Η ιστορικός Ανδρονίκη Μακρή μας μιλάει για τα «Μαθήματα πολέμου ΙΙ»

Μετά την τεράστια επιτυχία του πρώτου μέρους των «Μαθημάτων πολέμου», της sold-out παράστασης που αγαπήθηκε από κοινό και κριτικούς και ανέβηκε πρόσφατα στην Αίθουσα «Γιεχούντι Μενουχίν» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατόπιν ειδικής πρόσκλησης, η Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος υποδέχεται, τον Μάιο, το δεύτερο μέρος της πρωτότυπης δραματοποιημένης απόδοσης της Ιστορίας του Θουκυδίδη.

Τα «Μαθήματα πολέμου ΙΙ: Σικελικά δράματα» παρουσιάζονται σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη μόνο για επτά βραδιές (21:00) την Τρίτη 7, την Τετάρτη 8, την Πέμπτη 9, την Παρασκευή 10, την Κυριακή 12, τη Δευτέρα 13 και την Τρίτη 14/5 (με αγγλικούς υπέρτιτλους). Τον διακεκριμένο ηθοποιό και σκηνοθέτη πλαισιώνει ομάδα νέων ηθοποιών. Τη μουσική υπογράφει ο Θoδωρής Οικονόμου, ο οποίος παίζει ζωντανά πιάνο κατά τη διάρκεια της παράστασης. Το κείμενο και η δραματουργία είναι του Γιάννη Λιγνάδη. Ιστορικός σύμβουλος, η Δρ. Ανδρονίκη Μακρή.

Η κ. Μακρή μας μιλάει για αυτό το τόσο ιδιαίτερο κείμενο.

Πείτε μας λίγα λόγια για τα Μαθήματα Πολέμου ΙΙ. Ποιο είναι το βασικό θέμα του έργου και ποιος ο τρόπος που δομείται δραματουργικά ο λόγος του Θουκυδίδη.

Το βασικό θέμα του έργου είναι οι ολέθριες συνέπειες της επεκτατικής πολιτικής της αθηναϊκής υπερδύναμης του 5ου αι. π.Χ. Οι αποφάσεις που υπαγόρευσαν τον επικίνδυνο και άδικο επεκτατισμό και που πάρθηκαν παρότι το πολίτευμα ήταν δημοκρατικό και όχι κάποια συγκεντρωτική μοναρχία.

Επίσης βασικό θέμα του έργου είναι οι καταστροφικές συνέπειες της δημαγωγίας, της φιλοπόλεμης πολιτικής των πολιτικών ηγετών αλλά και της τάσης του πλήθους να παρασύρεται από αυτούς ώστε να παίρνει με δημοκρατικό μεν, επιπόλαιο δε, τρόπο, αποφάσεις βαρύνουσας σημασίας.

Για τον τρόπο που δομείται δραματουργικά ο λόγος του Θουκυδίδη αρμόδιος να απαντήσει είναι ο Δρ. Γιάννης Λιγνάδης που είναι ειδικός επί του θέματος και συγγραφέας του έργου.

Ποιες διαφορές και ποιες ομοιότητες συναντάμε σε σχέση με το πρώτο μέρος;

Το δεύτερο μέρος αποτελεί συνέχεια του πρώτου. Από το πέμπτο βιβλίο της ιστορίας του Θουκυδίδη συνεχίζει με το έκτο και το έβδομο. Το δεύτερο μέρος όμως αφορά ένα γεγονός μόνο, μείζονος σημασίας, την Εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία, ενώ το πρώτο μέρος ήταν συρραφή περισσοτέρων ιστορικών γεγονότων από το έργο του Θουκυδίδη.

