Βαθύτερη ενοποίηση και πιο δημοκρατικούς θεσμούς προτείνουν Ευρωπαίοι ΥΠΕΞ

Στενότερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να βγει από την κρίση η ΕΕ ζήτησε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γκίντο Βέστερβελε, απηχώντας τις προτάσεις ομάδας έντεκα υπουργών Εξωτερικών η οποία επεξεργάζεται προτάσεις για το μέλλον της ΕΕ, την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα των οργάνων του και την εμβάθυνση των θεσμών.

«Οφείλουμε να υπερβούμε τις αδυναμίες στη θέσπιση του ευρώ και να συμπληρώσουμε την νομισματική μας ένωση μέσω μίας ακόμη στενότερης συνεργασίας στο οικονομικό, χρηματοοικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο», υπογράμμισε στον λόγο του στο Βερολίνο.

Στην ομιλία του ο Βέστερβέλε αναφέρθηκε στις προτάσεις που επεξεργάσθηκε τη Δευτέρα στη Βαρσοβία ομάδα μελετών για το μέλλον της ΕΕ, η οποία αποτελείται από τους υπουργούς Εξωτερικών 11 χωρών-μελών της (Γερμανία, Πολωνία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία).

• Διαβάστε την έκθεση της ομάδας (PDF)

Η κρίση στην ευρωζώνη, διαπιστώνει η ομάδα, προκάλεσε κρίση εμπιστοσύνης στην ΕΕ και προτείνει μέτρα για την ενδυνάμωση του ρόλου της Κομισιόν όπως και την άμεση εκλογή του επικεφαλής της από τους Ευρωπαίους πολίτες.

Οι εκλογές για το ευρωκοινοβούλιο πρέπει να γίνουν περισσότερο ευρωπαϊκές αντί να επικεντρώνονται στα εθνικά ζητήματα όπως γίνεται μέχρι σήμερα, σημειώνει η ομάδα. Προτείνουν δε οι υπουργοί να υπάρχει στις εκλογές του 2014 ένας κοινός υποψήφιος ανά πολιτική ομάδα.

Αυτές οι «περισσότερο ευρωπαϊκές εκλογές» θα οδηγήσουν σταδιακά στην απευθείας εκλογή προέδρου της Κομισιόν ο οποίος στη συνέχεια θα ορίζει ο ίδιος τα μέλη της «ευρωπαϊκής κυβέρνησης».

Μία άλλη πρόταση από την επιτροπή για την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης στην ΕΕ είναι η μεγαλύτερη ενασχόληση των εθνικών κοινοβουλίων σε έργο που αφορά την Ευρώπη.

Νέα εξωτερική πολιτική…

Στις προτάσεις της ομάδας των 11 επισημαίνεται και η ανάγκη «ουσιαστικής αναθεώρησης» του ρόλου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.

Σύμφωνα με τους υπουργούς, η πολιτική γειτονίας και ανάπτυξης της ΕΕ θα πρέπει να τεθεί υπό την εποπτεία της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης. Η ίδια υπηρεσία θα πρέπει να είναι επίσης επικεφαλής μιας νέας αμυντικής πολιτικής της ΕΕ η οποία θα δημιουργήσει και «ευρωπαϊκό στρατό».

Επί του παρόντος, η επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Κάθριν Άστον, πλαισιώνεται από δυο Επιτρόπους, τον επίτροπο για τη Διεύρυνση και Πολιτική Γειτονίας, Φούλε και τον Επίτροπο για την Ανάπτυξη, Πιλμπαγκς, οι οποίοι ελέγχουν ένα τεράστιο όγκο ευρωπαϊκών κονδυλίων με κατεύθυνση τα Δυτικά Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Σύμφωνα με το νέο μοντέλο που προτείνουν οι 11 υπουργοί, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης θα εποπτεύει δυο «δυνάμει» επιτρόπους για τα θέματα γειτονίας και διεθνούς βοήθειας.

Η έκθεση σημειώνει, επίσης, την ανάγκη για περισσότερες άτυπες συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ καθώς και την ανάγκη λήψης αποφάσεων για την εξωτερική και την αμυντική πολιτική με βάση την πλειοψηφία, προκειμένου να «μην μπορεί οποιοδήποτε κράτος-μέλος να παρεμποδίζει πρωτοβουλίες».

Προτείνει ακόμα τον έλεγχο των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων από μια «Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή».

…και οικονομική ενοποίηση

Σε ό,τι αφορά την οικονομική ενοποίηση, στις προτάσεις περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, το οποίο «θα επέτρεπε μεσοπρόθεσμα στην Ευρωζώνη να επιλύσει μόνη της τα δυνητικά προβλήματα στην οικονομική και νομισματική ένωση».

Το (μελλοντικό) ΕΝΤ θα είχε ως αφετηρία του τον ESM ο οποίος προορίζεται για την ενίσχυση μελών της ευρωζώνης που δοκιμάζονται από οικονομικά προβλήματα. Ο ESM θα τεθεί πλήρως σε λειτουργία από τα τέλη Οκτωβρίου.

Ακόμη προβλέπεται και η ενίσχυση του ρόλου των ευρωβουλευτών των χωρών της Ευρωζώνης στις αποφάσεις που την αφορούν.

Αλλαγές με αυξημένη πλειοψηφία

Οι αλλαγές που προτείνονται θα χρειαστούν πάντως αλλαγή των συνθηκών, μέχρι σήμερα μία χρονοβόρα και μάλλον επισφαλή πολιτικά διαδικασία λόγω της απόρριψης συνθηκών (το ευρωσύνταγμα στη Γαλλία το 2008, η συνθήκη της Λισαβόνας στην Ιρλανδία).

Η επιτροπή προτείνει για αυτό την άρση του κανόνα της ομοφωνίας κατά την επικύρωση των ευρωπαϊκών συνθηκών και αντ’αυτού την εισαγωγή ενός κανόνα αυξημένη πλειοψηφίας όπως συνέβη προσφάτως με τον ESM που χρειαζόταν τα 2/3 των χωρών μελών.

Η ομάδα των 11 υπουργών, που ξεκίνησε τις εργασίες της την άνοιξη, θα παρουσιάσει σύντομα τα πορίσματά της στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι και στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