Οκτώ χρόνια αφότου μεγάλες εταιρείες μόδας και περιοδικά δήλωσαν ότι δεν θα συνεργάζονταν πλέον με τον Τέρι Ρίτσαρτσον (Terry Richardson), μετά από μια σειρά καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση εναντίον του διάσημου φωτογράφου μόδας, τώρα αυτός φαίνεται να επιστρέφει. Το περιοδικό Arena Homme+ παρουσίασε το τελευταίο τεύχος του, με δύο εξώφυλλα που φωτογραφήθηκαν από τον Ρίτσαρτσον και ένα συνοδευτικό editorial.

Το ένα εξώφυλλο αποτελείται από την εικόνα ενός θαλάμου τουαλέτας με γκράφιτι και το κείμενο «Το πανκ ροκ κατέστρεψε τη ζωή μου». To άλλο εξώφυλλο είναι μια εικόνα μιας χαρτονένιας μάσκας με το πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ.

Με τίτλο For David, from Terry (Για τον Ντέιβιντ από τον Τέρι) οι φωτογραφίες χαρακτηρίζονται ως φόρος τιμής στον Αμερικανό σκηνοθέτη Ντέιβιντ Λιντς, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο.

Καμία απολογία εκ μέρους του

Η σχολιάστρια μόδας και ταυτότητας Caryn Franklin χαρακτηρίζει απογοητευτική την επιστροφή του Τέρι Ρίτσαρτσον στα περίπτερα. «Αναρωτιέμαι γιατί να επιτρέψουμε σε αυτόν τον άνθρωπο να επιστρέψει για να κάνει μια από τα ίδια, αφού ουσιαστικά δεν υπήρξε κανένας απολογισμός, καμία εξήγηση και καμία συγγνώμη από μέρους του» λέει.

Μιλώντας στον Guardian μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο Ashley Heath, ιδιοκτήτης και διευθυντής σύνταξης του Arena Homme+ και του αδελφού τίτλου POP, δήλωσε ότι θα ήθελε αρχικά να ξεκαθαρίσει ότι «η δημοσίευση αυτού του editorial δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση προσπάθεια αποκατάστασης της καριέρας του Τέρι Ρίτσαρτσον ως εμπορικού φωτογράφου μόδας, όπως υποστηρίζεται.

Κάτι για τον Ντέιβιντ Λιντς

«Η δουλειά δεν είναι σε καμία περίπτωση «μόδα»… Το περιοδικό εστιάζει επίσης σε περιεχόμενο που δεν είναι μόδα, και το κάνει για περισσότερα από τριάντα χρόνια. Το editorial του Τέρι Ρίτσαρτσον είναι ένας δυνατός, προσωπικός φόρος τιμής στον αείμνηστο Ντέιβιντ Λιντς. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο» συνεχίζει ο Ashley Heath.

»Πιστεύω ότι πρόκειται για σπουδαία, βαθυστόχαστη δουλειά, απαραίτητη σε αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή σε πολλά επίπεδα. Θα παρότρυνα οποιονδήποτε να κοιτάξει ολόκληρο το editorial, ειδικά αν ο Ντέιβιντ Λιντ σήμαινε κάτι για αυτόν. Σίγουρα είναι ένας ήρωας για εμάς στο Arena Homme+».

Η επιστροφή του Ρίτσαρτσον έρχεται σε μια εποχή που μια σειρά «λευκών ανδρών» έχουν διοριστεί δημιουργικοί διευθυντές σε οίκους μόδας

Arena HOMME+ / Instagram

Ο παράγοντας σοκ

Στο απόγειο της καριέρας του, ο Τέρι Ρίτσαρτσον ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους φωτογράφους μόδας στον κόσμο. Φωτογράφιζε τακτικά για το GQ και εργαζόταν σε διαφημιστικές καμπάνιες για μάρκες όπως η Gucci. Σκηνοθέτησε ποπ βίντεο για την Beyoncé και φωτογράφισε τον Μπαράκ Ομπάμα την παραμονή της επανεκλογής του το 2012.

