Αλλεργία

Οι αλλεργίες και το άσθμα αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, αφού
το 70% των παιδιών με άσθμα είναι αλλεργικά. Οι αλλεργίες δεν είναι κολλητικές.
Είναι κληρονομικές και τόσο συχνές ώστε οι ειδικοί σήμερα τις εντάσσουν στα
νοσήματα εκείνα που αποτελούν «πρόβλημα δημόσιας υγείας». Ένα στα τέσσερα παιδάκια
υποφέρει από κάποια μορφή αλλεργίας, ενώ οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ακόμη
πιο δυσοίωνες, αφού το ποσοστό αυτό αυξάνει κάθε χρόνο με δραματικούς ρυθμούς.
Η αλλεργία μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η πιο συχνή ηλικία
εκδήλωσής της όμως είναι η προσχολική και ακόμη περισσότερο η βρεφική. Αν το
παιδάκι σας έχει κληρονομήσει την αλλεργική προδιάθεση, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα
να ευαισθητοποιηθεί -να παράγει δηλαδή ειδικά αλλεργικά αντισώματα στα συνήθη
αλλεργιογόνα- στη βρεφική ηλικία. Η εξήγηση πιθανότατα είναι ότι στην ηλικία
αυτή το ανοσολογικό σύστημα (όπως όλα τα συστήματα του οργανισμού) είναι πιο
ανώριμο, πιο ευάλωτο και λιγότερο αποτελεσματικό.

Μορφές αλλεργικής νόσου

Η αλλεργία έχει διάφορα πρόσωπα και ονόματα και εξαρτάται από το σημείο του
σώματος στο οποίο εντοπίζεται και από το είδος του αλλεργιογόνου το οποίο ευθύνεται.
Αλλεργικές αντιδράσεις που εκδηλώνονται στη μύτη λέγονται ρινίτιδες και εκδηλώνονται
με φτέρνισμα, φαγούρα, μπούκωμα, καταρροή. Μερικά παιδάκια όμως μπορεί να έχουν
μόνο μπουκωμένη μύτη και μελανούς κύκλους κάτω από τα μάτια. Κάποια άλλα «ρουφούν»
συχνά τη μύτη τους, την ξύνουν ή έχουν κάποιο «τικ» στη μύτη ή στα χείλη.

Στα βρέφη η τυπική ρινίτιδα δεν είναι ιδιαίτερα συχνή και συνήθως εκδηλώνεται
με επίμονο μπούκωμα. Έτσι, δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί από το κοινό κρυολόγημα,
το οποίο μάλιστα στην ηλικία αυτή είναι πολύ συχνό. Οι αλλεργικές αντιδράσεις
στα μάτια λέγονται επιπεφυκίτιδες. Η επεπιφυκίτιδα χαρακτηρίζεται από κοκκίνισμα
των επιπεφυκότων. Την άνοιξη, η ρινίτιδα και η επιπεφυκίτιδα συχνά συνυπάρχουν
και λέγονται «εαρινός κατάρρους» -κάτι που συνήθως αρχίζει μετά τα έξι με επτά
χρόνια της ζωής του παιδιού. Οι αλλεργικές αντιδράσεις που εντοπίζονται στους
βρόγχους των πνευμόνων λέγονται άσθμα.

Οι αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα μπορεί να εμφανιστούν με διάφορες μορφές:

• Κνίδωση. Πρόκειται για ανάγλυφες κοκκινίλες
  που προκαλούν φαγούρα, παρουσιάζονται σε διάφορα σημεία του σώματος και αλλάζουν
  θέση. Μπορεί να εμφανιστούν στο στήθος και στη συνέχεια να μεταφερθούν στα
  πόδια ή οπουδήποτε αλλού.
• Αγγειοοίδημα Είναι μια μορφή κνίδωσης σε σημεία
  του σώματος με χαλαρούς ιστούς, όπως τα βλέφαρα, τα χείλη ή τα γεννητικά όργανα,
  όπου μαζεύεται πολύ υγρό κάτω από το δέρμα.
• Αναφυλαξία. Η αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί
  και ως γενικευμένη αντίδραση, στην οποία συμμετέχουν πολλά ζωτικά όργανα του
  οργανισμού. Λέγεται αναφυλαξία και είναι η πιο σοβαρή μορφή αλλεργικής αντίδρασης.
  Εκδηλώνεται με κνιδωτικά εξανθήματα, αγγειοοίδημα στα βλέφαρα, τα χείλη και
  τη γλώσσα, δύσπνοια από λαρυγγική απόφραξη ή βρογχοσπασμό, κοιλιακό άλγος,
  εμετό και απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Αυτό λέγεται αλλεργικό σοκ
  και είναι ό,τι πιο επικίνδυνο. Χρειάζεται άμεση επέμβαση του γιατρού ή καλύτερα
  άμεση μετάβαση στο νοσοκομείο.
• Έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα. Χαρακτηρίζεται
  από ξηρότητα δέρματος, εξανθήματα με ή χωρίς φυσαλίδες που περιέχουν υγρό
  και με απολέπιση.

