Μαθήματα ιστορίας: Η Daimler εισάγει το Turbo στο διεθνές motorsport (1921-1925)

Αυτά συνέβησαν πάνω στις στάχτες του Α’ παγκοσμίου πολέμου και πριν τις φλόγες της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, σε ένα γκρίζο νεφέλωμα των αρχών μιας πολύ σκληρής μεταπολεμικής δεκαπενταετίας, σε χρόνια που το οξυγόνο ήταν ελάχιστο για κάθε ανάσα της ζωής.

Όπως το θέαμα των αγώνων σε δημόσιους δρόμους -όπως στο σικελικό οδικό ιστό του αγώνα Targa Florio- ήταν μια διέξοδος για τους κατοίκους, η τεχνολογία στους αγώνες ήταν μια κάποια πρόοδος για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και για τους ανθρώπους τους. Ακόμα και για τις γερμανικές, τις δεμένες στο πόδι με τη σιδερένια μπάλα της συνθήκης των Βερσαλλιών, ήταν -όσο μπορούσε- ένα πεδίο ανάπτυξης, κάτι που άφηνε πίσω το παρελθόν.

Από το 1922 κιόλας, χιλιάδες μίλια μακριά από το σπαραγμό στο Αιγαίο, η μεταπολεμική γκρεμισμένη Γερμανία έστηνε ξανά στα πόδια του το γκρεμισμένο της αγωνιστικό πρόγραμμα – με την ιδέα να υιοθετήσει εκεί ακόμα και τεχνολογίες που είχε αναπτύξει στα χρόνια του πολέμου (1914-1918).

Μια από αυτές τις ιδέες ήταν η υπερτροφοδότηση στον κινητήρα (Turbo), την οποία είχε επινοήσει για να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης οξυγόνου στα μεγάλα υψόμετρα που πετούσαν τα μαχητικά της αεροσκάφη – πριν εξαπλωθεί, φυσικά, ο jet κινητήρας. Η ιδέα μεταφέρθηκε στους αγώνες από τον Paul Daimler, γιο του ιδρυτή της Daimler, Gottlieb.

Αυτή η ιδέα ουσιαστικά γέννησε μια ολόκληρη εποχή στην αγωνιστική ιστορία της Mercedes – την εποχή του Turbo, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920.

Η εποχή του Turbo (1921-1925)

Όπως συνέβαινε και στα χρόνια της σύρραξης μακριά από τις γραμμές πυρός, π.χ. στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα πρώτα χρόνια μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο -αρχές της δεκαετίας του 1920- στην Ευρώπη οι μόνες Mercedes που εκκινούσαν τους πρώτους μεταπολεμικούς αγώνες ήταν κάποιες προπολεμικές, στα χέρια εύπορων ιδιωτών όπως ο Κόμης Giulio Masetti.

Η Daimler-Motoren-Gesellschaft (Daimler MG) ξεκίνησε τη μηχανολογική, αγωνιστική της δραστηριοποίηση τροποποιώντας ορισμένα παλιά της αυτοκίνητα παραγωγής – τοποθετώντας πιο αεροδυναμικά αμαξώματα, ενώ κάτι ανάλογο έκανε και η Benz & Cie.

Η απαγόρευση συμμετοχής Γερμανών οδηγών σε διεθνείς αγώνες (απόρροια των γενικών περιορισμών που επεβλήθησαν στην ηττημένη χώρα του πολέμου) αποτέλεσε τροχοπέδη αρχικά για τη συμμετοχή της Mercedes στο motorsport – αντίθετα, όμως, με την απαγόρευση κατασκευής κινητήρων μαχητικών αεροσκαφών.

Η τεχνογνωσία, ειδικά για την υπερτροφοδότηση, μεταφέρθηκε αυτούσια στους κινητήρες των αγωνιστικών αυτοκινήτων της Daimler MG με πρωτοβουλία του Paul Daimler (ο οποίος το 1907 είχε αντικαταστήσει τον Wilhelm Maybach στη θέση του τεχνικού διευθυντή της εταιρείας και πλέον ήταν μέλος της διοίκησης) το 1921.