Η δουλειά του ήταν γνωστή για τον παράγοντα σοκ και τακτικά παρουσίαζε μερικώς ντυμένες ή γυμνές γυναίκες, μερικές φορές προσομοιάζοντας ή εμπλεκόμενες σε σεξουαλικές πράξεις. Ένα βιβλίο και μια έκθεση του 2004 με τίτλο Terryworld περιελάμβανε αρκετές εικόνες μοντέλων παρέα με τον φωτογράφο, ο οποίος απέκτησε το παρατσούκλι «θείος Τέρι». Ο Ρίτσαρντσον ισχυριζόταν πάντα ότι οι λήψεις του ήταν συναινετικές.

Μέχρι το 2017 ο Ρίτσαρτσον αποσύρθηκε από την Condé Nast, εκδότη τίτλων όπως η βρετανική Vogue, ενώ οίκοι μόδας όπως ο Valentino έκοψαν επίσης τους δεσμούς μαζί του

Η εξαφάνιση και η συνέχεια των φωτογραφήσεων στο παρασκήνιο

Οι καταγγελίες για ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά του Ρίτσαρντσον ήρθαν για πρώτη φορά στο φως το 2001. Το 2010 η συγγραφέας και podcaster. Jamie Peck, θυμήθηκε μια φωτογράφηση με τον Ρίτσαρτσον όταν ήταν 19 ετών, κατά την οποία την πίεσε να εκτελέσει μια σεξουαλική πράξη. Μετά το άρθρο της Peck, πολλές ακόμη γυναίκες βγήκαν μπροστά και κατήγγειλαν κακοποίηση.

Μέχρι το 2017 ο Ρίτσαρτσον αποσύρθηκε από την Condé Nast, εκδότη τίτλων όπως η βρετανική Vogue, ενώ οίκοι μόδας όπως ο Valentino έκοψαν επίσης τους δεσμούς μαζί του. Τον Νοέμβριο του 2023, κατηγορήθηκε για σεξουαλική επίθεση με δύο αγωγές. Οι γνώστες της μόδας λένε ότι παρόλο που ο Ρίτσαρντσον μπήκε στη μαύρη λίστα, συνέχισε να εργάζεται σε διάφορα πρότζεκτ στο παρασκήνιο.

Τώρα φαίνεται να βγαίνει ξανά στο προσκήνιο. Τον Ιανουάριο, η μάρκα Enfants Riches Déprimés με έδρα το Παρίσι και το Λος Άντζελες κυκλοφόρησε μια καμπάνια που φωτογραφήθηκε από τον Τέρι Ρίτσαρτσον μαζί με ένα φωτογραφικό βιβλίο με τίτλο Rats at the Ritz. Οι εικόνες περιλαμβάνουν μια γυναίκα δεμένη με χειροπέδες σε μια μπάρα.

Ανδροκρατούμενη μόδα

Οι εικόνες του Τέρι Ρίτσαρτσον για το editorial του Arena Homme+ περιλαμβάνουν ένα παιδί που στέκεται πάνω σε ένα τζιπ κρατώντας ένα όπλο, και μια πόρτα που είναι σφραγισμένη με βίδες και τις λέξεις «Ο κόσμος δεν είναι πια ασφαλής» σκαλισμένες στο ξύλο.

Η επιστροφή του Ρίτσαρτσον έρχεται σε μια εποχή που μια σειρά «λευκών ανδρών» έχουν διοριστεί δημιουργικοί διευθυντές σε οίκους μόδας. Μια έκθεση του 2024 υπογράμμισε ότι μόλις το 24% των θέσεων εξουσίας στη μόδα, όπως η θέση του διευθύνοντος συμβούλου, κατέχεται από γυναίκες.

Η Sara Ziff, ιδρύτρια της Model Alliance, μιας ομάδας υπεράσπισης των μοντέλων στις ΗΠΑ, λέει ότι η επιλογή του «ανήθικου» Ρίτσαρτσον έναντι ταλαντούχων και ηθικών δημιουργών, πολλοί από τους οποίους είναι γυναίκες και έγχρωμοι, είναι «η παλιά φρουρά που προσπαθεί να δημιουργήσει αντιδράσεις σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί στην επικαιρότητα».

