Deloitte: Προτάσεις για τη Διαχείριση των Δημόσιων Περιουσιακών Στοιχείων

Έκθεση με τίτλο «Office Politics: Βελτιώνοντας τη Διαχείριση των Δημόσιων Περιουσιακών Στοιχείων», δημοσιεύει η Deloitte.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η έρευνα υλοποιήθηκε με στόχο να διερευνήσει θέματα όπως: σε τι ωφελεί η ύπαρξη ενός κράτους – ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας; πόσο αποτελεσματικά διαχειρίζονται τα κράτη την ακίνητη περιουσία τους; πώς σε μια περίοδο λιτότητας οι κυβερνήσεις μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους στο συγκεκριμένο τομέα και να απαλλαχθούν από τις σπατάλες;

Σήμερα τα κράτη κατατάσσονται μεταξύ των μεγαλύτερων ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας στον κόσμο. Σύμφωνα με μια αναφορά της εταιρίας CB Richard Ellis (CBRE) το 2009, οι πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη ανήλθαν στα 840 εκατομμύρια ευρώ. «Εκ πρώτης όψεως, η τάση αυτή είναι σημαντική», δήλωσε ο Tom Harris, Head of Public Sector Research, Deloitte United Kingdom. «Το ποσό αυτό δεν αποτελεί μόνο σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων, αλλά σηματοδοτεί και μια αλλαγή στη νοοτροπία γύρω από τη διαχείριση των δημόσιων περιουσιακών στοιχείων».

Όπως αναφέρεται, η συγκεκριμένη μελέτη είναι εξαιρετικά επίκαιρη και για την Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει τεθεί ως στόχος η συγκέντρωση 50 δισεκατομμυρίων ευρώ από την προς πώληση κρατική ακίνητη περιουσία, μόλις 180 εκατομμύρια ευρώ είχαν συγκεντρωθεί μέχρι τον περασμένο Φεβρουάριο.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Νίκος Σοφιανός, πρόεδρος της Deloitte Ελλάδας υπογράμμισε: «Δυστυχώς στη χώρα μας επικρατεί μεγάλη σύγχυση σε ότι αφορά τη δημόσια περιουσία ή πλούτο, όπως συχνά αναφέρεται, και την εκμετάλλευσή του. Οι συζητήσεις που γίνονται είναι εντελώς θεωρητικές και εστιάζονται στην πολιτική διάσταση του θέματος. Η σύγχυση είναι ακόμη μεγαλύτερη σε ό,τι αφορά την κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων, η οποία συνδέεται άμεσα με την πρόσοδο και γενικά την ωφέλεια που προκύπτει από την εκμετάλλευση τους, ποιοι τη δικαιούνται και πώς κατανέμεται στους δικαιούχους.

Είναι λογικό βέβαια να θεωρείται ο ιδιοκτήτης ως ο νόμιμος δικαιούχος της ωφέλειας και συνεπώς να συνδέεται η μεταβίβαση της κυριότητας με την απώλεια του δικαιώματος αυτού. Ωστόσο, η εκμετάλλευση στο πλαίσιο της οποίας εντάσσεται και η ιδιωτικοποίηση, δεν σημαίνει απαραίτητα πώληση.

Το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί τεχνοκρατικά και όχι πολιτικά. Η αλλαγή του σκεπτικού αποτελεί μονόδρομο. Η καθιέρωση ενός ξεκάθαρου και αμετάβλητου θεσμικού πλαισίου, που θα μπορεί όμως να προσαρμόζεται προοπτικά (όχι αναδρομικά) -καθώς η οικονομία και η κοινωνία εξελίσσονται- και θα διέπει την εκμετάλλευση του δημόσιου πλούτου είναι απαραίτητη για να γίνει επιτέλους πραγματικότητα αυτός ο στόχος ο οποίος θα συμβάλει αποτελεσματικά στην ανόρθωση της οικονομίας και της κοινωνίας. Άλλωστε, δεν θα ανακαλύψουμε το τροχό αφού ακόμα και στην Αθήνα του Περικλή, το ίδιο θέμα είχε αντιμετωπισθεί με σχετική επιτυχία».

