Υπάρχει ζωή χωρίς social media; Όλος ο κόσμος παρακολουθεί τα παιδιά της Αυστραλίας

Η Τετάρτη είναι μια σημαντική μέρα σε ένα πείραμα που παρακολουθεί όλος ο πλανήτης: τα παιδιά και οι έφηβοι στην Αυστραλία ξύπνησαν χωρίς πρόσβαση στα social media, ένα μέτρο που δοκιμάζεται για πρώτη φορά παγκοσμίως προκειμένου να προστατεύσει τους ανηλίκους από τους εθιστικούς αλγορίθμους, το διαδικτυακό bullying και τη σεξουαλική παρενόχληση.

Οι δέκα πλατφόρμες που επηρεάζονται από το μέτρο -Instagram, Facebook, Threads, Snapchat, YouTube, TikTok, Kick, Reddit, Twitch and X- δεσμεύτηκαν να κάνουν έξωση στους χρήστες κάτω των 16 ετών, αν και δεν αποδέχτηκαν το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι το Διαδίκτυο θα γίνει πιο ασφαλές.

Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανίζι δήλωσε πως είναι μια «μέρα περηφάνιας» για τη χώρα του. «Είναι η μέρα που οι οικογένειες της Αυστραλίας παίρνουν πίσω την εξουσία των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας» δήλωσε σύμφωνα με το CNN. Αναγνώρισε πάντως ότι η αλλαγή «δεν θα είναι απλή».

Ο νόμος υποχρεώνει τις πλατφόρμες να αποδείξουν ότι έλαβαν «λογικά μέτρα» για την απενεργοποίηση των λογαριασμών που ανήκουν σε χρήστες κάτω των 16 ετών, σε διαφορετική περίπτωση αντιμετωπίζουν πρόστιμα έως 49,5 εκατ. δολαρίων Αυστραλίας (28,2 εκατ. ευρώ).

Κάποια παιδιά αναμένεται να χρησιμοποιήσουν δίκτυα VPN ή άλλα μέσα για να ξεφύγουν από την απαγόρευση –ορισμένα με την άδεια των γονιών τους- δεν θα αντιμετωπίσουν όμως συνέπειες.

Τι κάνουν οι πλατφόρμες

• Το Snapchat θα απενεργοποιήσει τους λογαριασμούς παιδιών και εφήβων για τρία χρόνια ή μέχρι να κλείσουν τα 16 έτη.
• Το YouTube θα αποσυνδέσει αυτόματα τους λογαριασμούς στις 10 Δεκεμβρίου. Δεν θα είναι δημόσια ορατοί, ωστόσο τα δεδομένα τους θα παραμείνουν αποθηκευμένα ώστε να μπορούν να τους ενεργοποιήσουν οι χρήστες όταν γίνουν 16. Τα παιδιά θα μπορούν πάντως να βλέπουν βίντεο στο YouTube χωρίς να είναι συνδεδεμένα στους λογαριασμούς τους.
• Το TikTok θα απενεργοποιήσει τους λογαριασμούς στο 10 Δεκεμβρίου. Το περιεχόμενο αυτών των λογαριασμών δεν θα είναι δημόσιο ορατό. Η πλατφόρμα καλεί μάλιστα τους γονείς που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είπαν ψέματα για την ηλικία τους όταν άνοιξαν λογαριασμό να το αναφέρουν.
• Το Twitch, πλατφόρμα live streaming που έχει γίνει δημοφιλής στους gamer, δεν θα δημιουργεί νέους λογαριασμούς για χρήστες κάτω των 15 από τις 10 Δεκεμβρίου, ωστόσο οι υφιστάμενοι λογαριασμοί δεν θα απενεργοποιηθούν πριν από τις 9 Ιανουαρίου.
• Η Meta άρχισε ήδη από τις 4 Δεκεμβρίου να απενεργοποιεί τους λογαριασμούς ανηλίκων στο Facebook, το Instagram και το Threads. Οι χρήστες θα μπορούν να κατεβάσουν τα δεδομένα τους ή να ενεργοποιήσουν εκ νέους τους λογαριασμούς όταν κλείσουν τα 16.
• Το Reddit ανέφερε ότι θα παγώσει τους λογαριασμούς χρηστών κάτω των 16 ετών και θα εμποδίσει το άνοιγμα νέων.
• Το X δεν έχει διευκρινίσει πώς θα εφαρμόσει την απαγόρευση, την οποία κατήγγειλε ως παραβίαση της ελευθερίας του λόγου.
• Το Kick, πλατφόρμα live streaming παρόμοια με το Kick, δεν απάντησε στις ερωτήσει του CNN.

Οι πλατφόρμες που εξαιρούνται

Η αυστραλιανή κυβέρνηση παρέθεσε μια λίστα με πλατφόρμες για τις οποίες δεν ισχύει η απαγόρευση, τουλάχιστον ακόμα: Discord, GitHub, Google Classroom, LEGO Play, Messenger, Pinterest, Roblox, Steam and Steam Chat, WhatsApp και YouTube Kids.

