Ο γύρος της τζαζ σε 80 λεπτά

Tο νεανικό κοινό του Μεγάρου θα έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο ταξίδι στον κόσμο της τζαζ και το αστείρευτο ρεπερτόριό της, μέσα σε 80 μόλις λεπτά. Να διανύσει τη μοναδική διαδρομή της από τους αφρικάνικους ρυθμούς – που συνδέονται με τη γέννησή της – μέχρι σήμερα, να γνωρίσει τα διαφορετικά της στυλ στη διάρκεια του 20ού αιώνα (ραγκτάιμ, μπλουζ, μπούγκι-γούγκι, σουίνγκ, μπι-μποπ, κουλ τζαζ, φανκ, λάτιν κ.ά) και πολλούς από τους κορυφαίους εκπροσώπους τους, ακολουθώντας απλώς τον διακεκριμένο περκασιονίστα Αλέκο Χρηστίδη και την ομάδα του, Voyage Jazz Band, σε μια παράσταση γεμάτη ρυθμό, τραγούδι (με την εξαίρετη Πηνελόπη Τζανετάκη), φρεσκάδα και πολλά happenings. Μαζί με τον Αλέκο Χρηστίδη (τύμπανα), εμφανίζονται οι : Αντώνης Λαδόπουλος (σαξόφωνο), Αλέξανδρος Ορφανός (πιάνο) και Μάνος Λούτας (κοντραμπάσο).

Μια από τις μεγαλύτερες τζαζ επιτυχίες του 20ού αιώνα, το θέμα από τον «Ροζ Πάνθηρα» (1963) – την πασίγνωστη ταινία του Μπλέικ Εντουαρντς, σε μουσική του Αμερικανού κινηματογραφικού συνθέτη Χένρι Μαντσίνι (1924-1994) κι αργότερα δημοφιλές καρτούν – είναι το «εισιτήριο» για τον «Γύρο της τζαζ σε 80 λεπτά» που ο Αλέκος Χρηστίδης και η ομάδα του έχουν ετοιμάσει για τους νέους ακροατές του Μεγάρου. Με αφετηρία την Αφρική που έδωσε πρώτη το ρυθμό και το στίγμα της στη δημιουργία και την εξέλιξη της τζαζ μουσικής. Αλλά κι ένα πέρασμα από την Ευρωπαϊκή Θρησκευτική Μουσική με το «Amazing Grace», τον πιο γνωστό από τους ύμνους του χριστιανικού κόσμου – γραμμένο το 1779 από τον Άγγλο ποιητή και ιερωμένο Τζον Νιούτον – που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής εξαιτίας του κινήματος των μαύρων στις ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του ’60. Μαζί με πολλά άλλα αφρο-αμερικανικά θρησκευτικά σπιρίτσουαλς όπως το εμβληματικό «Rock my soul» που ακολουθεί (κομμάτι που πρωτοδημοσιεύτηκε στο Slave Songs of the U.S. το 1863). Αντιπροσωπευτικό του ραγκτάιμ, του πρώτου στυλ τζαζ που δημιουργήθηκε την περίοδο 1900-1915, είναι το επερχόμενο κομμάτι «Xylophonia» (1925) του Τζόζεφ Γκριν (1893-1939) που θα παιχτεί από σόλο ξυλόφωνο συνοδεία πιάνου. Η συνέχεια θα δοθεί με το «Stormy Monday» του Αμερικανού Τ- Bone Walker (1910-1975) που από πολλούς θεωρείται ο πρώτος παίκτης ηλεκτρικής κιθάρας στην ιστορία της μουσικής. Πρόκειται για ένα τυπικό μπλουζ του, όπως χαρακτηρίζεται το είδος που γεννήθηκε στις αφροαμερικανικές κοινότητες των Η.Π.Α. από την ανάμειξη αφρικανικών μουσικών στοιχείων με τα γκόσπελ, τα σπιρίτσουαλς, τους ύμνους του εμφυλίου πολέμου και άλλα μουσικά ιδιώματα.

Μετά από ένα παραδοσιακό μπούγκι γούγκι, ακολουθεί το «Sing Sing Sing» του Αμερικανο-σισιλιάνου τρομπετίστα και «βασιλιά του σουίνγκ», Λούις Πρίμα (1910-1978). Το εύθυμο και ρυθμικό σουίνγκ, που αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στην παραδοσιακή και στη μοντέρνα τζαζ, είναι στυλ που αυτονομήθηκε κι έγινε αναγνωρίσιμο κατά τη δεκαετία του ’30 στις ΗΠΑ. Ακολουθεί ένα κομμάτι Τap dancing (κλακέτες), που έχει τη ρίζα του στο συνδυασμό των παραδοσιακών ιρλανδέζικων και αγγλικών χορών με τους ρυθμούς της αφρικανικής παράδοσης: το «Cute» του Αμερικανού τρομπετίστα Νηλ Χέφτι (1922-2008), συνθέτη γνωστού από το μουσικό θέμα του τηλεοπτικού σήριαλ Batman των ‘60ς. Θα ακουστεί επίσης το περίφημο «It don’t mean a thing (if it ain’t got that swing)» του Ντιουκ Ελλινγκτον (1899-1974) που ο κορυφαίος Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας έγραψε το 1931. Πρόκειται για το πρώτο ίσως τραγούδι στην ιστορία της τζαζ που χρησιμοποιεί στον τίτλο του τον όρο «σουίνγκ».

