Συνέδριο – Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960): πενήντα χρόνια μετά
Με ένα διήμερο συνέδριο που επιχειρεί να ρίξει φως σε όλες τις πτυχές της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Δημήτρη Μητρόπουλου κορυφώνονται οι φετινές εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα δημιουργού. Η διημερίδα θα φιλοξενηθεί στην ομώνυμη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών την Παρασκευή 12 και το Σάββατο 13 Νοεμβρίου. Την Παρασκευή, […]
Με ένα διήμερο συνέδριο που επιχειρεί να ρίξει φως σε όλες τις πτυχές της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Δημήτρη Μητρόπουλου κορυφώνονται οι φετινές εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα δημιουργού. Η διημερίδα θα φιλοξενηθεί στην ομώνυμη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών την Παρασκευή 12 και το Σάββατο 13 Νοεμβρίου.
Την Παρασκευή, οι εργασίες θα αρχίσουν στις 9:30 και θα ολοκληρωθούν στις 19:15, ενώ το Σάββατο η έναρξή τους έχει προγραμματιστεί για τις 10:30 και η λήξη τους για τις 19:45. Το συνέδριο συνδιοργανώνεται από τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» και τα περιοδικά Μουσικολογία και Πολυφωνία.
Στις εργασίες του συνεδρίου έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν με ανακοινώσεις τους 27 μουσικολόγοι και μουσικοί, οι οποίοι θα επικεντρωθούν σε ζητήματα που αφορούν την τριπλή δραστηριότητα του Δημήτρη Μητρόπουλου ως αρχιμουσικού, συνθέτη και πιανίστα, τη στάση της ελληνικής και διεθνούς κριτικής απέναντι στον Μητρόπουλο αλλά και του Μητρόπουλου απέναντι στην κριτική. Παράλληλα, θα πραγματοποιηθούν συναυλίες, εκθέσεις και άλλες τιμητικές εκδηλώσεις στη μνήμη του.
Στην Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου μετέχουν οι: Γιώργος Βλαστός (Πολυφωνία), Ηλίας Γιαννόπουλος (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη», Μουσικολογία), Στεφανία Μεράκου (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη»), Γιάννης Μπελώνης (Πολυφωνία), Καίτη Ρωμανού (Μουσικολογία), Μάρκος Τσέτσος (Μουσικολογία), Ιωάννης Φούλιας (Μουσικολογία, Πολυφωνία), Αλέξανδρος Χαρκιολάκης (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη») και Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου (Μουσικολογία).
Την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου αρχίζουν στις 9:30 και ολοκληρώνονται στις 19:15, ενώ μετά απο κάθε συνεδρία προβλέπεται συζήτηση. Η εισαγωγή στο συνέδριο (09:45-10:00) θα πραγματοποιηθεί από την Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου, μουσικολόγο-καθηγήτρια του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου. Θα ακολουθήσει (10:00-11:15) η 1η συνεδρία, η οποία θα κινηθεί θεματικά γύρω από τις Αισθητικές όψεις του συνθετικού έργου του Δ. Μητρόπουλου. Τις όψεις αυτές θα επιχειρήσουν να διαφωτίσουν με τις ομιλίες τους οι: Πάνος Βλαγκόπουλος (επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου), Νίκος Μαλιάρας (αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών) και Χάρης Ξανθουδάκης (καθηγητής στο Τ.Μ.Σ. επίσης του Ιονίου Πανεπιστημίου).
Στη συνέχεια, κατά τη 2η συνεδρία (11:30-12:45) της πρώτης ημέρας, οι ομιλητές θα εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στον «Μητρόπουλο ως ερμηνευτή». Τις απόψεις τους θα καταθέσουν για το ζήτημα ο πιανίστας και συνθέτης Χρίστος Παπαγεωργίου, ο ερευνητής Στάθης Αρφάνης, ο καθηγητής του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Μανιάτης, καθώς και ο αρχιμουσικός και συνθέτης Νίκος Χριστοδούλου.
