Ποιότητα ζωής… κατ’ οίκον

Διανύουμε το καλοκαίρι και αν για τους περισσότερους από εμάς η εποχή αυτή σημαίνει διακοπές, θάλασσα και εξόδους από το σπίτι, πολλοί συνάνθρωποί μας για λόγους είτε επαγγελματικούς είτε οικονομικούς είτε υγείας διαμένουν εντός κλειστών, συνήθως κλιματιζόμενων, χώρων. Ωστόσο, σε αυτούς δεν τηρούνται πάντοτε όλοι οι κανόνες υγιεινής, με αποτέλεσμα την πρόκληση, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία μας. Στο άρθρο αυτό θα επιχειρήσουμε να δώσουμε μερικά στοιχεία και συμβουλές, που θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής στους εσωτερικούς, κλειστούς χώρους.

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία:

-Σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας, η κακή ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους αποτελεί το τέταρτο σημαντικότερο είδος περιβαλλοντικής μόλυνσης.

-Τα ποσοστά εμφάνισης παιδικού άσθματος έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αποδίδεται και στην έντονη παρουσία αλλεργιογόνων στο οικιακό περιβάλλον

-Όλο και περισσότεροι «οικιακοί» ρύποι αναγνωρίζονται ως υπεύθυνοι για πρόκληση βλάβης στην υγεία μας.

-Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στο σπίτι, με αποτέλεσμα η όποια μόλυνση στους χώρους αυτούς να μας επηρεάζει περισσότερο ακριβώς λόγω της μεγαλύτερης έκθεσης.

Τι προκαλεί τη ρύπανση στους εσωτερικούς χώρους;

Η ρύπανση της ατμόσφαιρας στους εσωτερικούς χώρους προκαλείται από υλικά που είτε χρησιμοποιούνται στην κατασκευή και τη διακόσμηση του σπιτιού είτε αποθηκεύονται μεν, εκλύουν όμως αέρια ή σωματίδια. Τέτοιου είδους υλικά είναι τα πετρελαιοειδή, τα πλαστικά, το ξύλο, οι μονώσεις από αμίαντο, οι μοκέτες, το νοβοπάν, τα χημικά εντομοκτόνων και καθαρισμού, οι βαφές, οι διαλύτες, τα καλλυντικά. Επιπλέον, τα πλημμελώς συντηρημένα συστήματα κεντρικής θέρμανσης και κλιματιστικά φιλοξενούν πολλούς ρυπαντές της ατμόσφαιρας.

Εξωγενείς ρύποι μπορούν επίσης να «εισβάλουν» σε μια κατοικία και να επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα μέσα σε αυτήν.

Η συνεισφορά κάθε ρυπογόνου πηγής ποικίλλει, καθώς κάποιοι ρύποι είναι εξαιρετικά τοξικοί και επικίνδυνοι ακόμα και σε μικρές ποσότητες, ενώ άλλοι προκαλούν προβλήματα μόνο όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε αυτούς σε μακροχρόνια βάση.

H σημασία του καλού αερισμού.

Εφόσον το σπίτι δεν αερίζεται επαρκώς, οι ρύποι μπορούν να φτάσουν σε επίπεδα επικίνδυνα για την υγεία μας. Ιδιαίτερα οι σύγχρονες κατοικίες που διαθέτουν πόρτες και παράθυρα νέας γενιάς τα οποία μονώνουν πολύ καλά το σπίτι από το εξωτερικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη χρήση κλιματιστικών, δεν αερίζονται επαρκώς, με αποτέλεσμα ο αέρας των εσωτερικών χώρων να μην ανανεώνεται. Τα παλιότερα σπίτια με ατελέστερα κουφώματα, επέτρεπαν την «εισβολή» αέρα από το εξωτερικό περιβάλλον, επιτρέποντας τον αερισμό έστω και σε μικρό βαθμό.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ρύπανσης των εσωτερικών χώρων;