Που αποδίδετε την τόσο πρωτόγνωρη επιτυχία της προσπάθειά σας; Sold out από στόμα σε στόμα, καταξίωση στον Διεθνή Τύπο, πρόσκληση και παρουσίαση της παράστασης στις Βρυξέλλες. Γιατί την αγάπησαν όλοι τόσο πολύ;

Νομίζω ότι οι λόγοι είναι πολλοί και τους έχουμε συζητήσει επανειλημμένως με τον Δημήτρη Λιγνάδη που σκηνοθέτησε το έργο, τον Γιάννη Λιγνάδη που το έγραψε και τον Γιώργο Τζιαμπίρη που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή. Εγώ επειδή διδάσκω χρόνια αρχαία ελληνική ιστορία νομίζω ότι υπάρχει ένας πολύ σημαντικός λόγος: οι περισσότεροι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι, όταν ακούν αρχαία ελληνική ιστορία η σύνδεση που κάνουν στο μυαλό τους είναι: «ωχ! βαρετό». Ξέρουν όμως ότι καλό είναι να γνωρίζουν κάτι από αυτήν.

Όταν λοιπόν ήρθαν στην παράσταση και δεν βαρέθηκαν αλλά αντιθέτως συγκινήθηκαν και κάποιοι συγκλονίστηκαν το είπαν στους γνωστούς και τους φίλους τους και πολλοί γονείς στα παιδιά τους και ήρθαν και άλλοι και άλλοι. Δηλαδή ο βασικός λόγος είναι ότι το κοινό δεν βαρέθηκε καθόλου παρόλο που ο λόγος ήταν πυκνός και υψηλός και το κείμενο ήταν επιστημονικό και ενίοτε δύσκολο στην πρόσληψη.

Μιλήστε μας για τη δική σας ιδιότητα στην παράσταση, ως αρχαιολόγος. Τόσο κατά τη δημιουργία του πρότζεκτ όσο και σχετικά με τον πρόλογο που πραγματοποιείται κάθε βράδυ.

Το πρότζεκτ της «Αρχαίας Ιστορίας επί Σκηνής» είναι ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Η μακρόχρονη φιλία που μας συνδέει με τον Γιάννη και τον Δημήτρη Λιγνάδη και η κοινή μας αγάπη για τα κλασσικά γράμματα βρήκε επί τέλους ένα έδαφος συνεργασίας. Δηλαδή συνδυάστηκε το θέατρο με την φιλολογία την ιστορία και την αρχαιολογία. Ενώσαμε αυτά τα στοιχεία με αγάπη, αλλά και κόπο.

Εγώ πιστεύω πολύ στην βιωματική διδασκαλία και η αρχαιολογία (όπως και το θέατρο) προσφέρεται για κάτι τέτοιο. Ο μαθητής/φοιτητής βλέπει ή πιάνει ένα αντικείμενο με τα χέρια του και το εξετάζει. Αυτή η φυσική επαφή δημιουργεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεν χρειάζεται σώνει και καλά η πίεση να συγκεντρωθεί κανείς σε ένα κείμενο που θέλει ειδικού τύπου πειθαρχία. Το «απτό» αντικείμενο σε κερδίζει άμεσα. Αυτό είναι το αρχαιολογικό εύρημα. Άπαξ και το ενδιαφέρον ενεργοποιηθεί μετά έρχεται και η όρεξη για διάβασμα. Δεν μπορείς να πιέζεις κάποιον να διαβάσει κάτι που δεν τον ενδιαφέρει. Αυτό γίνεται στο σχολείο και η εκμάθηση της ιστορίας έχει αποτύχει. Με την αρχαιολογία και το θέατρο όμως ως υποστηρικτικές μέθοδοι διδασκαλίας της αρχαίας ιστορίας, τα πράγματα θα είναι σίγουρα διαφορετικά.

Ο πρόλογος που πραγματοποιείται πριν την παράσταση έχει στόχο να ενημερώσει τους ακροατές για το ιστορικό πλαίσιο των γεγονότων που διαδραματίζονται επί σκηνής. Πολλοί μπορεί να τα γνωρίζουν ήδη αλλά πολλοί θεώρησαν ότι τους βοήθησε η εισαγωγή να κατανοήσουν το έργο καλύτερα. Επίσης στον πρόλογο αναφέρονται και κάποια αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται άμεσα με τα ιστορικά γεγονότα της παράστασης ώστε να κινηθεί το ενδιαφέρον του ακροατηρίου και να προβούν σε επισκέψεις μουσείων και αρχαιολογικών χώρων έχοντας στο μυαλό τους πώς αυτά που θα δουν συνδέονται με την αρχαία ιστορία που παρακολούθησαν επί σκηνής.