«Ο Μητρόπουλος ως Δάσκαλος» θα απασχολήσει τους μετέχοντες στην 3η συνεδρία (13:00-14:15), οι οποίοι είναι ο μουσικολόγος Αλέξανδρος Χαρκιολάκης, ο ερευνητής Χρήστος Κολοβός και ο συνθέτης, αρχιμουσικός, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βοστόνης Θόδωρος Αντωνίου. Μετά το πέρας της μεσημβρινής παύσης, θα ακολουθήσει η 4η συνεδρία (17:00-18:15), στο πλαίσιο της οποίας οι εισηγητές θα επιχειρήσουν να σκιαγραφήσουν τον Μητρόπουλο ως «άνθρωπο και καλλιτέχνη». Των εργασιών της συνεδρίας προεδρεύει ο αρχιμουσικός και μουσικολόγος Νίκος Τσούχλος (Μ.Μ.Α.). Συμμετέχουν ο συνθέτης, μουσικολόγος και καθηγητής του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου της Στοάς του Βιβλίου Κωνσταντίνος Κακαβελάκης, ο βαρύτονος Σπύρος Σακκάς και ο ερευνητής Θάνος Κωνσταντινίδης. Οι εργασίες της πρώτης ημέρας θα ολοκληρωθούν με την κεντρική ομιλία (18:30-19:15) του ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών Απόστολου Κώστιου με τίτλο «To oδοιπορικό μιας έρευνας: από το “πλην” στο “συν”, από το “συν” στο “διά” και τέλος στο “επί”…».
Το Σάββατο 13 Νοεμβρίου η έναρξη των εργασιών έχει προγραμματιστεί για τις 10:30 και η λήξη τους για τις 19:45.
Η 5η συνεδρία (10:30-12:10) είναι αφιερωμένη στον Δημήτρη Μητρόπουλο ως συνθέτη. Θα μιλήσουν ο διδάσκων στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Γιάννης Μπελώνης, ο λέκτορας Τ.Μ.Σ. του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Φούλιας, η μουσικολόγος Σοφία Κοντώση και ο μουσικολόγος του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής Γιάννης Σαμπροβαλάκης.
Η 6η συνεδρία (12:30-13:45), είναι αφιερωμένη στην πληθωρικότερη ίσως πλευρά της καλλιτεχνικής προσωπικότητας του μεγάλου δημιουργού: στον Δημήτρη Μητρόπουλο ως μαέστρο. φιλοξενεί τον μουσικολόγο Τάσο Κολυδά, τον μουσικολόγο-επίκουρο καθηγητή Τ.Μ.Σ. Πανεπιστημίου Αθηνών Μάρκο Τσέτσο και τον μουσικοκριτικό-ερευνητή Michael Schwalb., Μετά το μεσημβρινό διάλειμμα η 7η (17:00-18:15) και 8η συνεδρία (18:30-19:45), αποτελούν συνέχεια της 5ης συνεδρίας και είναι αφιερωμένες στον Δημήτρη Μητρόπουλο ως συνθέτη Στην 7η συνεδρία πρόκειται να προσεγγίσουν το θέμα αυτό οι εκπρόσωποι του Τ.Μ.Σ. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: ο διδάσκων Θανάσης Τρικούπης, ο επίκουρος καθηγητής Κώστας Τσούγκρας και ο λέκτορας Γιώργος Σακαλλιέρος. Τέλος, στην 8η συνεδρία, με την οποία ολοκληρώνονται οι εργασίες, έχουν κληθεί να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για το έργο του Μητρόπουλου ως αρχιμουσικού η αναπληρώτρια καθηγήτρια Τ.Μ.Σ. Ιονίου Πανεπιστημίου Αναστασία Σιώψη, ο καθηγητής Τ.Μ.Σ. Πανεπιστημίου Αθηνών Ίων Ζώτος και ο επίκουρος καθηγητής Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πατρών Νικόλαος Μάμαλης. H είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας.
ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου (Μουσικολογία) ΜΕΛΗ Γιώργος Βλαστός (Πολυφωνία) Ηλίας Γιαννόπουλος (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» / Μουσικολογία) Στεφανία Μεράκου (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη») Γιάννης Μπελώνης (Πολυφωνία) Καίτη Ρωμανού (Μουσικολογία) Μάρκος Τσέτσος (Μουσικολογία) Ιωάννης Φούλιας (Μουσικολογία / Πολυφωνία) Αλέξανδρος Χαρκιολάκης (Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη»)
Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960): πενήντα χρόνια μετά Αθήνα, 12 & 13 Νοεμβρίου 2010 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών –Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος
Πρόγραμμα συνεδρίου
Παρασκευή, 12 Νοεμβρίου 2010 09:15-09:30 Προσέλευση 09:30-09:45 Χαιρετισμοί 09:45-10:00 Εισαγωγή στο συνέδριο από την Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής, καθηγήτρια Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου
10:00-11:15 1η συνεδρία: Αισθητικές όψεις του συνθετικού έργου του Δ. Μητρόπουλου Προεδρεύουσα: Ολυμπία Ψυχοπαίδη-Φράγκου 10:00-10:20 Πάνος Βλαγκόπουλος: «Ο μοντερνισμός του Μητρόπουλου» 10:20-10:40 Νίκος Μαλιάρας: «O Δημήτρης Μητρόπουλος με ημερομηνία λήξεως ή μία διαδρομή χωρίς τέλος; Οι προσπάθειες ενός συνθέτη να ανακαλύψει την ταυτότητά του σε μια περίοδο αναζητήσεων» 10:40-11:00 Χάρης Ξανθουδάκης: «Σαιμπεργκιανές επιδράσεις στη μουσική του Μητρόπουλου» 11:00-11:15 Συζήτηση
11:15-11:30 Διάλειμμα
11:30-12:45 2η συνεδρία: Ο Μητρόπουλος ως ερμηνευτής Προεδρεύων: Χάρης Ξανθουδάκης 11:30-11:50 Χρίστος Παπαγεωργίου: «O κατά Μητρόπουλο “ολοκληρωμένος μουσικός”: σκέψεις, προεκτάσεις και συμπεράσματα» 11:50-12:10 Στάθης Αρφάνης & Γιώργος Μανιάτης: «Οι ηθικές και αισθητικές αντιλήψεις του Δ. Μητρόπουλου, όπως συνάγονται από τις ηχογραφήσεις-δισκογραφήσεις του και τα προγράμματα των συναυλιών του» 12:10-12:30 Νίκος Χριστοδούλου: «Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ως μαέστρος-πιανίστας» 12:30-12:45 Συζήτηση
12:45-13:00 Διάλειμμα
13:00-14:15 3η συνεδρία: Ο Μητρόπουλος ως Δάσκαλος Προεδρεύουσα: Αναστασία Σιώψη 13:00-13:20 Αλέξανδρος Χαρκιολάκης: «Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ως δάσκαλος» 13:20-13:40 Χρήστος Κολοβός: «Δημήτρης Μητρόπουλος – Κωνσταντίνος Κυδωνιάτης· σχέση άδολης φιλίας, δασκάλου και μαθητή, θεού και πιστού. Μια σχέση ζωής» 13:40-14:00 Θόδωρος Αντωνίου: «Δημήτρης Μητρόπουλος: ο μεγάλος καλλιτέχνης και άνθρωπος, όπως μου τον περιέγραψαν διάσημες προσωπικότητες της μουσικής» 14:00-14:15 Συζήτηση
14:15-17:00 Μεσημβρινή παύση εργασιών
17:00-18:15 4η συνεδρία: Ο άνθρωπος και ο καλλιτέχνης Προεδρεύων: Νίκος Τσούχλος 17:00-17:20 Κωνσταντίνος Κακαβελάκης: «Ο Δημήτρης Μητρόπουλος και η μουσική έρευνα της ζωής» 17:20-17:40 Σπύρος Σακκάς: «Το ήθος του καλλιτέχνη, η μεγάλη θεότητα της τέχνης (φωνή – λόγος – ποίηση = το τραγούδι της ψυχής)» 17:40-18:00 Θάνος Κωνσταντινίδης: «Δημήτρης Μητρόπουλος και Θανάσης Απάρτης: η ιστορία μιας προτομής» 18:00-18:15 Συζήτηση