Οι επιπτώσεις είναι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Οι άμεσες συνέπειες μπορεί να οφείλονται στην επαναλαμβανόμενη έκθεση σε κάποιους παράγοντες. Σε αυτή την περίπτωση εμφανίζονται συμπτώματα όπως ερεθισμός στα μάτια, τη μύτη και το φάρυγγα, πονοκέφαλοι, εύκολη κόπωση, καθώς και κάθε είδους αλλεργικές αντιδράσεις. Συνήθως, τα συμπτώματα υποχωρούν με την εξάλειψη του αιτιολογικού παράγοντα. Πολλές φορές μοιάζουν με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος, γι’ αυτό και δεν τους δίνεται ιδιαίτερη σημασία. Αν όμως αυτά εμφανίζονται κάθε φορά που βρισκόμαστε στο σπίτι, αυτό πρέπει να μας βάλει σε υποψίες.
Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις περιλαμβάνουν πλήθος παθήσεων, όπως καρδιοαναπνευστικά νοσήματα, ακόμα και καρκίνο.
Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη κάποια ασφαλή όρια σχετικά με το χρόνο έκθεσης ή τις συγκεντρώσεις των ρύπων. Η ιδιοσυγκρασία κάθε ατόμου, ο τρόπος δηλαδή αντίδρασης σε κάθε επιβλαβή παράγοντα, καθώς και η ποικιλομορφία των εσωτερικών χώρων καθιστούν δύσκολη τη θέσπιση τέτοιων ορίων.

Ποια είναι τα σημεία που πρέπει να θεωρήσω ως δείκτες εσωτερικής ρύπανσης;

-Έντονες οσμές, αποπνικτική ατμόσφαιρα.

-Χαρακτηριστική έλλειψη ανανέωσης του αέρα σε ένα ή κάποια δωμάτια.

-Βρόμικο ή χαλασμένο σύστημα κεντρικής θέρμανσης ή κλιματισμού.

-Ανεπαρκείς καμινάδες ή μπουριά.

-Υπερβολική υγρασία.

-Ύπαρξη πολλών επίπλων.

– Παρουσία υγρασίας και μούχλας.

-Διάφορα συμπτώματα που εμφανίζονται στους διαμένοντες ύστερα από αναπαλαίωση, αλλαγές στη διακόσμηση ή άλλες παρεμβάσεις στους χώρους του σπιτιού.

-Αισθητά καλύτερη διάθεση και ευεξία όταν βρισκόμαστε εκτός σπιτιού.

Τι μπορώ να κάνω για να βελτιώσω την ατμόσφαιρα των χώρων του σπιτιού μου;

Υπάρχουν κάποια απλά σημεία που πρέπει να προσέξετε, προκειμένου να μειώσετε την εκπομπή ρύπων.

Στην κουζίνα: Αποφύγετε να αναμειγνύετε καθαριστικά, καθώς οι χημικές αντιδράσεις μεταξύ τους μπορεί να παραγάγουν νέους επικίνδυνους ρύπους. Χρησιμοποιείτε πάντοτε τον απορροφητήρα, διότι οι παραγόμενοι υδρατμοί αποτελούν πρώτης τάξεως υπόστρωμα για τους μύκητες. Συνήθως, τα παλιότερα έπιπλα κουζίνας από νοβοπάν αποδεσμεύουν φορμαλδεΰδη, ενώ φιλοξενούν ευκολότερα μικρόβια στο εσωτερικό του ξύλου. Εφόσον αγοράσετε καινούρια, φροντίστε να είναι κατασκευασμένα από ατόφιο ξύλο ή από μέταλλο. Δώστε μεγάλη προσοχή στην κουζίνα υγραερίου που τυχόν έχετε. Η σωστή συντήρηση και ο έλεγχος των αγωγών, εκτός από το ότι παρέχουν ασφάλεια, προφυλάσσουν από διαρροή υγραερίου ή από ατελή καύση, η οποία παράγει μονοξείδιο του άνθρακα.

