Σε συνθήκες ακραίου διχασμού οι εκλογές στην Καταλονία

Στις κάλπες καλούνται περισσότεροι από 5,5 εκατ. Καταλανοί ψηφοφόροι την Πέμπτη, προκειμένου ναψηφίσουν για την ανάδειξη του νέου τους Κοινοβουλίου, σε μία εκλογική αναμέτρηση που επιβλήθηκε από την κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας, έπειτα από τα γεγονότα που ακολούθησαν τη μονομερή διεξαγωγή του δημοψηφίσματος την 1η Οκτωβρίου για την ανεξαρτησία της αυτόνομης αυτής περιφέρειας από τον κρατικό κορμό της χώρας της Ιβηρικής.

Η μέρα ωστόσο δε θυμίζει σε τίποτα την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που επικρατούσε τον Οκτώβριο κι η «κοινωνία μοιάζει να προσέρχεται στις κάλπες μουδιασμένη, ή τουλάχιστον συγκρατημένη», όπως τονίζει στο ΑΠΕ ο Ενρίκ Γκαλιέν, φοιτητής εργαζόμενος στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης.

Φυσικά υπάρχουν οι σημαίες ένθεν και ένθεν (οι esteladas των Καταλανών, και η εθνική σημαία), βεβαίως υπάρχει ο διχασμός, που εκφράζεται σε όλα τα επίπεδα, όμως η έσχατη σχάση στην καταλανική κοινωνία τώρα εκφράζεται πιο βουβά.

Με την αστυνομία να έχει κατακλύσει τους δρόμους, αλλά και τα δημόσια κτήρια και διακριτικά να επιτηρεί τα πάντα, τους πολιτικούς αρχηγούς της πτέρυγας που επιθυμεί την ανεξαρτησία στη φυλακή, ή στην εξορία των Βρυξελλών, οι πολίτες επιλέγουν να εκφρασθούν πιο προσεκτικά. Φανατισμένα μεν, αλλά χωρίς τις προηγούμενες ακρότητες -ιδίως οι νέοι, οι οποίοι εμφανίζονται στην συντριπτική πλειοψηφία τους να στηρίζουν την ανεξαρτησία.

Ο διχασμός στην κοινωνία της Καταλονίας εντοπίζεται ακόμη κι ηλικιακά. Οι παλαιότεροι, που είτε έχουν βιώσει, ή έχουν προλάβει να γνωρίσουν στα νιάτα τους τη δικτατορία του Φράνκο, όπως κι οι νέοι, όπως ο Γκαλιέν, επιθυμούν να δουν την Καταλωνία ελεύθερο κράτος. Οι πολίτες που καλύπτουν το ηλικιακό φάσμα μεταξύ των 30-50 ετών, που έζησαν την ευημερία της ευρωπαϊκής πορείας, ή αποτελούν γόνους των εσωτερικών μεταναστών από άλλες περιοχές της Ισπανίας, που αναζήτησαν καλύτερη ζωή και δουλειά στην Καταλονία, είναι πιο αδιάφοροι για την ανεξαρτησία, ή αντιτίθενται πλήρως σε αυτήν.

«Η μισή κυβέρνηση της Καταλονίας βρίσκεται στη φυλακή, ή στην εξορία. Η ίδια η κήρυξη εκλογών, που αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του Προέδρου της Καταλονίας, έγινε από τον Ισπανό πρωθυπουργό, μία ανώμαλη πράξη κατά παράβασιν κάθε νομοθεσίας. Επιβλήθηκε τρομοκρατία εναντίον πολιτικών για να μην εκφράζουν τις ιδέες τους, λογοκρίθηκαν κι εκφοβίσθηκαν μέσα ενημέρωσης, ακόμη ακόμη απαγορεύθηκαν και τα χρώματα καθαυτά, όπως το κίτρινο. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά απαγορεύθηκε σε οποιοδήποτε μέλος των εφορευτικών επιτροπών στα εκλογικά τμήματα να φορούν ρούχα κίτρινου χρώματος, ή που παραπέμπουν σε κάποιο σύμβολο», τονίζει ο Τζάουμε Φορές Λιάσατ, στέλεχος της κεντρικής επιτροπής της Esquerra Republicana, του ιστορικά αποσχιστικού κεντροαριστερού κόμματος, που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις αναμένεται να καταλάβει την πρώτη θέση.

Μολαταύτα, και τότε, αλλά και τώρα, οι Καταλανοί ψηφοφόροι καλούνται να αποφασίσουν μέσω μίας μονομερώς αποφασισμένης διαδικασίας. Γιατί και το δημοψήφισμα, και οι σημερινές εκλογές, αποφασίσθηκαν και στις δύο περιπτώσεις υπό το πρίσμα μίας ερμηνείας πέρα της Συνταγματικής αρχής, που έθεσε με ένταση τη διαφορά ανάμεσα στην ισχύ της νομιμότητας και στην υπερτέρηση της νομιμοποίησης.