18:15-18:30 Διάλειμμα
18:30-19:15 Κεντρική ομιλία Απόστολος Κώστιος: «Το οδοιπορικό μιας έρευνας: Από το “πλην” στο “συν”, από το “συν” στο “διά” και τέλος στο “επί”…» Πέρας εργασιών πρώτης ημέρας
Σάββατο, 13 Νοεμβρίου 2010 10:30-12:10 5η συνεδρία: Ο συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος – Ι Προεδρεύων: Νίκος Μαλιάρας 10:30-10:50 Γιάννης Μπελώνης: «Η στάση της κριτικής στην Ελλάδα έναντι του συνθετικού έργου του Δημήτρη Μητρόπουλου» 10:50-11:10 Ιωάννης Φούλιας: «Η Σονάτα “Η ψυχή μου” του Δημήτρη Μητρόπουλου και η θέση της στην ευρύτερη εργογραφία του συνθέτη» 11:10-11:30 Σοφία Κοντώση: «Η Κασσιανή του Δημήτρη Μητρόπουλου σε ενορχήστρωση του Νίκου Σκαλκώτα. Ένα νεοευρεθέν αυτόγραφο» 11:30-11:50 Γιάννης Σαμπροβαλάκης: «Εκδόσεις έργων του Δ. Μητρόπουλου: Προβλήματα και προοπτικές» 11:50-12:10 Συζήτηση
12:10-12:30 Διάλειμμα
12:30-13:45 6η συνεδρία: Ο μαέστρος Δημήτρης Μητρόπουλος Προεδρεύων: Βύρων Φιδετζής 12:30-12:50 Τάσος Κολυδάς: «Το ρεπερτόριο της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης με μαέστρο τον Δημήτρη Μητρόπουλο» 12:50-13:10 Μάρκος Τσέτσος: «Ο Μητρόπουλος ως ερμηνευτής του Μάλερ, από τη σκοπιά της θεωρίας της μουσικής αναπαραγωγής» 13:10-13:30 Michael Schwalb: «Dimitri Mitropoulos’ musical heritage in Cologne» 13:30-13:45 Συζήτηση
13:45-17:00 Μεσημβρινή παύση εργασιών
17:00-18:15 7η συνεδρία: Ο συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος – ΙΙ Προεδρεύων: Γιώργος Ζερβός 17:00-17:20 Θανάσης Τρικούπης: «Δημήτρη Μητρόπουλου: Passacaglia, Intermezzo e Fuga για πιάνο (1924). Μια αναλυτική αποτίμηση της συνθετικής πρακτικής» 17:20-17:40 Κώστας Τσούγκρας: «Ανάλυση του Κομματιού για πιάνο Ι (Klavierstück I, 1925) του Δημήτρη Μητρόπουλου» 17:40-18:00 Γιώργος Σακαλλιέρος: «Το έτος 1928 του κ. Δ. Μητρόπουλου και το Concerto Grosso: αφετηρίες μιας συνθετικής και καλλιτεχνικής μεταστροφής» 18:00-18:15 Συζήτηση
18:15-18:30 Διάλειμμα
18:30-19:45 8η συνεδρία: Ο συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος – ΙΙΙ Προεδρεύων: Μάρκος Τσέτσος 18:30-18:50 Αναστασία Σιώψη: «Η μουσική του Μητρόπουλου για το αρχαίο δράμα» 18:50-19:10 Ίων Ζώτος: «Η αναβίωσις της Ηλέκτρας του Σοφοκλέους στο Ηρώδειον (1936), με μουσική του Μητρόπουλου» 19:10-19:30 Νικόλαος Μάμαλης: «Τα μουσικά χειρόγραφα του Δημήτρη Μητρόπουλου για τον Ιππόλυτο Στεφανηφόρο, οι αντιδράσεις και η σημασία της μουσικής του στην πρόσληψη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου των νεώτερων χρόνων» 19:30-19:45 Συζήτηση – Κλείσιμο του συνεδρίου
Αφετηρία της παράστασης «Δύο ή τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτόν» είναι η προσέγγιση του ρόλου του πατέρα και του αποτυπώματος που αφήνει στις επόμενες γενιές.