Το Πούλιτζερ της μικρής μας πόλης

Ο15χρονος Rio Wojtecki μπήκε στο στόχαστρο του σερίφη Κρις Νόκο στο Pasco της Φλόριντα έναν χρόνο μετά τη σύλληψή του για κλοπή μοτοποδηλάτου μαζί με έναν φίλο του. Από τον Σεπτέμβριο του 2019 ως τον Ιανουάριο του 2020 οι βοηθοί του σερίφη μπήκαν στο σπίτι του εφήβου 21 φορές για αιφνιδιαστικό έλεγχο, αναζητώντας κυρίως συνεργούς. Οι ίδιοι άλλωστε παραδέχονται σε βίντεο που δημοσιοποιήθηκαν ότι ο 15χρονος δεν είναι ταραξίας – απλώς «στόχος» και πρέπει να τον παρακολουθούν. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι σήμερα το γραφείο του σερίφη έχει διενεργήσει 12.500 παρόμοιους ελέγχους, σύμφωνα με το ερευνητικό ρεπορτάζ που υπογράφουν οι Κάθλιν ΜακΓκρόρι και Νιλ Μπέντι στην εφημερίδα «Tampa Bay Times».

Ηταν μάλιστα το πρώτο από μια σειρά μακροσκελών άρθρων και δημοσιεύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Targeted» (διαθέσιμο πλέον στο projects/tampabay.com). Θα ακολουθούσαν άλλα δύο, μέσω των οποίων αποκάλυπταν μεθοδικά τη λειτουργία ενός προγράμματος προσωπικών δεδομένων, προορισμένου να αποθηκεύει εγκληματολογικά προφίλ για εκατοντάδες πολίτες. Με βάση τις οδηγίες χρήσεως που δημιούργησε ο σερίφης, οι χαμηλοί βαθμοί των μαθητών, η κακοποίησή τους στο σχολείο και η χρήση social media ήταν ενδείξεις «μελλοντικής εγκληματικής συμπεριφοράς». «Είναι μία από τις χειρότερες περιπτώσεις που έχω αντιμετωπίσει στη διαδρομή μου» δήλωσε ο Ντέιβιντ Κένεντι, καθηγητής Εγκληματολογίας στο Κολέγιο Ποινικής Δικαιοσύνης John Jay, η έρευνα του οποίου αναφέρεται στον οδηγό του Νόκο: «Συνδυασμός της ψευδοεπιστήμης με την κακή αστυνόμευση. Και πλήρης έλλειψη κοινής λογικής ή ανθρωπιάς».

Για αυτή τη σειρά άρθρων οι δύο δημοσιογράφοι κέρδισαν προχθές το βραβείο Πούλιτζερ Τοπικού Ρεπορτάζ, επειδή «με τη χρήση πηγών και τη δημιουργική αφήγηση αποκάλυψαν πώς ένας ισχυρός σερίφης, με πολιτικές διασυνδέσεις, «έχτισε» μια μυστική επιχείρηση συλλογής πληροφοριών που στρέφεται εναντίον των κατοίκων». Η εφημερίδα στην οποία εργάζονται, γνωστή μέχρι το 2011 ως «St Petersburg Times», έχει αποσπάσει 13 βραβεία Πούλιτζερ από το 1964.

Οι συνυποψήφιοί τους προέρχονταν από άλλα δύο αμερικανικά Μέσα. Η συντακτική ομάδα του «Post and Courrier» από το Τσάρλεστον επιλέχθηκε για τη «φιλόδοξη έρευνά της σχετικά με το επίπεδο στάθμης του νερού στην πόλη τους, το οποίο ανέβαινε ταχύτερα απ’ ό,τι πριν και… τις προκλήσεις από την κλιματική αλλαγή». Ο Τζακ Ντόλαν και η Μπρίτνι Μέτζια των «Los Angeles Times», επειδή «εξέθεσαν τις αδυναμίες του συστήματος υγείας στην κομητεία του Λος Αντζελες, οι οποίες προκαλούσαν μακροχρόνια αναμονή για ασθενείς, ώστε ορισμένοι να πεθάνουν πριν κλείσουν ραντεβού».

Είναι η δημοσιογραφία που χτίζεται στις βάσεις μιας «κουλτούρας της αποστολής» (calling), όπως θέλουν να την αποκαλούν οι Αμερικανοί. Η δημοσιογραφία που ξεκινάει από την αρχή της επιθυμίας για να αναμετρηθεί με την αρχή της πραγματικότητας. Που αμφισβητεί τις δικές της βεβαιότητες πριν καταγράψει τις αλήθειες και ξορκίζει τον εντυπωσιασμό από τον τίτλο ως το υστερόγραφο. Είναι αποκαλυπτική, επειδή αποφεύγει την «αποκάλυψη» των social media. Απευθύνεται στην κοινότητα, επειδή δεν ξεκινάει από ιδιοτελείς στόχους. Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές,  δεν χρειάζεται να την επικαλούνται όλοι. Ειδικά όσοι την ασκούν πίσω από το αμπρί του πληκτρολογίου τους εκκρίνοντας μνησικακία. Αυτή, ναι, είναι αποκαλυπτική κάθε μέρα που περνάει. Αλλά δεν είναι δημοσιογραφία.