Λιγότερα από ό,τι νομίζαμε τα ανθρώπινα γονίδια, δείχνει η νέα καταμέτρηση
Λονδίνο: Το DNA του ανθρώπου περιέχει μόλις 20 έως 25 χιλιάδες λειτουργικά γονίδια, πολύ λιγότερα από τα 30 με 40 χιλιάδες που είχε δείξει η προηγούμενη καταμέτρηση, αναφέρει την Πέμπτη στο Nature η διεθνής κοινοπραξία που αναλύει το ανθρώπινο γονιδίωμα.
Λονδίνο: Το DNA του ανθρώπου περιέχει μόλις 20 έως 25 χιλιάδες λειτουργικά γονίδια, πολύ λιγότερα από τα 30 με 40 χιλιάδες που είχε δείξει η προηγούμενη καταμέτρηση, αναφέρει την Πέμπτη στο Nature η διεθνής κοινοπραξία που αναλύει το ανθρώπινο γονιδίωμα.
Είναι πλέον προφανές ότι η βιολογική πολυπλοκότητα του Homo sapiens δεν οφείλεται στον αριθμό των γονιδίων του -υπάρχουν σκουλήκια και φυτά που διαθέτουν περισσότερα.
«Εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε και πολύ εντυπωσιακοί σε σχέση με τον ανταγωνισμό» σχολιάζει ο Φράνσις Κόλινς, επικεφαλής του Προγράμματος για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα και ένας από τους συγγραφείς της δημοσίευσης.
Πιο σημαντικός από τον αριθμό των γονιδίων φαίνεται ότι είναι ο τρόπος με τον οποίο ελέγχεται η λειτουργία των γονιδίων αυτών. «Κάθε γονίδιο μπορεί να χρησιμοποιείται με μια ποικιλία διαφορετικών τρόπων, ανάλογα με το πώς ρυθμίζεται [η λειτουργία του]» εξηγεί ο Τιμ Χάμπαρτ του Ινστιτούτου Sanger στη Βρετανία, το οποίο συμμετείχε στην έρευνα.
Λιγότερα, ακόμα λιγότερα
Πριν από μια δεκατία, οι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι ο άνθρωπος διαθέτει περίπου 100.000 γονίδια.
Η εκτίμηση έπεσε στα 30.000 με 40.000 γονίδια το 2001, αφότου δημοσιεύτηκε το προσχέδιο της ανθρώπινης γενετικής αλληλουχίας, της αλληλουχίας των τεσσάρων διαφορετικών μορίων (βάσεις Α,Τ,C,G) που σχηματίζουν τη γενετική πληροφορία όπως τα γράμματα σχηματίζουν λέξεις. Η νέα ανάλυση βασίστηκε στην ακτιβέστερη αλληλουχία που δημοσιεύτηκε το 2003.
Όπως προέκυψε από τη νέα ανάλυση, πολλές αλληλουχίες που αρχικά είχαν καταμετρηθεί ως ανεξάρτητα γονίδια στην πραγματικότητα ήταν μη λειτουργικά αντίγραφα πραγματικών γονιδίων, και σε ορισμένες περιπτώσεις το ίδιο γονίδιο είχε καταμετρηθεί δύο ή περισσότερες φορές.
Το ανθρώπινο DNA είναι γεμάτο από τέτοια επαναλαμβανόμενα τμήματα, των οποίων η αλληλουχία είναι τεχνικά δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια.
Πάντως ο αριθμός των ανθρώπινων γονιδίων είναι απίθανο να μειωθεί περαιτέρω, καθώς ανεξάρτητες εργαστηριακές αναλύσεις έχουν ήδη επιβεβαιώσει την ύπαρξη 19.599 γονιδίων.
Συγκριτικά ο νηματώδης σκώληκας C.elegans, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο πειραματόζωο, διαθέτει 19.500 γονίδια, ενώ η Arabidopsis thaliana, ένα μικρό φυτό στην οικογένεια της μουστάρδας, έχει 27.000 γονίδια.
Όπως εξηγεί ο Κόλινς, σε σχέση με αυτούς τους απλούστερους οργανισμούς ο άνθρωπος διαθέτει περισσότερα γονίδια με πολλαπλές λειτουργίες, δηλαδή γονίδια που περιέχουν την πληροφορία για την παραγωγή δύο ή και περισσότερων πρωτεΐνών. Η βιολογική πολυπλοκότητα, εξάλλου, δεν πηγάζει μόνο από τον αριθμό των πρωτεΐνών, αλλά και από την αλληλεπίδρασή τους.
Το επόμενο βήμα για τους επιστήμονες που μελετούν το ανθρώπινο γονιδίωμα είναι να εντοπίσουν τις «ρυθμιστικές αλληλουχίες» που ελέγχουν την ενεργότητα του κάθε γονιδίου και καθορίζουν τη χρήση του την κάθε δεδομένη στιγμή.