Στο τέλος εκείνου του έτους, ο Paul Daimler διαπίστωσε μια καλή ευκαιρία: την είσοδο, με μικρής χωρητικότητας κινητήρες Turbo, στην κατηγορία «voiturette» των ευρωπαϊκών αγώνων αυτοκινήτου, η οποία είχε όριο τα 1.500 κ.εκ.

Ήταν η πλήρης αντίθεση με τα χιλιάδες κυβικά εκατοστά των άλλων κατηγοριών, αλλά παράλληλα κι ένα καλό σκαλοπάτι για την εφαρμογή της τεχνολογίας υπερτροφοδότησης. Παράλληλα, αυτή ήταν μια κατηγορία γενικώς αποδεκτή και αξιόλογη στη Βρετανία και τη Γαλλία – σε άκρως ενδιαφέρουσες αγορές για τα «καθημερινά» αυτοκίνητα της Mercedes.

Έτσι λοιπόν, το αγωνιστικό τμήμα της Daimler MG πήρε ως σημείο εκκίνησης τον κινητήρα Μ68084, του μοντέλου παραγωγής 6/25 hp και τον τροποποίησε (αλλάζοντας τη διάμετρο / διαδρομή των εμβόλων) έτσι ώστε ο κυβισμός του να πέσει από τα 1.600 κ.εκ. ακριβώς στα 1.499,87 κ.εκ.

Ήταν κινητήρας με δύο εκκεντροφόρους επικεφαλής (κινούμενους από έναν εγκάρσιο άξονα) και 4 βαλβίδες, τοποθετημένες με διαφορετική κλίση σε κάθε κύλινδρο. Το μπουζί βρισκόταν στο κέντρο, ανάμεσα από τα δύο ζευγάρια βαλβίδων. Έτσι, με την τοποθέτηση του Turbo, η ισχύς του κινητήρα αυξήθηκε από τους 38,8 στους 64,3 ίππους. Αντίστοιχα, οι εκρήξεις ισχύος ανάγκασαν την Daimler MG να ενισχύσει και τα φρένα.

Έτσι λοιπόν, η Mercedes 6/40/65 hp έγινε στον αγώνα Targa Florio το 1922 το πρώτο αγωνιστικό αυτοκίνητο με κινητήρα Turbo που πήρε εκκίνηση σε διεθνή αγώνα, τερματίζοντας στα χέρια του Paul Scheef στην 3η θέση της κατηγορίας του.

Ταυτόχρονα, η Daimler MG συμμετείχε και με ένα προπολεμικό αγωνιστικό tourer, τη Mercedes 28/95 hp, στην οποία επίσης τοποθέτησε υπερτροφοδότηση, αγγίζοντας τους 140 ίππους. Τον αγώνα, πάντως, κέρδισε ο Κόμης Giulio Masetti, χρησιμοποιώντας την πολύ αποδοτικότερη Mercedes με την οποία ο Christian Lautenschlager είχε κερδίσει το Γαλλικό GP του 1914!

Η νίκη του Ιταλού Κόμη έμελλε να αφήσει ιστορία, κυρίως για ένα πανέξυπνο τέχνασμα. Στους αγώνες εκείνης της περιόδου, πολλές δεκαετίες πριν επινοηθεί ο όρος «χορηγός», κάθε χώρα αγωνιζόταν με το δικό της αγωνιστικό χρώμα. Έτσι, η Γερμανία είχε το λευκό και η Ιταλία το κόκκινο.

Οι Ιταλοί θεατές, επιθυμώντας με κάθε κόστος τη νίκη της εγχώριας μηχανολογίας, πετούσαν πέτρες ή έστηναν εμπόδια σε οποιοδήποτε ξένο αυτοκίνητο – καθώς, θυμίζουμε, αγώνες σαν τον Targa Florio διεξάγονταν σε δημόσιους δρόμους. Ο Κόμης Giulio Masetti τα απέφυγε όλα, βάφοντας τη Mercedes του κόκκινη!

