Πόσο ασφαλές είναι τελικά το αντισυλληπτικό χάπι;

Τα αντισυλληπτικά δισκία αντιπροσωπεύουν τη δημοφιλέστερη γυναικεία μέθοδο αντισύλληψης. Παλαιότερα, υπήρχαν πολλές ανησυχίες για τις πιθανές επιπλοκές του χαπιού στο γυναικείο οργανισμό, σήμερα όμως, έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό οι γνώσεις μας για τον τρόπο δράσης τους και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους. Παρ’ όλα αυτά, η ανησυχία για το χάπι και τις επιπτώσεις της χρήσης του στον οργανισμό μας εξακολουθεί να υφίσταται. Πόσο ασφαλές είναι τελικά το χάπι; Τι πρέπει να προσέχουμε; Ποιες γυναίκες μπορούν να το χρησιμοποιήσουν;

Τι είναι τα αντισυλληπτικά δισκία

Πρόκειται για χάπια τα οποία περιέχουν είτε συνδυασμό οιστρογόνων και προγεστερόνης είτε αποκλειστικά κάποιο προγεστερινοειδές. Κυκλοφορούν πολλά εμπορικά σκευάσματα με ποικίλη αναλογία και δόση ορμονών. Χρησιμοποιούνται για την αναστολή της ωορρηξίας μέσω καταστολής του ορμονικού άξονα εγκεφάλου-ωοθηκών. Έτσι, όταν δεν υπάρχουν κανονικοί ωορρηκτικοί κύκλοι, μια γυναίκα δεν μπορεί να μείνει έγκυος.

Τα αντισυλληπτικά δισκία χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή και αφού προηγηθεί ο ενδεικνυόμενος εργαστηριακός έλεγχος της γυναίκας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια λήψης τους οι γυναίκες χρειάζεται να υποβάλλονται σε τακτική μέτρηση της αρτηριακής τους πίεσης και σε επανάληψη ορισμένων αιματολογικών εξετάσεων.
Μια γυναίκα που λαμβάνει το χάπι συνήθως ανακτά την ικανότητα να τεκνοποιήσει μέσα σε τρεις έως έξι μήνες από τη διακοπή του.

Ποιες γυναίκες μπορούν να πάρουν το χάπι

Πρέπει να αποφεύγεται η χορήγησή του σε γυναίκες με ημικρανίες και σε όσες υποφέρουν από πονοκεφάλους ή επιληψία. Επίσης, σε γυναίκες με ήπια υπέρταση, κιρσούς κάτω άκρων και ινομυώματα μήτρας.
Ακόμα, αν υπάρχει ιστορικό διαβήτη της εγκυμοσύνης ή το άτομο είναι ηλικίας άνω των 35 ετών και ιδίως αν καπνίζει.
Τα αντισυλληπτικά αντενδείκνυνται στις γυναίκες που έχουν βαριά υπέρταση, σε όσες έχουν ιστορικό θρομβοεμβολικών επεισοδίων ή εμφράγματος της καρδιάς, σε εκείνες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα διαταραχής του συστήματος πήξης και της ηπατικής λειτουργίας και σε όσες υπάρχουν υπερλιπιδαιμία και υποψία ή επιβαρημένο ιστορικό για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.

Οφέλη από τα αντισυλληπτικά δισκία

Τα αντισυλληπτικά είναι μια ιδιαίτερα σημαντική μέθοδος αντισύλληψης, με αποτελεσματικότητα περίπου 98%, αν χρησιμοποιούνταί σωστά.
Επιπλέον, δεν επηρεάζουν καθόλου τη συνουσία, όπως τα μηχανικά μέσα αντισύλληψης (π.χ., προφυλακτικό). Αντίθετα, οι γυναίκες νιώθουν πιο άνετα, διότι δεν ανησυχούν για την πιθανότητα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.