Τροφική αλλεργία

Είναι η πιο συχνή αλλεργία που ταλαιπωρεί τα παιδάκια ηλικίας κάτω των τριών
ετών. Αιτία είναι το γάλα της αγελάδας, αφού μέχρι τον πέμπτο-έκτο μήνα αποτελεί
το αποκλειστικό «μενού» του παιδιού σας. Το παράδοξο όμως είναι ότι ακόμη και
αν θηλάζετε, το μωράκι σας μπορεί να αποκτήσει αλλεργία στο γάλα αγελάδας. Εκείνο
που ευνοεί την εκδήλωση αλλεργίας στο γάλα για ένα μωρό που θηλάζει είναι η
λήψη ξένου γάλακτος στο μαιευτήριο. Αν λοιπόν σκοπεύετε να θηλάσετε το μωρό
σας, ζητήστε από το προσωπικό του μαιευτηρίου να μην του δώσουν καθόλου ξένο
γάλα τα πρώτα ένα ή δύο εικοσιτετράωρα πριν ξεκινήσετε το θηλασμό. Αυτή η μικρή
ποσότητα ξένου γάλακτος μπορεί να ευαισθητοποιήσει το μωράκι σας και στη διάρκεια
του θηλασμού. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα περνούν μεσώ του θηλασμού στον οργανισμό
του μωρού σας και μπορεί να του προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Τα συμπτώματα

Η τροφική αλλεργία στα μωράκια μπορεί να εκδηλωθεί με αίμα και βλέννα στις
κενώσεις, με εμετό, με διάρροια, χωρίς πυρετό ή χωρίς να επηρεάζονται η γενική
του διάθεση και η όρεξη για φαγητό. Αλλες φορές πάλι μπορεί να παρουσιάσει αναφυλαξία,
αν του δώσετε ξένο γάλα όσο θηλάζει. Μετά τη διακοπή του θηλασμού και την έναρξη
λήψης ξένου γάλακτος, μερικά μωρά εμφανίζουν αναφυλαξία ή βρεφικό έκζεμα. Το
βρεφικό έκζεμα στα μωρά που δεν θηλάζουν εκδηλώνεται συνήθως πιο νωρίς. Με την
προσθήκη άλλων τροφών μετά τον πέμπτο-έκτο μήνα, το μωράκι σας μπορεί να παρουσιάσει
αλλεργία και σε αυτές. Τροφές που προκαλούν πιο συχνά αλλεργία στα βρέφη είναι
τα αβγά, το ψάρι, οι ξηροί καρποί, τα σιτηρά και δημητριακά.

Πρόληψη

Η πρόληψη της τροφικής αλλεργίας είναι ένα θέμα που απασχολεί γιατρούς και
ασθενείς εδώ και πολλά χρόνια. Επειδή οι αλλεργίες και το άσθμα είναι κληρονομικά
νοσήματα, ιδιαίτερες προσπάθειες για πρόληψη έχουν επικεντρωθεί σε βρέφη με
αλλεργικούς ή ασθματικούς γονείς. Αν και οι αλλεργικές παθήσεις δεν μπορούν
να προληφθούν εξ ολοκλήρου, πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν ότι υπάρχουν κάποια
μέτρα τα οποία μπορείτε να εφαρμόσετε, για να καθυστερήσετε ή να ελαττώσετε
την εμφάνιση της αλλεργίας στο μωράκι σας:

• Θηλάστε το μωράκι σας για τέσσερις με έξι μήνες. Αν, ωστόσο, δεν θηλάζετε
  ή δίνετε συμπλήρωμα και υπάρχει έντονο οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας, πείτε
  το στον παιδίατρο σας. Ενδεχομένως να σας συστήσει ένα υποαλλεργικό γάλα για
  τους πρώτους έξι μήνες.
• Μη δώσετε στο μωράκι σας στερεές τροφές πριν από τον έκτο μήνα. Μετά τον
  έκτο μήνα θα προσθέσετε μία μία τις τροφές, ώστε να διαπιστώσετε τυχόν αντιδράσεις.
  Λαχανικά, ρύζι, κρέας, φρούτα προστίθενται πρώτα, μετά σιτηρά και τελευταία
  αβγό και ψάρι.