Ωστόσο, το σημαντικό για τη Daimler MG ήταν ότι η Mercedes 6/40/65 hp, που τερμάτισε πιο πίσω, ξεκίνησε από τη Σικελία το 1922 μια σειρά πολύ σημαντικών υπερτροφοδοτούμενων αυτοκινήτων, που έμελλε τα επόμενα χρόνια να στολιστούν αμέτρητες φορές με δάφνινο στεφάνι.

Η tourer εκδοχή του αυτοκινήτου, η Mercedes 6/25/40 hp, ξεκίνησε να χρησιμοποιείται από το 1923 και υποδέχθηκε, για πρώτη φορά, έναν σπουδαίο μελλοντικό αστέρα εν τη γενέσει του. Ο Γερμανός Rudolf Caracciola, στα 22 του χρόνια τότε, είχε ξεκινήσει από τους αγώνες μοτοσικλετών ένα χρόνο νωρίτερα και μετά από τις επιτυχίες του σε αγώνες και με αυτοκίνητα, χτύπησε την πόρτα της Daimler MG κι εκείνη άνοιξε διάπλατα.

Στα πηδάλια της Mercedes 6/25/40 hp κέρδισε 11 νίκες το 1923, αποκομίζοντας με την οδηγική του δεξιότητα, ευφυΐα και ακρίβεια από την πρώτη του κιόλας χρονιά τον άτυπο τίτλο του «άρχοντα της βροχής» στα χείλη των θεατών και των αντιπάλων του οδηγών.

Μια μικρή παρένθεση εδώ – σχετική με τη Benz & Cie., τρία χρόνια πριν τη συγχώνευσή της με τη Daimler MG. Εκείνα τα χρόνια η Benz επένδυε περισσότερο στην εξέλιξη των αμαξωμάτων, παρά των κινητήρων. Στο εργοστάσιό της, στο Μάνχαϊμ, είχε δημιουργήσει το περίφημο «Teardrop» (δάκρυ), που πήρε το όνομά του από το αεροδυναμικό του σχήμα και τη μυτερή απόληξη της ουράς του.

Το πρόγραμμα καθυστέρησε λόγω έλλειψης πόρων και, παρά το επιτυχημένο του ντεμπούτο στο Ιταλικό GP της Monza (όπου κέρδισε την 4η και 5η θέση) και παρά τη βελτίωση από τις μετατροπές την επόμενη χρονιά, διεκόπη όταν η Benz συγχωνεύθηκε με τη Daimler MG το 1926 και η τελευταία ανέλαβε αποκλειστικά τις αγωνιστικές δραστηριότητες της νέας εταιρείας.

Πίσω στη Daimler MG. Στη Στουτγάρδη προς το τέλος του 1923 είχε έρθει η ώρα για τη διαδοχή του Paul Daimler – από έναν διάδοχο που έμελλε να γράψει ιστορία στην αυτοκίνηση και στους αγώνες: τον Ferdinand Porsche.

Ο νέος επικεφαλής σχεδιαστής των αυτοκινήτων της Daimler MG ξεκίνησε να σχεδιάζει, παράλληλα, και ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο για τον αγώνα Targa Florio του 1924 – ουσιαστικά μια παραλλαγή της 6/25/40 hp. Επιπλέον, πέραν των μετατροπών, αυτή τη χρονιά η Daimler MG έβαψε όλα της τα αγωνιστικά αυτοκίνητα κόκκινα!

Ο υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας απέδιδε τώρα 67,5 ίππους σε ατμοσφαιρική λειτουργία και 126 όταν έμπαινε το Turbo, αγγίζοντας οριακά τις 4.800 στροφές ανά λεπτό χωρίς το ρίσκο να εκραγεί!

Ο αγώνας Targa Florio αποτελούνταν από τέσσερις γύρους σε μια βασανιστικά στενή και τεχνική διαδρομή μήκους 108 χλμ. στην ορεινή Σικελία, έξω από το Παλέρμο, ενώ ένας πέμπτος γύρος αποτελούσε το Coppa Florio. Στον πρώτο γύρο, ο επικεφαλής είχε διαφορά μόλις 58 δευτερολέπτων από τον έκτο της γενικής κατάταξης.