Εκπρόσωπος της Condé Nast δήλωσε, ωστσόσο, ότι ο όμιλος «δεν σχεδιάζει να συνεργαστεί μαζί του».

«Δεν υπάρχει πρόθεση για φτηνό σοκ»

Μετά από αντιδράσεις στο διαδίκτυο, το Arena Homme+ απενεργοποίησε τα σχόλιά του. Η στιλίστρια Jeanie Annan-Lewin λέει ότι η απόφαση του περιοδικού να συνεργαστεί με τον Ρίτσαρτσον και στη συνέχεια να αρνηθεί να συνεργαστεί με τους αναγνώστες υποδηλώνει ότι «δεν ενδιαφέρεται για τις γυναίκες».

Συμπληρώνει ότι το να μιλάει κανείς στον κλάδο έχει επιπτώσεις: «Ξέρω ότι δεν θα πάρω δουλειά με αυτά τα έντυπα». O Heath δήλωσε: «Η απόφαση για τη δημοσίευση σίγουρα δεν ελήφθη ελαφρά τη καρδία, συνειδητοποίησα ότι το editorial είναι ισχυρό εν μέρει λόγω της διαδρομής του ίδιου του Τέρι Ρίτσαρτσον.

»Δεν υπάρχει πρόθεση για φτηνό σοκ, όπως έχει υποστηριχθεί. Τούτου λεχθέντος, το έργο του Λιτς εξορύσσει το σκοτεινό υπογάστριο της αμερικανικής ζωής- το σεξ, η εξουσία, το χρήμα και το κακό είναι όλα κεντρικά θέματα. Στο editorial και στο εξώφυλλο του περιοδικού γίνεται ρητή αναφορά στο «τρομακτικό χωριό». Αυτή είναι η Αμερική του Τέρι Ρίτσαρτσον, είναι ο ευρύτερος κόσμος … και σίγουρα είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

«Αυτού του είδους η συμπεριφορά έχει εξομαλυνθεί από άνδρες φωτογράφους και μάρκες που λειτουργούν με την πεποίθηση ότι το σεξ πουλάει»

Τι λέει ο Τέρι Ρίτσαρτσον

H Franklin λέει ότι ο κλάδος πρέπει να πολιτικοποιηθεί περισσότερο. Επισημαίνοντας πώς το ανδρικό βλέμμα τροφοδοτεί τον μισογυνισμό, παρατηρεί: «Αυτού του είδους η συμπεριφορά έχει εξομαλυνθεί από άνδρες φωτογράφους και μάρκες που λειτουργούν με την πεποίθηση ότι το σεξ πουλάει. Τα κορίτσια και οι γυναίκες είναι αυτές που κάθε φορά πληρώνουν το τίμημα».

Εκπρόσωποι του Ρίτσαρτσον προσεγγίστηκαν από τον Guardian για να σχολιάσουν. Ο Ρίτσαρτσον έχει προηγουμένως αρνηθεί όλους τους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι οι σκληρές, σεξουαλικές εικόνες είναι απλώς μέρος του στυλ του και ότι οι ιστορίες είναι «γεμάτες μίσος και συκοφαντίες».

«Συνεργάστηκα με ενήλικες γυναίκες που συναινούσαν και είχαν πλήρη επίγνωση της φύσης του έργου και, όπως είναι τυπικό σε κάθε έργο, όλες υπέγραψαν συμφωνητικά», ανέφερε στην ίδια δήλωση. «Ποτέ δεν χρησιμοποίησα την προσφορά εργασίας ή την απειλή για να εξαναγκάσω κάποιον σε κάτι που δεν ήθελε να κάνει».

Ο Τέρι Ρίτσαρντσον δεν είναι ο μόνος που υποκινεί μια ήπια επανεκκίνηση. Την Τρίτη, ο ηθοποιός Κέβιν Σπέισι, ο οποίος έχει αντιμετωπίσει πολυάριθμες καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση, τιμήθηκε στις Κάννες με το βραβείο για το επίτευγμα ζωής του.

*Με στοιχεία από theguardian.com