Στο μπάνιο: Η παραγόμενη υγρασία από διαρροές υδραυλικών ή από βρεγμένες πετσέτες συντελεί στην ανάπτυξη μυκήτων, μικροβίων και εντόμων. Αερίζετε τακτικά το χώρο ή χρησιμοποιήστε το σύστημα εξαερισμού έπειτα από κάθε μπάνιο. Τα καλλυντικά σε μορφή σπρέι αποδεσμεύουν πολλά συστατικά στον αέρα. Αποφύγετέ τα κατά το δυνατόν. Επίσης, προσπαθήστε να μη χρησιμοποιείτε αποσμητικά χώρου. Προτιμάτε να αερίζετε σωστά το χώρο.

Στο καθιστικό: Ορισμένα έπιπλα από νοβοπάν εκλύουν φορμαλδεΰδη, ειδικά αν δεν έχουν ειδική επίστρωση. Αερίστε καλά το χώρο, ειδικά αν τα έχετε μόλις αγοράσει. Οι μοκέτες καλό είναι να αποφεύγονται, αλλά αν υπάρχουν, προσέχετε πολύ για ύπαρξη υγρασίας, καθώς σε αυτή την περίπτωση μπορεί να αποτελούν φωλιά για πολλά μικρόβια και έντομα. Χρησιμοποιείτε τακτικά την ηλεκτρική σκούπα. Αλλάζετε φίλτρο σε αυτήν και πλένετε το φίλτρο του κλιματιστικού τακτικά. Ξεσκονίζετε πάντα με νωπό πανί, καθώς έτσι δεν διασκορπίζεται η σκόνη. Αν έχετε τζάκι, φροντίστε για την καλή κατάσταση της καμινάδας και αφήστε ένα παράθυρο μισάνοιχτο, ιδιαίτερα αν κοιμάστε. Εφόσον υπάρχει πολλή υγρασία στο χώρο σας, χρησιμοποιείτε την ειδική λειτουργία αφύγρανσης του κλιματιστικού ή εγκαταστήστε αφυγραντές. Αποφεύγετε να καπνίζετε μέσα στο σπίτι, ακόμα και αν όλοι είστε καπνιστές. Ο καπνός παραμένει στο χώρο και επιβαρύνει περαιτέρω την ατμόσφαιρα. Εφόσον έχετε κατοικίδια, περιορίστε τα κατά το δυνατόν σε ορισμένους χώρους του σπιτιού, ειδικά αν υπάρχουν άτομα με αλλεργική προδιάθεση.

Στην αποθήκη/κλειστό γκαράζ: Απομακρύνετε οτιδήποτε περιέχει αμίαντο, κυρίως δομικά υλικά. Φυλάγετε τα διάφορα χημικά προϊόντα όπως διαλύτες, κόλλες, βαφές σε κλειστό ντουλάπι, διότι εκλύουν μεγάλα ποσά χημικών ουσιών. Φορέστε προστατευτική μάσκα όταν χρησιμοποιείτε σπρέι (π.χ., βαφές) ή όταν εργάζεστε με ξύλο ή πέτρα, καθώς απελευθερώνονται τεράστια ποσά πτητικών ουσιών και σκόνης, και αερίστε καλά το χώρο έπειτα από κάθε τέτοια εργασία. Ποτέ μη θέτετε σε λειτουργία κινητήρες μηχανών, αν δεν έχετε εξασφαλίσει επαρκή αερισμό.

Το σπίτι μας αποτελεί το καταφύγιό μας από τους εξωτερικούς κινδύνους. Ένας από αυτούς είναι και η ρύπανση. Με τη λήψη ορισμένων απλών μέτρων, είναι δυνατή η μείωση σε μεγάλο βαθμό της επιβάρυνσης αυτής. Αν μάλιστα κάποια από τα προαναφερθέντα σάς φαίνονται υπερβολικά, σκεφθείτε ότι είναι καλύτερο να προλαμβάνουμε κάποιες άσχημες καταστάσεις παρά να τις αντιμετωπίζουμε.

health.in.gr