Από τους 37 που εκκίνησαν, οι 21 τερμάτισαν τον Targa Florio και οι 16 τον Coppa Florio. Πρώτος, όλων, και στις δύο περιπτώσεις, ήταν ο 32χρονος Christian Werner της Mercedes (και 15ος -παρεμπιπτόντως- ο 33χρονος οδηγός Alfred Neubauer, που έμελλε να γράψει ιστορία ως διοικητής της Mercedes-Benz στις εποχές των «ασημένιων βελών» που θα ακολουθούσαν).

Δημοσίευμα της εποχής ανέφερε: «Οι πιο δύσκολοι των ευρωπαϊκών αγώνων, οι διάσημοι Targa Florio και Coppa Florio, που διεξήχθησαν στο σιρκουί του Madonie κοντά στο Palermo στις 27 Απριλίου, τελείωσαν με νίκη της παγκοσμίου φήμης γερμανικής φίρμας ‘Mercedes’.

Φέτος -το 1924- ο ανταγωνισμός ήταν ιδιαίτερα σκληρός, με 11 γερμανικά, 3 αυστριακά, 16 ιταλικά και 7 γαλλικά αυτοκίνητα στον αγώνα των 7.000 στροφών! Οι δρόμοι ήταν σε πολύ κακή κατάσταση και οι απαιτήσεις από τους οδηγούς, τα οχήματα και τα ελαστικά ήταν πολύ ιδιαίτερες».

Οι αγωνιζόμενοι εκείνες τις εποχές οδηγούσαν τα αγωνιστικά αυτοκίνητά τους μέχρι το σημείο της εκκίνησης του εκάστοτε αγώνα, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε ότι πριν τον αγώνα θα έπρεπε να είχαν διασχίσει οδικώς τη μισή Ευρώπη. Αλλά αυτό, για κάποιον οδηγό σαν τον Christian Werner, που ήταν οδηγός στο μέτωπο του Α΄παγκοσμίου πολέμου, πρέπει να έμοιαζε περισσότερο με διασκέδαση.

Το αυτοκίνητο που κέρδισε το Targa Florio χρησιμοποιήθηκε έπειτα και σε άλλους αγώνες του 1924, από Sprint μέχρι Αναβάσεις. Μάλιστα, ο Otto Salzer τοποθέτησε σε αυτό τον παλιό κινητήρα από το μονοθέσιο Grand Prix του 1914, προσθέτοντας και υπερτροφοδότηση. Ονόμασε «γιαγιά» το τέρας που δημιούργησε και κέρδισε τον αγώνα του Semmering το 1924!

Στο τέλος εκείνης της χρονιάς, ο Ferdinand Porsche είχε έτοιμη τη «Monza» -την πρώτη πλήρως σχεδιασμένη από εκείνον Mercedes και το πρώτο οκτακύλινδρο αγωνιστικό αυτοκίνητο της DMG. Το ντεμπούτο του, όμως, στο Ιταλικό GP του 1924, ήταν τραγικό.

Η λευκή, δίλιτρη «Monza», με τις τεράστιες πλευρικές γρίλιες της, αποδείχθηκε δύσχρηστη και προβληματική, αφαιρώντας τη ζωή του Κόμη Zborowski. Παρόλα αυτά, η Daimler MG προσπάθησε και κατάφερε να βελτιώσει το αυτοκίνητο, ώσπου δύο χρόνια μετά κέρδισε με τον Rudolf Caracciola το Γερμανικό GP για sportscars, στην πίστα AVUS.

Το τελευταίο σπουδαίο αγωνιστικό αυτοκίνητο της Daimler MG πριν τη συγχώνευση με τη Benz & Cie. εξελίχθηκε το 1925. Το 24/100/140 hp Mercedes Model K Racing Touring Car ήταν ένα εξακύλινδρο, βαρύ touring car, που απέδιδε 158 ίππους και τελική 124 χλμ./ώρα.

Αυτό αποτέλεσε το θεμέλιο για την δοξασμένη οικογένεια των περίφημων «λευκών ελεφάντων», των μεγάλων αγωνιστικών σπορ αυτοκινήτων της Mercedes-Benz, η οποία μόλις άνοιγε την αυλαία για την επταετή της παράσταση.

auto.in.gr