Ορέστης Τάτσης: «Αγαπώ τα καφενεία γιατί τα θεωρώ χώρους δημοκρατίας»

Σκηνοθετείτε τον «Τερματικό σταθμό», ένα έργο για τη χαμένη αίσθηση τη ζωής, από τον Κωνσταντίνο Δ. Τζαμιώτη. Πόσα κοινά έχουν οι επιβάτες του έργου μεταξύ τους;
Οι επιβάτες είναι τόσο διαφορετικοί και τόσο ίδιοι. Αυτό είναι ένα βασικό ερωτήματα που θέτει το έργο. Πόσο διαφορετικοί είμαστε τελικά μεταξύ μας; Πώς αντιλαμβανόμαστε τον άλλο; Τι χαρακτηρίζει την επικοινωνία μας με εκείνων;

«Μιλάμε πάντα για τους ανθρώπους. Για τύπους όπως εσείς ή εγώ που ανυπομονούν να φτάσουν κάπου ή να φύγουν από κάπου αλλού. Παρακαλώ, σκεφτείτε το λίγο. Θαρρείτε πως δείχνουμε πολύ διαφορετικοί από τους υπόλοιπους που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο βαγόνι; Απ’ όσους ταξιδεύουν στα άλλα βαγόνια αυτής της ταχείας; Απ‘ όλους εκείνους που μεταφέρουν τα τραίνα αυτής της χώρας;» (Κωνσταντίνος Δ. Τζαμιώτης)

Έχετε βρεθεί ποτέ στη θέση εκείνη που να εκμυστηρεύεστε σε έναν άγνωστο στο τρένο κάτι από τη ζωή σας; Oι εξομολογήσεις σε αγνώστους είναι πιο «ανώδυνες»;
Όταν μια εξομολόγηση είναι ανώδυνη δεν είναι εξομολόγηση. Συνήθως είναι επώδυνες πιο πολύ για τον άλλο κι όχι για σένα. Είναι ενίοτε εγωιστικές πράξεις. Θέλει θάρρος και δύναμη να μη μοιράζεσαι όλα τα πράγματα ή να ξέρεις σε ποιον μπορείς να μιλήσεις.

Οι ζωές των επιβατών του έργου ακολουθούν μια συνηθισμένη ή ασυνήθιστη διαδρομή;
Κάθε ζωή μοιάζει συνηθισμένη για ένα τρίτο αλλά για αυτόν που τη ζει δεν είναι. Αυτό μπορεί να ισχύει κι αντίστροφα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει μόνο με τους επιβάτες του Τζαμιώτη.

Είστε νέος και έχετε κάνει σημαντικά βήματα στο θέατρο. Θα λέγατε ότι αυτό είναι κάτι πολύ έξω από το τετριμμένο;
Δεν ξέρω αν έχω κάνει σημαντικά βήματα. Νομίζω ή θα ήθελα να πιστεύω πως είναι σταθερά. Νομίζω πως σταδιακά υποχωρεί η αντίληψη ότι αν δεν έχεις ασπρίσει είσαι νέος.

Πόσο δύσκολο είναι για έναν νέο άνθρωπο να ασχοληθεί με την τέχνη;
Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την τέχνη από τον πολιτισμό. Δεν ξέρω αν μπορώ να ισχυριστώ πως κάνουμε και τέχνη. Η τέχνη δεν είναι ασχολία, δεν είναι μια ακόμα παράσταση, είναι πράγματα που τα ανακαλύπτεις πολύ αργότερα. Μια παράσταση είναι πολιτιστικό προϊόν αλλά δεν είναι πάντοτε τέχνη. Η τέχνη είναι ένα υπόλοιπο που αφήνεις στους ανθρώπους μετά την παράσταση, αν τα καταφέρεις.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνεις θέατρο σήμερα κι όχι μόνο αν είσαι νέος. Οι οικονομικές απαιτήσεις είναι δυσβάσταχτες. Το θέατρο για τους ανθρώπους που το αγαπούν είναι μια ανάγκη που έγινε πολυτέλεια.

Υπάρχουν δουλειές νέων συναδέλφων σας που να θαυμάζετε, και εάν ναι ποιες είναι αυτές;
Βεβαίως. Κι αυτό είναι που αποδεικνύει αυτό που σας έλεγα πριν. «Η Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλούμ» της Ελεάνα Τσίχλη, «Οι αδελφοί Καραμαζόφ» του Ηλία Κουνέλα, «Αρτώ/Βαν Γκογκ» της Ιόλης Ανδρεάδη, «Η αναφορά» της Δανάης Σπηλιώτη» ενώ περιμένω την επόμενη δουλειά του Ανέστη Αζά και του Άρη Μπινιάρη. Σίγουρα ξεχνάω κι άλλους…

Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε να ασχολείστε με το θέατρο και πότε ήταν η πρώτη φορά που λάβατε πραγματική ικανοποίηση για τη δουλειά σας;
Ο πατέρας μου εργαζόταν ως ηθοποιός. Μεγάλωσα στην κυριολεξία μέσα στα ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και Αγρινίου. Πρόβες, παραστάσεις, περιοδείες… Η πρώτη μου δουλειά ως βοηθός σκηνοθέτη ήταν στα Γιάννενα με τον Μήτσο Γιαννακόπουλο το 2000. Έπειτα πέρασα από όλες τις πιθανές θέσεις εκτός σκηνής. Σίγουρα ξεχωρίζω την πρώτη μου σκηνοθετική δουλειά στο Απλό, την «Μπέμπα» του Δημήτρη Τσεκούρα με την Ναταλία Στυλιανού.

Mιλήστε μας για μια ευχάριστη, αλλά και δυσάρεστη εμπειρία σας στο χώρο του θεάτρου;
Η πιο δυσάρεστη και η πιο ευχάριστη εμπειρία μου ήταν η συνεργασία μου με το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων. Κάναμε μια δουλειά, με πολλές δυσκολίες, ελπίζοντας ότι θα αναστήσουμε το θέατρο στην πόλη. Ανεβάσαμε «τα Μάγια της Πεταλούδας» του Λόρκα με τη Ρηνιώ Κυριαζή. Πιστεύαμε ότι αυτό θα ήταν μόνο η αρχή. (Δεν θα ξεχάσω την παράσταση στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης). Όπως συχνά συμβαίνει στην χώρα μας, υπήρξαν άνθρωποι από τη δημοτική αρχή που δεν επέτρεψαν μας να υλοποιήσουμε ένα πολιτιστικό σχέδιο για το θέατρο στα Γιάννενα όπως ονειρευόμασταν.

Πρόσφατα σκηνοθετήσατε και τη «Φθορά» στο ιστορικό καφενείο «Μουριά». Πιστεύετε ότι τα ιστορικά καφενεία είναι μια από τις σημαντικές απώλειες της Αθήνας;
Αγαπώ τα καφενεία γιατί τα θεωρώ χώρους συνάντησης και δημοκρατίας. Το γεγονός ότι λιγοστεύουν είναι δυσάρεστο αλλά κι αναστρέψιμο. Στην Αθήνα ξεπηδούν καθημερινά καινούρια στέκια, συνεργατικά καφενεία, που αποτελούν τη συνέχεια του παραδοσιακού καφενείου.

Συνέντευξη: Ελισάβετ Σταμοπούλου