Έχει αποδειχθεί ότι το διαιτολόγιο αυτό ελαττώνει ή καθυστερεί την τροφική
αλλεργία και την ατοπική δερματίτιδα σε βρέφη αλλεργικών γονέων. Ευτυχώς, τις
πιο πολλές φορές, οι τροφικές αλλεργίες αυτής της ηλικίας είναι παροδικές και
μελλοντικά ξεπερνιούνται. Ύστερα από ένα, δύο χρόνια το παιδάκι σας πιθανότατα
θα μπορεί να ανέχεται το γάλα και το αβγό. Αλλεργία στα φάρμακα παρατηρείται
στα μικρά παιδάκια, ωστόσο λιγότερο συχνά από ό,τι στους ενηλίκους. Αλλεργία
στα υμενόπτερα (μέλισσες, σφήκες) αρχίζει να εμφανίζεται από την παιδική ηλικία,
αν και λιγότερο συχνά και με πολύ καλύτερη γενικά πρόγνωση από ό,τι στους ενηλίκους.
Μια συνηθισμένη εικόνα που μπορεί να παρουσιάσει ένα αλλεργικό παιδί έχει ως
εξής: η αλλεργία εκδηλώνεται με βρεφικό έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) τους πρώτους
μήνες της ζωής. σταματά ύστερα από ένα, δύο χρόνια και στη συνέχεια το παιδάκι
μπαίνει σε μια φάση αναπνευστικής αλλεργίας με ρινίτιδα και άσθμα.

Όλα τα αλλεργικά συμπτώματα από τη μύτη, το δέρμα και τους πνεύμονες μπορεί
να επιβαρυνθούν ή και να προκληθούν εξ ολοκλήρου από διάφορους παράγοντες. Για
να εκδηλωθεί η αλλεργία, πρέπει να συνυπάρχουν η κληρονομική αλλεργική προδιάθεση
και ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες. Δυστυχώς δεν έχει βρεθεί ακόμη κάποια
αξιόπιστη μέθοδος για την πρόβλεψη εμφάνισης αλλεργικής νόσου στα παιδάκια.
Εκείνο πάντως που είναι γνωστό είναι ότι δεν θα εμφανίσουν αλλεργία όλα τα παιδάκια
αλλεργικών γονιών, ακόμα και αν έχουν κληρονομήσει την προδιάθεση. Η εκδήλωση
της αλλεργικής νόσου -με οποιαδήποτε μορφή- εξαρτάται μέχρι και 50% από παράγοντες
του περιβάλλοντος, γεγονός που δίνει αρκετά περιθώρια προληπτικής παρέμβασης.

Οι αιτίες

• Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως η ιγμορίτιδα,
  αλλά και λοιμώξεις, όπως το κρυολογήματα, είναι πολύ συχνή αιτία εκδήλωσης
  της αλλεργίας και του άσθματος.
• Οι καιρικές συνθήκες. Η απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας, ο κρύος αέρας και
  η υγρασία.
• Χημικές ουσίες όπως τα συντηρητικά και τα προσθετά των τροφών αλλά και σπρέι,
  κολόνιες, απορρυπαντικά. Επίσης, οι σκόνες στο περιβάλλον και οι οσμές της
  κουζίνας μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε ένα παιδάκι με αλλεργική προδιάθεση.
• Το κάπνισμα. Το παθητικό κάπνισμα τα πρώτα χρόνια της ζωής ευθύνεται για
  την εκδήλωση αλλεργίας και βρογχικού άσθματος σε μεγάλο αριθμό παιδιών.
• Διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως οι έντονες συγκινήσεις, Η υπερβολική
  χαρά ή λύπη, ο θυμός και το άγχος, το γέλιο η το κλάμα είναι όλα επιβαρυντικά
  στοιχεία για ένα αλλεργικό παιδάκι.
• Η άσκηση, ειδικά όταν γίνεται στο ύπαιθρο σε κρύο αέρα, μπορεί να προκαλέσει
  αλλεργική ή ασθματική κρίση.
• Η διατροφή.

health.in.gr