amazon MGM, με νέο σκηνοθέτη και σεναριογράφο (Ντενί Βιλνέβ και Στίβεν Νάιτ αντίστοιχα). Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη και η αναζήτηση νέου πρωταγωνιστή μετά την αποχώρηση του Ντάνιελ Κρεγκ.

«Οι θεατές αντιδρούν αρνητικά όταν οι αλλαγές που σχετίζονται με την ταυτότητα θεωρούνται επιβεβλημένες και όχι οργανικά δεμένες με τον χαρακτήρα ή την ιστορία. Οι κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται όταν συμβαίνουν ταυτόχρονα πολλές αλλαγές»


Σύμφωνα με τον Φόλοουζ, η απομάκρυνση από την «πυρηνική μυθολογία» μπορεί να έχει σοβαρές οικονομικές συνέπειες. «Οι θεατές αντιδρούν αρνητικά όταν οι αλλαγές που σχετίζονται με την ταυτότητα θεωρούνται επιβεβλημένες και όχι οργανικά δεμένες με τον χαρακτήρα ή την ιστορία. Οι κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται όταν συμβαίνουν ταυτόχρονα πολλές αλλαγές. Η αλλαγή στη φυλή, το φύλο ή την εθνικότητα του Μποντ από μόνη της θα ήταν ήδη οικονομικά ριψοκίνδυνη, αλλά η σωρευτική επίδραση πολλών τέτοιων αλλαγών ταυτόχρονα επιδεινώνει τον κίνδυνο», προειδοποιεί ο Φόλοουζ.

Και προσθέτει: «Αυτό αντιπροσωπεύει ένα στοίχημα υψηλού ρίσκου με δισεκατομμύρια σε πιθανές απώλειες εσόδων».

Αναλύοντας πάνω από 10.000 ταινίες και περισσότερα από 4 εκατομμύρια σχόλια θεατών με τεχνικές μηχανικής μάθησης, κατέληξε ότι οι αντιδράσεις δεν είναι μονοδιάστατες. Οι νεότεροι θεατές, ιδιαίτερα των ταινιών τρόμου, είναι πιο δεκτικοί σε επανεφευρέσεις και λιγότερο αντιδραστικοί σε αλλαγές, ενώ σε μακροχρόνιες σειρές οι κίνδυνοι αυξάνονται όταν συσσωρεύονται πολλές ταυτόχρονες μεταβολές, όπως αλλαγή στη φυλή, το φύλο ή την εθνικότητα ενός εμβληματικού ήρωα.

Το τελικό συμπέρασμα; Δεν είναι οι «προοδευτικές αξίες» που καθορίζουν μόνες τους την επιτυχία ή την αποτυχία, αλλά η ισορροπία ανάμεσα στη «φρέσκο», την αυθεντικότητα και τον σεβασμό προς το κοινό.

*Με πληροφορίες από: The Guardian