Πολλοί Αυστραλοί παραξενεύτηκαν με την εξαίρεση της πλατφόρμας παιχνιδιών Roblox, για την οποία υπάρχουν καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης παιδιών.

Ωστόσο η επίτροπος Ψηφιακής Ασφάλειας Τζούλι Ίνμαν Γκραντ δήλωσε ότι είχε επαφές με το Roblox τον Ιούνιο και η πλατφόρμα λανσάρει νέους ελέγχους στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ολλανδία, ενώ οι υπόλοιπες χώρες θα ακολουθήσουν τον Ιανουάριο.

Οι χρήστες θα πρέπει να πιστοποιούν την ηλικία τους για να ενεργοποιήσουν τη λειτουργία συζητήσεων και θα μπορούν να συνομιλούν μόνο με χρήστες παρόμοιας ηλικίας.

Πώς επιβεβαιώνεται η ηλικία;

Μέχρι σήμερα, οι χρήστες καλούνταν να δηλώνουν την ηλικία τους για τη δημιουργία των λογαριασμών τους. Στο εξής όμως οι πλατφόρμες θα πρέπει να την επιβεβαιώνουν.

Αυτό έχει προκαλέσει ενστάσεις από κάποιους ενήλικους, οι οποίοι είχαν δηλώσει μικρότερη ηλικία και τώρα ανησυχούν ότι θα πρέπει να επιβεβαιώσουν πότε γεννήθηκαν.

Ωστόσο η Δοκιμή Τεχνολογίας Επιβεβαίωσης Ηλικίας που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα φέτος έπεισε την κυβέρνηση ότι οι έλεγχοι μπορούν να πραγματοποιούνται χωρίς να παραβιάζεται η ιδιωτικότητα.

Οι πλατφόρμες επιβεβαιώνουν την ηλικία από video selfies των χρηστών, από διευθύνσεις email ή επίσημα έγγραφα.

Πώς αντιδρούν οι νέοι;

Ορισμένοι στρέφονται σε πλατφόρμες που δεν καλύπτονται από την απαγόρευση.

Το Yope, πλατφόρμα ανταλλαγής φωτογραφιών, ανέφερε ότι απέκτησε 100.000 νέους χρήστες στην Αυστραλία το διάστημα πριν από την απαγόρευση. Το Lemon8, το οποίο θυμίζει το TikTok και ανήκει στην ίδια εταιρεία, την κινεζική ByteDance, προωθείται επίσης ως εναλλακτική λύση.

Το Lemon8 ανέφερε πάντως ότι θα συμμορφωθεί με τη νέα νομοθεσία παρόλο που δεν περιλαμβάνεται στη μαύρη λίστα. Το Yope ανέφερε στο CNN ότι δεν έχει λόγο να συμμορφωθεί επειδή δεν επιτρέπει την ανταλλαγή μηνυμάτων με αγνώστους.

Το γεγονός ότι η μαύρη λίστα είναι ρευστή και οι εναλλακτικές λύσεις πληθαίνουν οδήγησε σε επικρίσεις ότι η κυβέρνηση ξεκίνησε έναν πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει.

Κοινωνική λειτουργοί και ομάδες στήριξης ανησυχούν στο μεταξύ ότι τα παιδιά που βασίζονται στα social media για να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή μπορεί να καταλήξουν σε πιο επικίνδυνες γωνιές του Διαδικτύου, στις οποίες δεν υπάρχουν κανόνες.

Και τώρα;

Η αυστραλιανή κυβέρνηση σκοπεύει να εξετάσει πώς θα αλλάξει η ζωή των παιδιών μετά την απαγόρευση.

«Θα κοιτάξουμε παράγοντες όπως το εάν τα παιδιά κοιμούνται περισσότερο, αν αλληλεπιδρούν περισσότερο μεταξύ τους. Μειώθηκε η χρήση αντικαταθλιπτικών; Διαβάζουν περισσότερα βιβλία; Βγαίνουν περισσότερο έξω για σπορ;» δήλωσε η επίτροπος Ψηφιακής Ασφάλειας Ίνμαν Γκραντ.

Πρόσθεσε πάντως ότι η κυβέρνηση θα επαγρυπνεί και για παρενέργειες.

«Στρέφονται σε πιο σκοτεινές περιοχές του παγκόσμιου ιστού; Και ποιες είναι οι συνέπειες;» είπε.

Με την επίτροπο θα συνεργαστούν στη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων έξι ειδικοί του Εργαστηρίου Κοινωνικών Μέσων του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Την όλη διαδικασία θα επιβλέπει μια ανεξάρτητη Ακαδημαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα 11 ειδικών από τος ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία.

Το Στάνφορντ διαβεβαίωσε ότι θα δημοσιεύσει λεπτομέρειες για την προσέγγισή του, τις μεθόδους και τα ευρήματα.

Όπως ανακοίνωσε το πανεπιστήμιο, «ελπίζουμε ότι οι ενδείξεις που θα συγκεντρωθούν θα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τη λήψη αποφάσεων από άλλες χώρες».