Ωστόσο, εκτός από τα αναμφίβολα οφέλη τους όσον αφορά στην αποφυγή μιας εγκυμοσύνης, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση πολλών γυναικολογικών προβλημάτων, όπως η ρύθμιση των μη σταθερών εμμηνορρυσιακών κύκλων και η αντιμετώπιση της αμηνόρροιας.
Το χάπι κατευνάζει τους πόνους της περιόδου (δυσμηνόρροια) και ελαττώνει την ποσότητα αποβαλλόμενου αίματος σε κάθε εμμηνορυσιακό κύκλο, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση που η γυναίκα πάσχει από μηνορραγίες και έχει αναιμία.
Επίσης, ελαττώνει τη βαρύτητα της συμπτωματολογίας καλοήθων νοσημάτων, όπως η ινοκυστική μαστοπάθεια και τα ιναδενώματα.
Τέλος, υπάρχουν ενδείξεις ότι το χάπι αποτρέπει τη δημιουργία κύστεων της ωοθήκης και συμβάλλει στην ενδυνάμωση των οστών και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Παρενέργειες των αντισυλληπτικών δισκίων

Μολονότι το χάπι θεωρείται επικίνδυνο για ορισμένες παθήσεις, τα σοβαρά προβλήματα υγείας είναι σπάνια. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη έχουν διαφορετικές παρενέργειες και οι γυναίκες που λαμβάνουν συνδυαστικά αντισυλληπτικά δισκία έχουν διαφορετικά συμπτώματα από αυτές που παίρνουν το λεγόμενο minipill, που περιέχει μόνο προγεστερόνη.

Συμπτώματα σοβαρών παρενεργειών που θα πρέπει να σας κινητοποιήσουν και χρήζουν ιατρικής παρέμβασης είναι το έντονο κοιλιακό άλγος, ο πόνος στο θώρακα, οι πονοκέφαλοι ασυνήθιστης έντασης, οι διαταραχές της όρασης ή τα άλγη και το οίδημα των κάτω άκρων.

Συνήθεις παρενέργειες

Τους πρώτους δύο με τρεις μήνες από την έναρξη της λήψης αντισυλληπτικών δισκίων ενδέχεται να παρατηρηθούν εξαιτίας των οιστρογόνων:

– Ναυτία και εμετοί (ελέγχονται αν λαμβάνετε το χάπι στη διάρκεια του γεύματος ή λίγο πριν από την κατάκλιση)
– Κεφαλαλγίες
– Αίσθημα ζάλης
– Ευαισθησία και αίσθημα τάσης στους μαστούς
– Αύξηση του σωματικού βάρους.

Οι παρενέργειες που οφείλονται στο προγενεστεροειδές είναι:

– Ενδιάμεσες αιμορραγίες κύκλου
– Κόπωση
– Ελάττωση της λίμπιντο
– Ακμή
– Κατάθλιψη.

Τα αντισυλληπτικά νέας γενεάς περιέχουν μικρότερη ποσότητα οιστρογόνων και πιο καινούρια ανάλογα προγεστερόνης τα οποία ελαττώνουν τις παρενέργιες. Στα προγενεστεροειδή νοργεστιμάτη και δεσογεστρέλη, για παράδειγμα, οι πιθανότητες εμφάνισης παρενεργειών όπως η ακμή ή η αύξηση του σωματικού βάρους είναι μικρές, σε σύγκριση με τα παλαιότερα.
Βέβαια, υπάρχουν και μελέτες που υποστηρίζουν ότι αυτά τα νέα προγενεστεροειδή συνδυάζονται με αυξημένο κίνδυνο εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, σε σχέση με το παλαιότερης γενιάς προγενεστεροειδές λεβονοργεστρέλη.