Και στις δύο περιπτώσεις, αναμετρήθηκαν οι «σκληροπυρηνικοί» και η απολυταρχία τους, της Καταλανικής συγκυβέρνησης σε τοπικό, και της Ισπανικής κεντρικής κυβέρνησης σε εθνικό επίπεδο.

Τόσο στην περίπτωση του δημοψηφίσματος, όσο και στην τωρινή συγκυρία της εποπτείας από τη Μαδρίτη και των επιβεβλημένων εκλογών, υπό την πίεση ενός ιδιότυπου «κράτους εξαίρεσης» και οικονομικής ασφυξίας, οι μετριοπαθείς φωνές, όπως εκείνων που ανέπεμπαν προσωπικότητες όπως η δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντας Κολάου.

Όπως τονίζει στο ΑΠΕ ο Ιταλός ερευνητής του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ιστορίας του Νέου Πανεπιστημίου της Λισαβόνας και καθηγητής του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης Στίβεν Φόρτι, που ζει και διδάσκει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, «διαπιστώνεται κατά κύριο λόγο μία κόπωση στην κοινωνία, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα με το τι θα συμβεί από τις 22 Δεκεμβρίου και μετά στην περιοχή. Κυριαρχεί μεγάλη αναμονή αναφορικά με τα αποτελέσματα αυτών των εκλογών, που το δίχως άλλο μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «εξαιρετικές»».

Την Τετάρτη «νεκρή» ημέρα πριν τις εκλογές, οπότε τα κόμματα απαγορεύεται να κάνουν εκδηλώσεις και οι πολιτικοί αρχηγοί τους δηλώσεις, η μόνη δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε ήταν εκείνη που φιλοξενούσε το Periodic de Andorra, που έφερε την Esquera Republicana de Ctalunya και τους Ciutadans να δινουν μάχη για την πρωτοκαθεδρία και να αναδεικνύονται οι επικρατέστερες δυνάμεις στα δύο στρατόπεδα, καταλύοντας τον ιστορικό διπολισμό των Συντηρητικών του PDeCat, κληρονόμων της Convergencia i Unio’, που για πάνω από 25 χρόνια διοίκησε την περιοχή στην μετα-Φράνκο εποχή και των Σοσιαλιστών του PSC, που μόνο μετά το δημοψήφισμα έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν και πιθανώς να αναδειχθειθούν σε ρυθμιστική δύναμη -μέχρι που ο ηγέτης τους Μικέλ Ισέτα, να τρέφει ελπίδες ότι σε μία μετεκλογική παρτίδα συνασπισμών μπορεί να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Καταλωνίας. Πάντως, όλα τα αποτελέσματα των σφυγμομετρήσεων δείχνουν πως κανένα από τα κόμματα δεν κατορθώνει να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία των 68 εδρών που απαιτούνται.

«Είναι σαφές ότι το πλαίσιο των εκλογών είναι πολύ δύσκολο, όμως πιστεύω πως κοιτάζουμε το δέντρο και δεν βλέπουμε το δάσος. Εκείνο που διαφοροποιεί, κατ’ εμέ τηνCatalunya en Comu-Podem από την Bcomu στις δημοτικές εκλογές και την En Comu Podem στις περιφερειακές, είναι η απώλεια της ενέργειας των λαϊκών στρωμάτων που είχαν επιτρέψει τα προηγούμενα νικηφόρα αποτελέσματα της παράταξης», τονίζει από την πλευρά του ο Αντόνιο Γκόμεθ Βιλιάρ καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Παν/μιο της Βαρκελώνης και στέλεχος των En Comu Podem, αναφορικά με το ενδεχόμενο το κόμμα του να αποκομίσει πενιχρά αποτελέχσμσταμτα.

Το βέβαιο είναι, όπως τονίζει ο στο ΑΠΕ ο Ιταλός ερευνητής του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ιστορίας του Νέου Πανεπιστημίου της Λισαβόνας και καθηγητής του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης Στίβεν Φόρτι, που ζει και διδάσκει στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, πως «η καταλανική κοινωνία είναι ακραίως διχασμένη, όσο δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν κι αυτό είναι εμφανές μέσα στις ίδιες τις οικογένειες, μεταξύ των φίλων, μέσα στους τόπους εργασίας. Η κύρια επίπτωση του Proces της ανεξαρτησίας είναι το τέλος της συναίνεσης στην Καταλωνία. Ο εμφανής κίνδυνος που αναδύεται είναι η πιθανότητα να υπάρξει μία βαθιά ρήξη στην κοινωνία: κάτι που για να γεφυρωθεί θα χρειασθούν πολλά χρόνια».

in.gr