Η μελέτη της Deloitte προτείνει πέντε κρίσιμες στρατηγικές διαχείρισης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε μια περίοδο συρρίκνωσης των προϋπολογισμών και μεταβαλλόμενων αναγκών:

1. Η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας και η παροχή μεγαλύτερου βαθμού ελευθερίας στους διαχειριστές της δημόσιας περιουσίας θα πρέπει να καταστεί προτεραιότητα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επικρατούσα κουλτούρα γύρω από τη διαχείριση της κρατικής περιουσίας θα πρέπει να επανεξεταστεί, ώστε να καταστούν εφικτές μετρήσιμες βελτιώσεις. Για παράδειγμα, εξαιτίας της ενασχόλησης των κυβερνητικών στελεχών με τη λήψη πολιτικών αποφάσεων η διαχείριση περιουσίας τίθεται στο περιθώριο και δεν αποτελεί προτεραιότητα «υψηλής πολιτικής».

Επιπλέον, η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων επιλογών των δημοσίων υπαλλήλων και των τοπικών αξιωματούχων με λαμπρές προοπτικές καριέρας. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αλλάξει εάν αναπροσαρμοστεί ο ρόλος του διαχειριστή της κρατικής ακίνητης περιουσίας, ώστε να διαθέτει περισσότερες εξουσίες με σκοπό να μπορεί να συνεργάζεται άμεσα με τους διάφορους εμπλεκόμενους φορείς.

2. Ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των διαφορετικών λειτουργιών

Σύμφωνα με τη μελέτη της Deloitte αυτή τη στιγμή παρατηρείται συχνά έλλειψη συντονισμού μεταξύ σημαντικών μονάδων του δημοσίου τομέα, όπως για παράδειγμα η μηχανοργάνωση και ο σχεδιασμός ανθρώπινου δυναμικού. Προκειμένου να επιτύχει η στρατηγική ακίνητης περιουσίας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι τρέχουσες αλλά και οι μελλοντικές ανάγκες της κάθε επιμέρους λειτουργίας.

3. Αποτελεσματικότερη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα

Δυστυχώς, η πίεση για γρήγορα κέρδη και η αγωνία «εγκλωβισμού» σε μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις υπονομεύουν τις προσπάθειες για αποτελεσματική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη διαχείριση της κρατικής ακίνητης περιουσίας. Οι δημόσιοι φορείς πρέπει να κατανοήσουν τους τρόπους κινητοποίησης των συμβαλλομένων του ιδιωτικού τομέα, όπως για παράδειγμα τα διαφορετικά μοντέλα συνιδιοκτησίας, τα σχήματα πληρωμών βάσει απόδοσης ή την ανάθεση έργων διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας σε εξωτερικό συνεργάτη.

4. Συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα για τη βελτίωση της συλλογής και της χρήσης δεδομένων κρατικής ακίνητης περιουσίας

Η σημασία της σωστής πληροφόρησης έχει γίνει κατανοητή στις κυβερνήσεις με τη διαχείριση της κρατικής περιουσίας να αποτελεί μια ακόμα περίπτωση στην οποία η παροχή δεδομένων (data) επιτρέπει την ευρύτερη χρήση των προγνωστικών αναλυτικών δεδομένων (analytics). Για αυτό το λόγο, η αναφορά της Deloitte υπογραμμίζει την ανάγκη παροχής κινήτρων στους ιδιώτες-κατόχους ακίνητης περιουσίας ή στους εταίρους των συμπράξεων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα προκειμένου να μοιραστούν με τους κρατικούς φορείς τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους.

5. Χτίζοντας μια ενιαία στρατηγική

Σύμφωνα με τη μελέτη της Deloitte άλλη μια πρόκληση για τους δημόσιους φορείς αποτελεί η επίτευξη της ισορροπίας μεταξύ του κεντρικού και του τοπικού ελέγχου των λειτουργιών της ακίνητης κρατικής περιουσίας. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ενιαία στρατηγική επιτρέπει στους οργανισμούς να ενταχθούν ευκολότερα σε κάποια ευρύτερη στρατηγική που θα αφορά το σύνολο του δημοσίου τομέα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