Σημαντικές παρενέργειας του χαπιού στην καρδιά και στο κυκλοφορικό σύστημα

Στις ασυνήθιστες αλλά σοβαρές παρενέργειες των αντισυλληπτικών δισκίων περιλαμβάνονται η υπέρταση και η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, καταστάσεις που συμβάλλουν στην εμφάνιση εμφράγματος ή αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Φλεβοθρόμβωση
Τα αντισυλληπτικά αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης, κυρίως σε γυναίκες με ανάλογη προδιάθεση. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος τους πρώτους μήνες. Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι γυναίκες που λαμβάνουν τα προγενεστεροειδή νέας γενιάς κινδυνεύουν περισσότερο από φλεβοθρόμβωση. Ακόμα και αν επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο, η διαφορά όσον αφορά στην επικινδυνότητα αναμένεται να αποδειχθεί ελάχιστη σε σχέση με τα παλαιοτέρα δισκία, ιδιαίτερα στις γυναίκες χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου.

Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο
Βάσει μελετών είναι αποδεδειγμένο ότι τα αντισυλληπτικά δισκία συνδυάζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο ΑΕΕ, ακόμα και στην περίπτωση των χαπιών τελευταίας γενιάς και ακόμα και αν οι γυναίκες δεν έχουν άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου όπως οι ημικρανίες, η υπέρταση και το κάπνισμα. Ο απόλυτος κίνδυνος προσβολής από ΑΕΕ δεν ξεπερνά τις 4,1 περιπτώσεις ανά 100.000 γυναίκες χωρίς ατομικό ιστορικό άλλων παραγόντων κινδύνου. Το κάπνισμα, οι ημικρανίες και η αύξηση της αρτηριακής πίεσης αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο ΑΕΕ.

Υπέρταση
Παρατηρείται αμέσως μετά την έναρξη της λήψης αντισυλληπτικών δισκίων και συνήθως αποκαθίσταται μετά τη διακοπή τους. Γι’ αυτό όσες γυναίκες παίρνουν το χάπι δεν θα πρέπει να ανησυχήσουν άδικα. Ανησυχία προκάλεσε μια μελέτη στην οποία τα αντισυλληπτικά συνδυάστηκαν με μικρή αλλά επιμένουσα αύξηση της διαστολικής πίεσης, που προδιαθέτει για μετέπειτα καρδιακά προβλήματα.

Καρδιακά προβλήματα
Το κάπνισμα και η υπέρταση αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά δισκία.

Καρκίνος (αντιφατικές μελέτες)
Τα αποτελέσματα των διαφόρων μελετών, όσον αφορά στην αυξημένη προδιάθεση για καρκίνο των γυναικών που λαμβάνουν το χάπι, είναι αντιφατικά.
Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά προστατεύουν από τον καρκίνο των ωοθηκών και του ενδομητρίου και άλλες ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Πάντως, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, καθώς και η υπόνοια πιθανού κακοήθους όγκου του μαστού αποτελούν αντενδείξεις χορήγησης αντισυλληπτικών δισκίων.

Οστεοπόρωση
Η επίδραση των αντισυλληπτικών στο μεταβολισμό των οστών δεν είναι ακόμα σαφώς καθορισμένη. Οι περισσότεροι επιστήμονες, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι οι μικρές δόσεις ορμονικών σκευασμάτων μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση οστεοπόρωσης όταν μια γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση.

Προσοχή στις φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις

Τα αντισυλληπτικά δισκία αλληλεπιδρούν με πολλά άλλα φάρμακα και ομοιοπαθητικά σκευάσματα. Η ταυτόχρονη λήψη, για παράδειγμα, αντιβιοτικών ελαττώνει την αποτελεσματικότητά τους. Επίσης, τα αντισυλληπτικά ενδέχεται να αυξήσουν τα επίπεδα της βιταμίνης D. Γι’ αυτό να είστε πάντα προσεκτικές όταν λαμβάνετε και κάποιο άλλο φάρμακο και να ενημερώνετε το γιατρό σας.

Εν κατακλείδι, κάθε γυναίκα είναι απαραίτητο να συζητεί με το γυναικολόγο της τους πιθανούς τρόπους αντισύλληψης και, επιπλέον, η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων θα πρέπει να γίνεται μόνο έπειτα από την έγκριση του γιατρού της.

health.in.gr