Το Μπι μποπ (Βe Βop) της δεκαετίας του ’40, είδος που πήρε το όνομά του από τις ασυνάρτητες φράσεις με τις οποίες οι τραγουδιστές συνήθιζαν να αντικαθιστούν τα λόγια των τραγουδιών και τις φωνητικές μιμήσεις του ήχου των πνευστών, «εκπροσωπείται» από τον κορυφαίο σαξοφωνίστα Τσάρλι Πάρκερ (1920-1955) και το κομμάτι του «Donna Lee». Το Χαρντ μποπ (Ηard Bop) από τον σπουδαίο πιανίστα και συνθέτη Τελόνιους Μονκ (1917-1982) και το «Straight, no chaser» (1951). Η κουλ τζαζ – στυλ μοντέρνας τζαζ που αναπτύχθηκε στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου – από τον ιδιοφυή τρομπετίστα και συνθέτη Μάιλς Ντέιβις (1926-1991) με το «Milestones» του 1958. Ενώ η μπόσα νόβα, στυλ τζαζ με έντονες επιρροές από την βραζιλιάνικη samba, από τον «δικό» μας Μάνο Χατζιδάκι (1925-1994) και το «Πες μου μια λέξη», που τραγούδησε στην ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Αλίμονο στους νέους» το ντουέτο Δημήτρη Χορν-Μάρω Κοντού. Το στυλ φανκ από το «Watermelon Man» (1962) του μοναδικού Χέρμπι Χάνκοκ (1940-) που συνεχίζει να επεκτείνει τα όρια του τζαζ ρεπερτορίου περιλαμβάνοντας στη δουλειά του στοιχεία ροκ, σόουλ και ηλεκτρονικής μουσικής. Αλλά και το στυλ λάτιν τζαζ με το «Oye comο ova» του κυρίαρχου στο είδος Τίτο Πουέντε (1923-2000). Το «φιλελεύθερο» πνεύμα της τζαζ σηματοδοτεί και το (επίσημο) τέλος της εκδήλωσης μέσα από την απρόσμενη εκτέλεση του μουσικού θέματος του «Ροζ Πάνθηρα» σε διάφορες παραλλαγές του (σε στυλ μάμπο, τσα-τσα-τσα, ιταλικής ταραντέλας κ.ο.κ.).

O Αλέκος Χρηστίδης γεννήθηκε στη Γιουγκοσλαβία. Σε ηλικία 12 ετών άρχισε μουσικές σπουδές στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Φοίτησε στην «Ειδική Μουσική Ακαδημία του Κιέβου». Συνεργάστηκε με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Κιέβου και με την Ορχήστρα Μουσικής Δωματίου της Όπερας και του Μπαλέτου του Κιέβου. Παράλληλα είχε ενεργή παρουσία στο χώρο της τζαζ. Αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο του Κιέβου με δίπλωμα μηχανολόγου κι εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 1978, όπου και έλαβε δίπλωμα κρουστών από το Ωδείο Αθηνών (1983, τάξη Νίκου Κορατζίνου). Ως μέλος συγκροτημάτων σύγχρονης μουσικής έχει πάρει μέρος σε συναυλίες και ηχογραφήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό («MIDEM ’87», Νάπολη, Κόμο, Λονδίνο – Φεστιβάλ Ελληνικής Μουσικής, Κάννες, «Μουσικές Ημέρες Ορλεάνης ’87»). Έχει συμπράξει με την Ορχήστρα του Θεάτρου Μπολσόι, με τις Συμφωνικές Ορχήστρες των Καννών και του Βελιγραδίου και με τη Ρουμανική Κρατική Ορχήστρα σε πολλά Φεστιβάλ και μουσικές συναντήσεις («Διεθνείς Ημέρες Μουσικής», Φεστιβάλ Πάτρας, «Δημήτρια», Φεστιβάλ Πεντέλης, «Μουσικός Αύγουστος»). Από το 1982 έως το 1987 υπήρξε κορυφαίος στα κρουστά στην Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Από το 1987 έως το 1992 υπήρξε μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ ενώ από το 1992 έως σήμερα είναι κορυφαίος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Είναι μέλος της «Διεθνούς Ένωσης Κρουστών Οργάνων» (από το 1981), Πρόεδρος της «Πανελλήνιας Ένωσης Κρουστών» και ιδρυτικό μέλος του συνόλου ΣΕΙΣΤΡΟΝ (1997). Διδάσκει στο Ελληνικό Ωδείο από το 2000. Ο Αλέκος Χρηστίδης είναι ο πρώτος Έλληνας μουσικός που ερμήνευσε την Ψάφπα του Ιάννη Ξενάκη για σόλο κρουστά.