Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα προλαμβάνουν τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα;

Η ιδανική πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (ω-3 και ω-6) αποτελεί για χρόνια πεδίο έρευνας και αναπόσπαστο μέρος διεθνών διατροφικών συστάσεων για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Τα ω-3 λιπαρά οξέα βρίσκονται κατά κύριο λόγο στα ψάρια και τα θαλασσινά (π.χ., σαρδέλες, σολομός), ενώ πηγές φυτικής προέλευσης, τόσο των ω-3 όσο και των ω-6 λιπαρών οξέων, αποτελούν τα φυτικά έλαια, τα σπόρια, οι ανάλατοι ξηροί καρποί και οι μαλακές μαργαρίνες.

Οι διατροφικές συστάσεις βασίζονται κυρίως σε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, που έχει ως σκοπό τη διερεύνηση της επίδρασης διατροφικών παραγόντων κινδύνου σε νοσήματα μέσα από καλά σχεδιασμένες μελέτες.

Πρόσφατες συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις από ομάδα ερευνητών της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, έδειξαν τα εξής για κάθε 5% ενεργειακή πρόσληψη ω-6 πολυακόρεστων λιπαρών ως αντικατάσταση για κορεσμένα λιπαρά, ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου μπορεί να μειωθεί κατά 10%.

Όσον αφορά στα ω-3 λιπαρά οξέα από ψάρια και θαλασσινά, η καθημερινή πρόσληψη 100 mg μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά 15%, ενώ η επίδραση των ω-3 λιπαρών οξέων φυτικής προέλευσης στα καρδιαγγειακά νοσήματα δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί (εάν δηλαδή είναι προστατευτικά ή ουδέτερα).

Οι έως τώρα συστάσεις πρόσληψης από διεθνείς επιστημονικές εταιρείες είναι 6-10% επί της συνολικά προσλαμβανόμενης ενέργειας και το μεγαλύτερο ποσοστό να προέρχεται από τα ω-6 λιπαρά, όταν στοιχεία από τον ελληνικό πληθυσμό δείχνουν μια κατά προσέγγιση πρόσληψη της τάξεως του 5-7%.

Αν και είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τις επιδράσεις μεμονωμένων θρεπτικών συστατικών στην υγεία, ο κάθε ένας από εμάς παίρνει αποφάσεις καθημερινά για την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν πολλαπλά μακρο- και μικρο- θρεπτικά συστατικά σε διάφορες ποσότητες. Γι’ αυτό το λόγο, η έρευνα και οι διατροφικές πολιτικές και συστάσεις που βασίζονται σε τρόφιμα και ομάδες τροφίμων μπορεί να είναι πιο χρήσιμες στη σημερινή εποχή για να κατανοηθεί και να μειωθεί η πανδημία των χρόνιων παθήσεων.

Τόσο ο κάθε ένας από εμάς, όσο και οι φορείς χάραξης πολιτικής θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων με ισχυρές ενδείξεις για καρδιομεταβολικά οφέλη, όπως φρούτα, λαχανικά, ψάρια, ξηροί καρποί, δημητριακά ολικής αλέσεως, καθώς και φυτικά έλαια.

* Ο Αντώνης Ζαμπέλας είναι καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ η Ρενάτα Μίχα είναι Κλινική Διαιτολόγος/Διατροφολόγος, PhD, στη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Τμήμα Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.