Νέα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα του «φαινομένου placebo»

Νέα Υόρκη: Τα εικονικά φάρμακα (placebo) φαίνεται πως μπορούν να έχουν ευεργετική δράση στον ασθενή, όχι μόνο όταν αυτός νομίζει ότι παίρνει ενεργό φάρμακο, αλλά ακόμα κι όταν έχει επίγνωση ότι κάνει χρήση εικονικού σκευάσματος, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική έρευνα.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Τεντ Κάπτσουκ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel Deaconess της Βοστόνης, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο επιστημονικό έντυπο PLoS ONE, διαπίστωσαν ότι τα placebo κάνουν συχνά τους ασθενείς να νιώθουν καλύτερα, ακόμα κι όταν γνωρίζουν την εικονική φύση του «φαρμάκου».

Περίπου το 60% μιας ομάδας 80 ασθενών που έπασχαν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, χρόνια πάθησς που χαρακτηρίζεται από κοιλιακά άλγη, ανέφεραν ότι ένιωθαν καλύτερα μετά την εν γνώσει τους θεραπεία με χορήγηση δύο εικονικών σκευασμάτων την μέρα επί τρεις εβδομάδες, έναντι ποσοστού 35% όσων ένιωσαν καλύτερα χωρίς να πάρουν κανένα φάρμακο, πραγματικό ή εικονικό. Επιπλέον, όσοι έπαιρναν το placebo, ανέφεραν σαφή βελτίωση της συμπτωματολογίας τους, ανάλογη σχεδόν με την αναμενόμενη βελτίωση από τη δράση ενεργών σκευασμάτων.

Τα εικονικά φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως στις έρευνες και τις κλινικές δοκιμές νέων φαρμάκων για να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα των τελευταίων. Στατιστικά, έχει καταγραφεί ότι κατά μέσο όρο το 30% έως 40% των ασθενών αναφέρουν ότι νιώθουν καλύτερα ή εμφανίζουν βελτίωση στα συμπτώματά τους, όταν παίρνουν -εν αγνοία τους- εικονικό σκεύασμα, κάτι που γενικά αποδίδεται στη δύναμη της αυθυποβολής και της θετικής σκέψης, στο ευρύτερο πλαίσιο των ψυχοσωματικών αλληλεπιδράσεων σε ένα οργανισμό.

Είναι όμως ουσιαστικά η πρώτη φορά που αποδεικνύεται ότι το placebo «δουλεύει» ακόμα κι όταν είναι γνωστή η πλασματική φύση του και είναι ξεκάθαρο στους ασθενείς ότι το εικονικό σκεύασμα δεν περιέχει καμία ενεργή φαρμακευτική ουσία.

Η πρωτότυπη μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό κέντρο Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.

Μεταξύ των ερευνητών ήταν η Δρ Έφη Κοκοτού, από το 2006 επίκουρη καθηγήτρια Γαστρεντερολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess του Χάρβαρντ, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1990).

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι το δείγμα ασθενών στο οποίο βασίστηκε η έρευνά τους, είναι αρκετά μικρό, γι’ αυτό θα πρέπει να γίνουν νέες έρευνες με περισσότερους εθελοντές.

Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε ο Δρ Κάπτσουκ, «τα ευρήματά μας δείχνουν ότι, πέρα από την επίδραση της θετικής σκέψης, ίσως υπάρχουν σημαντικά οφέλη από την ίδια εκτέλεση του ιατρικού ‘τελετουργικού’, δηλαδή από το γεγονός και μόνο ότι ο ασθενής παίρνει ένα φάρμακο, σαν να έκανε πραγματική θεραπεία».

ΑΠΕ-ΜΠΕ

health.in.gr